Podróż samolotem, zwłaszcza dla osób ze szczególnymi potrzebami, bywa wyzwaniem logistycznym. Kluczem do komfortowego i bezpiecznego lotu jest asysta oferowana przez porty lotnicze oraz odpowiednie wcześniejsze planowanie. Personel lotnisk w Polsce jest przygotowany do wspierania pasażerów na każdym etapie podróży – od wjazdu na parking, aż do zajęcia miejsca na pokładzie samolotu.

Doświadczenia podróżnych z niepełnosprawnością narządów wzroku i ruchu potwierdzają, że najlepszym rozwiązaniem jest zawsze skorzystanie z pomocy personelu lotniska. Jest to nie tylko kwestia bezpieczeństwa, ale też komfortu, gdyż pasażerowie ci otrzymują priorytetową obsługę i unikają długiego oczekiwania w kolejkach. 

Asysta: Klucz do bezproblemowej podróży 

Pasażerowie z niepełnosprawnością wzroku podkreślają, że najważniejszą zasadą jest zamawianie asysty już na etapie zakupu biletu. Warto to zrobić, wpisując prośbę w formularzu linii lotniczej i precyzyjnie określając rodzaj niepełnosprawności, aby pomoc była dopasowana do potrzeb. Chociaż pomoc można zamówić także na lotnisku, korzystając z jednego z punktów przywoławczych (zlokalizowanych na terenie terminalu, parkingach czy przystankach), należy liczyć się wtedy z dłuższym czasem oczekiwania. Z tego powodu zaleca się przybycie na lotnisko z wyprzedzeniem – nawet dwie godziny przed wylotem.

Asysta jest usługą bezpłatną i pasażer nie musi przedstawiać zaświadczeń lekarskich ani dokumentów potwierdzających niepełnosprawność. Zgłoszenie powinno nastąpić jednak nie później niż 48 godzin przed odlotem. 

Specyfika podróży z wózkiem inwalidzkim 

Osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich muszą szczególnie zadbać o kwestie logistyczne. Należy z wyprzedzeniem zaplanować nadanie bagażu, w tym wózka lub dodatkowego sprzętu pomocniczego (np. dostawki handbike), które są traktowane jako bagaż niewymiarowy. Zdarza się, że proces nadawania takiego bagażu jest czasochłonny, stąd rada, by na lotnisko przybyć nawet trzy godziny przed odlotem.

Podczas kontroli bezpieczeństwa, pasażerowie z wózkiem mają pierwszeństwo. Jeśli pasażer nie może przejść przez bramkę magnetyczną, może zostać skontrolowany manualnie przez przeszkolony personel ochrony.

Kluczowe rady dla podróżujących na wózku:

• Przed oddaniem wózka, należy go zabezpieczyć (np. ochraniaczami piankowymi), a także zabrać na pokład wszystkie ruchome elementy (poduszkę, podłokietniki), aby zapobiec ich zgubieniu.
• Pasażerowie mają prawo do bezpłatnego przewozu dwóch urządzeń wspomagających chodzenie.

W przypadku wózków elektrycznych, należy wcześniej upewnić się w linii lotniczej, czy stosowane baterie są dopuszczone do lotu i jaką dokumentację należy przygotować. 

Asysta a opieka: Co robi personel lotniska? 

Po zgłoszeniu asysty, pracownik asystujący przeprowadza krótki wywiad w celu doprecyzowania potrzeb (np. czy pasażer woli pozostać na własnym wózku, czy skorzystać z lotniskowego). Następnie asysta pomaga przejść przez całą ścieżkę pasażerską:

• Odprawa biletowo-bagażowa (check-in) i sprawdzenie dokumentów.
• Kontrola bezpieczeństwa (z pierwszeństwem obsługi – Special Services Line).
• Doprowadzenie do wyjścia (gate) i ustalenie godziny boardingu.

Ważne jest rozróżnienie: pracownik asysty to nie jest opiekun osobisty. Może pomóc dostać się do restauracji czy toalety, ale nie będzie pomagał w zabiegach higienicznych, karmieniu czy podawaniu leków.

Wchodzenie na pokład: Bezpieczeństwo i specjalistyczny sprzęt 

Kiedy rozpoczyna się boarding, pasażer jest doprowadzany do samolotu. Jeśli używany jest rękaw, asysta odprowadza go bezpośrednio na pokład. Jeśli rękaw nie jest podłączony, używa się ambuliftu – specjalistycznego pojazdu z kabiną na podnośniku. W tym momencie pasażer przesiada się na wąski wózek pokładowy, dostosowany do ciasnych przejść w samolocie, i jest bezpiecznie przewożony na wyznaczone miejsce.

Pracownicy asysty, którzy są świetnie przeszkoleni i empatyczni (co, jak zauważyła jedna z pasażerek, nie jest standardem na świecie), wiedzą, jak postępować z osobami na wózkach i jak je stabilizować podczas przesiadania. Wózek inwalidzki pasażera zostaje przekazany do luku bagażowego. Po wylądowaniu informacja o pasażerze jest przesyłana do portu docelowego, gdzie będzie czekała już kolejna asysta. 

Wsparcie dla niepełnosprawności ukrytych i kognitywnych 

Personel lotnisk, jak na przykład obsługa Międzynarodowego Portu Lotniczego Kraków-Balice, jest przygotowany do wspierania osób z niepełnosprawnościami ukrytymi (niewidocznymi) oraz kognitywnymi (np. demencja, autyzm).

Pasażerom z niepełnosprawnościami ukrytymi sugeruje się zaopatrzenie w gadżety z logo programu Hidden Disabilities. Ten znak informuje obsługę, że podróżny może wymagać szczególnego wsparcia lub ma specjalne potrzeby, co pozwala na szybszą i bardziej dostosowaną pomoc. W przypadku zgubienia opiekuna lub grupy przez pasażera z niepełnosprawnością kognitywną, pracownik lotniska jest przeszkolony, by znaleźć dla niego bezpieczne i cichsze miejsce oczekiwania (np. w kaplicy lub pokoju rodzinnym).

Ponadto, personel asysty przechodzi szkolenia z pierwszej pomocy, a na terenie portu lotniczego działa zespół ratownictwa medycznego, co zapewnia wsparcie w razie nagłych zdarzeń, np. ataku padaczkowego. 

Gotowość językowa i higiena 

Obsługa doradza, by pasażerowie zadbali o swoje potrzeby fizjologiczne przed wejściem na pokład, ponieważ skorzystanie z łazienki w samolocie jest znacznie trudniejsze. Zaleca się również nauczenie podstawowych zwrotów w języku angielskim lub w języku kraju docelowego (np. nazwy części ciała, zwroty związane z podróżowaniem), co ułatwi komunikację z zagraniczną obsługą lotniska w przypadku ewentualnej ewakuacji lub konieczności precyzyjnego wyrażenia swoich potrzeb.

Źródło: niepelnosprawni.pl