Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 18 października 2012 r. w sprawie o sygnaturze II SA/Ol 1125/12 dokonał wykładni art. 48 ust. 6 pkt 2 lit. b tired 2 ustawy o działalności leczniczej. Przypomnijmy, że chodzi o przepis mówiący, że w leczniczych utworzonych przez podmiot tworzący inny niż uczelnia medyczna, w skład rady społecznej wchodzą jako członkowie przedstawiciele wybrani przez odpowiednio: radę gminy lub radę powiatu - w liczbie określonej przez podmiot tworzący, albo przez sejmik województwa - w liczbie nieprzekraczającej 15 osób, albo przez podmiot tworzący podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą o ogólnokrajowym lub ponadwojewódzkim obszarze działania - w liczbie nieprzekraczającej 15 osób, w tym po jednym przedstawicielu Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.

Stan faktyczny w sprawie był następujący. Rada Powiatu podjęła uchwałę w sprawie zatwierdzenia Regulaminu Organizacyjnego Rady Społecznej przy Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej – Szpitalu Powiatowym. Podejmując przedmiotową uchwałę Rada Powiatu uchwaliła, że rada społeczna składa się z 8 osób będących przedstawicielami wojewody, rady powiatu i czterech rad miejskich. Wojewoda wydał rozstrzygnięcie nadzorcze, w którym stwierdził nieważność § 3 ust. 2 załącznika do opisanej wyżej uchwały. W uzasadnieniu wojewoda wskazał, że art. 48 ust. 6 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej nakazuje aby skład rady społecznej nie przekraczał 15 osób, przy czym w skład takiej rady musi wchodzić przedstawiciel Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. Skargę na powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze wniosła Rada Powiatu wnosząc o uchylenie zaskarżonego aktu nadzoru. Sąd podzielił zarzut skargi dotyczący nieprawidłowej wykładni powołanego na wstępie przepisu, dokonanej przez wojewodę i uchylił rozstrzygnięcie nadzorcze.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zacytowany przepis przewiduje trzy sytuacje:

• pierwszą, gdy radę społeczną wybiera rada gminy lub rada powiatu – w tego typu sytuacjach podmiot tworzący jednostkę leczniczą może powołać radę w takiej liczbie osób jaką uzna za zasadną;
• drugą, kiedy radę społeczną wybiera sejmik województwa – w takiej sytuacji podmiot tworzący jednostkę leczniczą może powołać radę społeczną, ale w liczbie nie przekraczającej 15 osób;
• trzecią, gdy rada społeczna funkcjonuje przy podmiocie (i jest przez niego powoływana) tworzącym podmiot leczniczy o ogólnokrajowym lub ponadwojewódzkim obszarze działania - wówczas podmiot ten może powołać radę społeczną w liczbie nie przekraczającej 15 osób, przy czym w radach społecznych działających przy takich podmiotach leczniczych wśród 15 powołanych osób musi być po jednym przedstawicielu Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. 

Konstrukcja prawna przepisu art. 48 ust. 6 pkt b ustawy oparta jest na alternatywie wykluczającej się o czym świadczy użycie spójnika rozłącznego "albo" i określa ona trzy różne modele powoływania rady społecznej w zależności od tego jaki podmiot wybiera członków rady społecznej. Dalej wskazano, że gdyby podzielić argumentację wojewody przedstawioną w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym, to zapis art. 48 ust. 8 ustawy o działalności leczniczej mówiący o tym, że w posiedzeniach rady społecznej, w której skład nie wchodzi przedstawiciel Naczelnej Rady Lekarskiej lub Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, mają prawo uczestniczyć, z głosem doradczym, przedstawiciele samorządów medycznych, nie miałby sensu.

Uwaga! Wyrok jest nieprawomocny.

Źródło: Orzecznictwo NSA