NSA: W sytuacji, gdy ustalenie miejsca zamieszkania dziecka na podstawie przepisów ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej nie jest możliwe, należy sięgnąć do podstawowych regulacji kodeksu cywilnego.
Spór o właściwość między organami, do których zadań należy ponoszenie wydatków na dzieci umieszczone w pieczy zastępczej, to częsty przypadek. W tym, którego dotyczy niedawne postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego, jedną z przyczyn nieporozumienia był fakt przebywania matki dziecka w hotelu pracowniczym, co wywołało trudności z ustaleniem miejsca zamieszkania dziecka. Urodziło się bowiem w szpitalu na terenie miasta i w chwili orzekania w dalszym ciągu przebywało w tej placówce. Matka dziecka, choć zameldowana na terenie powiatu, przebywała od dłuższego czasu w hotelu pracowniczym, gdzie zakwaterowany był jej partner. Tym samym, podstawowym miejscem życiowej aktywności matki było miasto, a nie obszar ościennego powiatu, w którym narodzone dziecko wręcz nigdy jeszcze nie było.
Sąd zwrócił jednak uwagę, że samo zakwaterowanie w hotelu pracowniczym, nie może być utożsamiane z "zamieszkiwaniem" definiowanym jako miejsce zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Z natury rzeczy służy on bowiem tymczasowemu ulokowaniu się, nawet jeśli taki pobyt ma długotrwały charakter. Długie przebywanie w hotelu pracowniczym nie "unieważnia" zatem faktu, że dana osoba pozostaje mieszkańcem tego miejsca, na które wskazuje adres, czyli w tym przypadku - powiatu. Co zaś dotyczy dziecka, zgodnie z art. 26 § 1 k.c., miejscem jego zamieszkania jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej. Jako że miejsce zamieszkania definiujemy natomiast przez pryzmat "stałego pobytu", nie możemy uznać za nie hotelu.
W konsekwencji, Sąd orzekł, że organem właściwym do wykonywania w tym przypadku swoich zadań z zakresu wspierania rodziny, jest powiat - mimo, że zarówno dziecko, jak i jego matka, od jakiegoś czasu nie przebywali na jego obszarze.
Postanowienie NSA z 22 stycznia 2025 r. (I OW 242/24)
Źródło: CBOSA
