- W postępowaniach opiekuńczych nie funkcjonuje żaden mechanizm reprezentacji interesów dziecka – uważają Rzecznik Praw Dziecka i Rzecznik Praw Obywatelskich. Marek Michalak i Adam Bodnar apelują do Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry o otoczenie dziecka prawną opieką kuratora „kolizyjnego” i profesjonalnego pełnomocnika.
Rzecznicy zwracają uwagę, że w sprawach sądowych, w których rozstrzygane są kwestie rodzinne, takie jak sposób wykonywania władzy rodzicielskiej, miejsce zamieszkania dziecka czy np. kontakty dziecka z rodzicem, często dochodzi do zasadniczego i głębokiego konfliktu pomiędzy rodzicami. Zajmują oni skrajnie stanowiska procesowe i prezentują wykluczające się koncepcje na sytuację wychowawczą dziecka. Sprawia to, że interes dziecka nie jest w postępowaniach tych właściwie reprezentowany.
- Po pierwsze, dziecko nie jest reprezentowane przez kuratora, który w innego rodzaju postępowaniach wspomaga sąd w określeniu tego, co jest najlepsze dla dobra dziecka. Po drugie, wykluczona jest także procesowa reprezentacja dziecka przez profesjonalnego pełnomocnika, który działałby zgodnie ze wskazaniami i życzeniami dziecka – wyliczają Ombudsmani.
Marek Michalak i Adam Bodnar podkreślają, że sam nakaz dbania przez sąd opiekuńczy – z urzędu – o dobro dziecka nie może zastąpić potrzeby właściwej reprezentacji małoletniego.
Rzecznicy zwrócili się do Ministra Sprawiedliwości o zwiększenie reprezentacji dziecka w postępowaniu opiekuńczym poprzez:
- rozszerzenie katalogu spraw, w których działa kurator „kolizyjny” na sprawy dotyczące pozbawienia, ograniczenia lub zawieszenia władzy rodzicielskiej, a także sprawy dotyczące kontaktów (przynajmniej do spraw, w których zdaniem sądu zaistniało realne zagrożenie dobra dziecka przez działania, zwłaszcza procesowe, rodzica),
- zapewnienie właściwych kwalifikacji kuratora „kolizyjnego”, zgodnie ze wskazaniem zawartym w sygnalizacji Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sygn. S 2/14,
- zapewnienie, aby dziecko w postępowaniu opiekuńczym mogło korzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który działałby zgodnie ze wskazaniami i życzeniami dziecka.
- Takie instrumenty procesowe pozwoliłby na podwyższenie ochrony prawnej dzieci w ramach postępowania sądowego, co byłoby zgodne z zasadami przewidzianymi przez Konstytucję RP, Konwencję o prawach dziecka i inne akty prawa międzynarodowego oraz zalecenia organów Rady Europy – piszą Rzecznicy.
Spotkanie w Biurze Rzecznika Praw Dziecka, podczas którego rzecznicy podpisali wspólne wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości było również okazją do omówienia najistotniejszych spraw dotyczących ochrony praw dziecka, a także jeszcze lepszego współdziałania obu instytucji na rzecz ochrony jego praw.
Źródło: brpd.gov.pl