Zgodnie z art. 39 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Przy przyznawaniu lub odmowie przyznania zasiłku celowego należy pamiętać, że decyzja w tej sprawie ma charakter uznaniowy co nie oznacza jednak, że ustawodawca pozostawia całkowitą swobodę organowi co do ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy.
Decyzja jak każda inna podlega kontroli sądów administracyjnych. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lutego 2011 r. I OSK 1789/10 LexPolonica nr 2496446 wskazano, że podejmowanie decyzji na zasadzie uznania wymaga uzasadnienia racjonalnymi argumentami znajdującymi potwierdzenie w faktach, których ocena rodzi możliwość podjęcia rozstrzygnięcia o treści mieszczącej się w granicach swoistego luzu decyzyjnego.
Stąd istotna rola uzasadnienia decyzji, które nie może być lakoniczne zwłaszcza w sytuacji gdy głównym powodem odmowy przyznania zasiłku są ograniczone możliwości finansowe organów pomocy społecznej. Co do poziomu szczegółowości uzasadnienia w takim przypadku warto powołać się na orzeczenie Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 czerwca 2011 r. I OSK 107/2011 LexPolonica nr 2557786, w uzasadnieniu którego skład orzekający w sprawie stwierdził, że nie można uznać, aby konieczne było precyzyjne wskazanie, w każdym przypadku, w uzasadnieniu decyzji w przedmiocie zasiłku celowego, możliwości finansowych organu pomocy społecznej. W innym wyroku z dnia 17 lutego 2011 r. I OSK 1824/2010 LexPolonica nr 2484907 Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że gdy liczba beneficjentów legitymowanych do uzyskania pomocy, oraz ich potrzeby przekraczają możliwości finansowe organu, jest on zobligowany ustalić inne, dodatkowe podstawy oceny składanych wniosków umożliwiające przyznanie takiej pomocy w pierwszej kolejności osobom najbardziej potrzebującym (w sprawie rozpatrywanej organ odmówił przyznania zasiłku na pokrycie kosztów leczenia uzdrowiskowego, sądy obu instancji przyznały rację organowi). W Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 18 stycznia 2011 r. II SA/Lu 766/2010 LexPolonica nr 2508350 wskazano np., że opłata abonamentu za internet nie może być zakwalifikowana jako niezbędna potrzeba życiowa.
