Senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Publicznej na posiedzeniu w dniu 3 lipca 2015 roku zajmowała się rozpatrzeniem Sprawozdania z funkcjonowania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za lata 2012 i 2013. Sprawozdanie przedstawił Jarosław Duda, Sekretarz Stanu w  Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Działalność pożytku publicznego w samorządach

W ocenie Ministra, można zaobserwować aktywizację środowisk samorządowych na obszarze działalności pożytku publicznego. Na poziomie gmin, powiatów i województw powstają rady pożytku publicznego, stanowiące idealne miejsce do prowadzenia dialogu, konsultowania aktów prawnych na każdym poziomie samorządu. 

W toku debaty, Przewodniczący Komisji zwrócił jednak szczególną uwagę niski wskaźnik współpracy samorządów niższego szczebla z organizacjami pożytku publicznego. Jak wynika ze sprawozdania Ministerstwa, ilość umów zawartych przez samorząd powiatowy i gminny, a zwłaszcza umów na powierzenie i wspieranie zadań publicznych, „wygląda marnie”. W ocenie Przewodniczącego, współpraca samorządu z organizacjami pożytku publicznego na najniższym szczeblu nie jest satysfakcjonująca. Tezę tę podzielił Minister i stwierdził, że świadomość samorządów „niższego szczebla” w zakresie współpracy z organizacjami pożytku publicznego wymaga poprawy.

Ogólne wnioski

Jak wynika z treści sprawozdania, podstawowym sukcesem ustawy jest zmiana świadomości społeczeństwa, przejawiająca się w sukcesywnym wzroście aktywności w przekazaniu 1% podatku na wskazaną przez siebie organizację pożytku publicznego.  W 2014 roku tą drogą przekazano do organizacji pozarządowych kwotę prawie 550 mln zł.

W ocenie resortu, niepokój wzbudza tendencja przekazywania 1 % na rzecz organizacji „najbardziej medialnych”, posiadających środki na reklamę i promocję. Należy bowiem zauważyć, że ideą akcji przekazywania 1% podatku na organizacje pożytku publicznego było dofinansowanie organizacji regionalnych i wspieranie lokalnych społeczności. Z danych przedstawionych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w 2014 roku spośród wszystkich 7100 organizacji pożytku publicznego, aż 57 % środków trafiło do 50 największych beneficjentów. Minister zapewnił, że podjęto już odpowiednie kroki, by znowelizować ustawę o działalności pożytku publicznego i wolontariacie w tym kierunku.