Na tytułowe pytanie najkrócej można odpowiedzieć, że jest to podział aparatury medycznej na grupy, zależne od „wieku aparatury".
Wiek aparatury najczęściej określany jest jako okres czasu (mierzony np. w latach lub miesiącach), który mija od momentu zakupienia i zainstalowania urządzenia w podmiocie leczniczym, aż do momentu, w którym następuje badanie. Wiek aparatury medycznej rzadziej występuje jako efektywny czas pracy urządzenia, wyrażany np. w godzinach lub mierzony jako ilość wykonanych tą aparaturą procesów, badań. Ta druga metoda pomiaru „wieku aparatury" daje zdecydowanie lepszą informację zarządczą, która pozwala ocenić, jakie jest faktyczne zużycie aparatury i kiedy powinniśmy zaplanować jej wymianę.
Wiek aparatury medycznej, mierzony upływem czasu od jej instalacji, zwykle powiązany jest z okresem amortyzacji tejże aparatury. Okresy amortyzacji poszczególnych rodzajów środków trwałych zawarte są w ustawie o rachunkowości, którą podmioty lecznicze zobowiązane są stosować. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, którą podmioty lecznicze również są zobowiązane przestrzegać, określa okresy amortyzacji, tzw. podatkowej. Nierzadko okresy te, dla tej samej aparatury, są różnej długości w zależności, czy jest to ustawa o rachunkowości, czy ustawa o podatku dochodowym. Służby księgowe, żeby nie prowadzić dwóch ewidencji amortyzacji, podatkowej i rachunkowej, przyjmują i prowadzą ewidencję amortyzacji „podatkową".
Nie ma jednoznacznych wytycznych, określonych np. przez Ministra Zdrowia, dotyczących określenia grup wiekowych dla aparatury medycznej lub wyznaczenia w inny sposób „wieku aparatury", po upływie którego, aparatura nie powinna już być stosowana w procesie badania i leczenia pacjentów. Jeżeli są wyznaczone takie okresy, to określa je zwykle producent aparatury w dokumentacji techniczno-ruchowej, czy paszporcie aparatury. Zwykle służby logistyczne, odpowiedzialne w podmiocie leczniczym za gospodarkę aparaturą medyczną, ustalają cztery grupy wiekowe aparatury, poprzez podział okresu amortyzacji aparatury na cztery przedziały czasowe. Pierwsza grupa to aparatura nowa. Druga i trzecia grupa, to aparatura w okresie intensywnej eksploatacji. Grupa czwarta, to aparatura w okresie końca eksploatacji. Dla służb logistycznych ważna jest szczególnie aparatura z czwartej grupy. Gdyż w tym okresie koszty związane z eksploatacją i naprawami mogą gwałtownie rosnąć i niezbędna jest decyzja o wcześniejszym zakończeniu okresu eksploatacji i wymianie aparatury na nową. Również aparatura z trzeciej grupy powinna być poddawana monitorowaniu kosztów eksploatacji, gdyż w wyniku bardzo intensywnej eksploatacji może się zdarzyć, że już w tym okresie należy rozważyć decyzję o wymianie tej aparatury, gdyż będzie to rozwiązanie bardziej ekonomiczne, niż dalsza jej eksploatacja przy zwiększonych kosztach serwisu. Taki podział aparatury medycznej na cztery grupy wiekowe, gdzie bierze się pod uwagę okres amortyzacji, pozwala na porównanie stanu „wieku aparatury", jako potencjału podmiotu leczniczego. Ta informacja jest często przydatna (podmiotowi leczniczemu i instytucjom finansującym) przy podejmowaniu decyzji o kredytowaniu zakupu lub leasingu nowej aparatury medycznej.
„Wiek aparatury medycznej" może być również mierzony jako bezwzględny okres czasu, który upłynął od momentu instalacji aparatury do czasu pomiaru. Jednak ze względu na to, że poszczególne aparaty medyczne mają różne okresy amortyzacji, informacja ta jest w mniejszym stopniu przydatna do podejmowania decyzji oceniającej potencjał podmiotu leczniczego.
Źródło: materiał powstał w ramach projektu "Innowacyjna i sprawna administracja" współfinansowanego ze środków UE w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, a realizowanego przez Związek Powiatów Polskich; autor: Janusz Atłachowicz
