Edukacja kulturalna i coraz szerszy udział społeczeństwa w życiu kulturalnym to priorytety resortu kultury. Praca ministerstwa skupia się na systemowym likwidowaniu wszelkiego typu barier w tym zakresie. Dotyczy to także potrzeb osób starszych

Program Kultura Dostępna wdrażany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) był przedmiotem obrad sejmowej Komisji Polityki Senioralnej 23 lipca br. Informację na temat tego programu z uwzględnieniem propozycji skierowanych do osób starszych przedstawiła Monika Smoleń-Bromska, podsekretarz stanu w resorcie.

Jak wyjaśniła pani minister, Program Kultura Dostępna wdrażany przez MKiDN w 2015 r. i stanowi systemowe rozwiązanie, służące niwelowaniu barier kompetencyjnych i finansowych, uwzględniające szczególnie sytuację grup narażonych na wykluczenie z uczestnictwa w kulturze. - Realizacja programu Kultura Dostępna ma na celu intensyfikowanie i poszerzanie wachlarza inicjatyw, które ograniczają przeszkody w dostępie do kultury oraz uświadamiają potrzebę uczestnictwa w kulturze – wyjaśniała Monika Smoleń-Bromska.

Przez Internet

Pani minister przypomniała, że od 24 czerwca działa serwis internetowy https://kulturadostepna.pl/. Można tam znaleźć informacje na temat wszystkich wydarzeń kulturalnych w danym rejonie kraju ze wszystkich dziedzin kultury (np. filmy, teatr, muzyka i taniec, edukacja). – Można włączyć filtr i na przykład szukać wydarzeń, na które wstęp jest bezpłatny albo najtańszych – zaczynających się np. do 5 zł -10 zł za bilet – wyjaśniała minister Smoleń-Bromska. – Portal ten pozwala niwelować bariery odległości, ponieważ bardzo często wydaje się nam, że ciekawe wydarzenia dzieją się gdzieś daleko od nas. A nie raz takie interesujące repertuary zawierają gminne czy powiatowe ośrodki kultury, biblioteki. Dzięki portalowi wiadomości na ich temat są propagowane – kontynuowała. Wiedza do tej pory dostępna w Internecie została zgrupowana w jednym miejscu. – O tym jak bardzo taka inicjatywa była potrzebna świadczy fakt, że od 24 czerwca do 10 lipca było ok. 203 tys. odsłon portalu, skorzystało z niego w tym czasie 27 tys. użytkowników, w tym co ważne 25 % powyżej użytkowników powyżej 45 roku życia. Portal w tak krótkim czasie zyskał ponad 7 tys. polubień – wyliczała.

Granty i wyjazdy

Ponadto MKiDN uruchomił specjalny program grantowy Kultura Dostępna. Nabór wniosków trwał od 30 kwietnia 2015 r. do 1 czerwca 2015 r. Celem tego programu jest wspieranie zadań służących ułatwieniu dostępu do kultury, skierowanych do szerokiego grona odbiorców i sprzyjających integracji społecznej. Budżet programu wynosi 5 000 000 zł. Wnioski mogły składać m.in.: państwowe instytucje kultury; samorządowe instytucje kultury; uczelnie artystyczne; publiczne szkoły artystyczne prowadzące samodzielną księgowość; niepubliczne szkoły artystyczne prowadzące samodzielną księgowość; jednostki samorządu terytorialnego wyłącznie jako organy prowadzące publiczne szkoły artystyczne.

Dzięki nim organizatorzy będą mogli wyjeżdżać ze swoimi wydarzeniami do tych miejscowości, gdzie nie ma instytucji kultury bądź są, ale innego typu. Często bowiem barierą w korzystaniu z wydarzenia jest dojazd (jego koszt) do miejsca, gdzie się ono odbywa. W ramach programu koszty organizacyjne (np. wynajem sali) pokryją w 100 % środki z ministerstwa. – Jednocześnie zachęcamy do wyjazdów ze swoimi ofertami – podkreślała minister. W konkursie złożono ponad 1000 wniosków, co pokazuje ogromne zainteresowanie. To, co cieszy resort to fakt, że prawie 26 % obejmuje zadania kierowane dla seniorów. Zgodnie z regulaminem instytucje biorące udział w programie nie mogą pobierać żadnych opłat od osób, które zechcą w nich uczestniczyć.

Regranting dla lokalnych instytucji

Minister Smoleń – Bromska zapowiedziała również, że po wakacjach uruchomiony zostanie nowy program o nazwie Bardzo Młoda Kultura. Jego ideą jest wzmacnianie edukacji kulturowej. Celem programu będzie wyłonienie 16 instytucji edukacji kulturalnej we wszystkich województwach. Otrzymają one od ministra kultury środki, które potem przekażą na rzecz innych, mniejszych instytucji kulturalnych. - Wychodzimy z inicjatywą tego programu po to, aby środkami ministra edukacji sfinansować małe wydarzenia skierowane m.in. do seniorów. Często takie wydarzenia przegrywają w konkursie o środki MKiDN a tak naprawdę są bardzo ważne. Zadziała on jako regranting – mówiła minister.

Polskie kino…

Monika Smoleń – Bromska przypomniała także, że od kwietnia realizowany jest program Kultura Dostępna - kino. Dzięki niemu w 35 kinach Helios na terenie całej Polski (co istotne dla resortu kina te znajdują się nie tylko w dużych, ale i małych ośrodkach) w każdy czwartek o godzinie 18:00 do końca 2015 r. odbywają się będą specjalne pokazy polskich filmów, na które bilety kosztują tylko 10 zł. - W tych seansach uczestniczyło już ponad. 14 tys. widzów, z czego ok. 20% stanowiły osoby w wieku powyżej 55 roku życia – referowała pani minister. Kampania silnie promowana była tam, gdzie oferta jest dostępna.

… i muzea

Ministerstwo dofinansowuje też edukację kulturalną, a w jej ramach np. dopłaty do wejściówek do muzeów, jest autorem rozporządzeń, zgodzie z którymi w ramach ułatwiania dostępu do muzeów jeden dzień w tygodniu jest ze wstępem wolnym. Zapewnia ulgi dla emerytów i seniorów.

- Zachęcamy także dyrektorów różnych instytucji, w tym samorządowych, aby wprowadzać różne ulgi. Przykładem takich działań był Dzień Teatru Publicznego, który odbył się 23 maja. Odbyła się wtedy akcja bilet za 250 groszy, która ułatwiła dostęp do spektakli teatralnych wielu osobom – wyjaśniała minister. Zapewniła także, że resort dba o to, aby likwidować bariery architektoniczne.

Monitorowanie sytuacji

Komisja Polityki Senioralnej przeprowadziła też dyskusję nad podjęciem inicjatywy ustawodawczej w sprawie ustawy dotyczącej monitorowania sytuacji osób starszych w Polsce. Projekt przedstawiony został przez przewodniczącego Komisji posła PO Michała Szczerbę.

Zakłada, że Rada Ministrów corocznie, do końca czerwca, będzie przedstawiała Sejmowi i Senatowi informację na temat sytuacji osób starszych w Polsce. Przedmiotem informacji będą m.in.:

• sytuacja i struktura demograficzna społeczeństwa według wieku populacji osób starszych, prognozy na kolejne lata oraz implikacji zmian demograficznych dla polityki państwa;
• sytuacja dochodowa i warunki bytu osób starszych;
• aktywność zawodowa osób w wieku 50 i więcej lat;
• sytuacja zdrowotna, w tym dostępność świadczeń zdrowotnych dla osób starszych;
• dostępność i poziom usług socjalnych;
• sytuacja osób niepełnosprawnych i ich rodzinnych opiekunów;
• aktywność społeczna osób starszych;
• aktywność edukacyjna i kulturalna osób starszych;
• aktywność fizyczna i rekreacyjna;
• realizacja długofalowej polityki senioralnej;
• wnioski i rekomendacje dotyczące działań, które należy podjąć w celu zapewnienia odpowiednich warunków godnego i zdrowego starzenia się.

Za przygotowanie informacji dla Rady Ministrów odpowiedzialny będzie minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego. Komisja postanowiła wystąpić do Biura Analiz Sejmowych w sprawie opinii prawno-legislacyjnej dotyczącej przedmiotowego projektu.