- Jednym z celów Międzynarodowego Instytutu Ombudsmana (IOI) jest wspieranie i ochrona rzeczników praw obywatelskich w sytuacjach jakiegokolwiek zagrożenia dla ich działalności – mówił dr Günther Kräuter sekretarz generalny IOI podczas konferencji prasowej podsumowującej misję rozpoznawczą przedstawicieli IOI w Polsce. Jej celem było zbadanie sytuacji ustrojowej polskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i zdiagnozowanie przeszkód w jego niezależnym funkcjonawaniu.

W trakcie dwudniowej wizyty delegaci spotkali się m.in. z przedstawicielami Senatu, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Sądu Najwyższego, z Prezesem Trybunału Konstytucyjnego, Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Społeczeństwa Obywatelskiego i Równego Traktowania, Przewodniczącym Krajowej Rady Sądownictwa oraz Rzecznikiem Praw Dziecka.

Przedstawiciele IOI podkreślili, że instytucja polskiego Rzecznika Praw Obywatelskich cieszy się bardzo dużym szacunkiem pośród innych ombudsmanów i służy jako wzór tego rodzaju instytucji. – Praktyka funkcjonowania Biura RPO jest jedną z najlepszych w Europie Środkowej i Wschodniej – zaznaczał ombudsman Irlandii Peter Tyndall. Wskazywał, że celem wizyty w Polsce było przede wszystkim poznanie warunków w jakich obecnie pracuje RPO, szczególnie w kontekście jego relacji z sądami i Trybunałem Konstytucyjnym. Jak zauważyli przedstawiciele IOI, sytuacja wokół TK ma ogromny wpływ na funkcjonowanie Rzecznika. – Dla lepszej ochrony praw człowieka kompetencje ombudsmana powinny być nie zmniejszane, ale poszerzane – zaznaczył Tyndall.

- Chcemy bardzo silnie wesprzeć instytucję Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce – zadeklarował dr Rafael Ribó I Massó przewodniczący regionu europejskiego IOI. Zaznaczył, że do prawidłowego działania ombudsmana potrzebna jest niezależność: zarówno w kwestii jego powoływania, wykonywania powierzonych zadań a także ustanawiania budżetu. – Tylko odpowiednia niezależność tej instytucji pozwoli właściwie chronić prawa obywateli – dodał. Przewodniczący zapowiedział również, że w ciągu kilku miesięcy powstanie raport IOI podsumowujący wizytę w Polsce, który zostanie ogłoszony publicznie.

Odpowiadając na pytania dziennikarzy przedstawiciele IOI mówili o tym, że opracowując wnioski z wizyty będą brali pod uwagę również opinie Komisji Weneckiej, organów Unii Europejskiej i Rady Europy dotyczące Polski, jednak ich nadrzędnym zadaniem będzie ocena możliwości skutecznego i niezależnego działania Rzecznika Praw Obywatelskich.

Międzynarodowy Instytut Ombudsmana
Międzynarodowy Instytut Ombudsmana (International Ombudsman Institute – IOI) został założony w 1978 r. jako stowarzyszenie wspierające rozwój instytucji rzecznika praw człowieka na świecie. Organizacja zrzesza 176 członków -  głównie ombudsmanów lub instytucji zajmujących się ochroną  praw człowieka i obywatela, w tym instytucję polskiego RPO.
Współpraca członków Instytutu odbywa się w podziale na sześć regionów: Afryka, Azja, Europa, Ameryka Północna, Australazja i region Pacyfiku oraz region Karaibów i Ameryka Łacińska. Region europejski liczy 80 przedstawicieli.

Funkcję przewodniczącego zarządu europejskiego sprawuje Rafael Ribó, Ombudsman Katalonii, który został wybrany na to stanowisko w styczniu 2016 r. Poprzednio przewodniczącą była prof. Irena Lipowicz, Rzecznik Praw Obywatelskich VI kadencji (od 2010 roku była ona członkinią zarządu europejskiego i światowego IOI, a w styczniu 2015 r. została wybrana na przewodniczącą zarządu europejskiego).

Źródło: rpo.gov.pl