Komentarz do art. 69 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
„Art. 69. 1. Rodzina zastępcza zawodowa oraz prowadzący rodzinny dom dziecka mają prawo do czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem w związku z wypoczynkiem, w wymiarze 30 dni kalendarzowych w okresie 12 miesięcy.

2. W okresie czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem w związku z wypoczynkiem rodzinom zastępczym zawodowym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka przysługuje wynagrodzenie.
3. Rodzina zastępcza zawodowa lub prowadzący rodzinny dom dziecka informuje organizatora rodzinnej pieczy zastępczej o terminie czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem w związku z wypoczynkiem, nie później niż 30 dni przed jego planowanym rozpoczęciem.”

Ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wprowadzono przepis gwarantujący osobom zawodowo sprawującym pieczę zastępczą możliwość skorzystania z wypoczynku. Jest to kolejny z przepisów mających na celu zachęcenie do podjęcia się sprawowania funkcji rodziny zastępczej. Na wstępie należy zaznaczyć, że nie ma podstaw do uzupełniania przez analogię omawianej regulacji przepisami o urlopie wypoczynkowym zawartym w kodeksie pracy.

Co warto zapamiętać:

• skorzystanie z instytucji niesprawowania opieki nad dzieckiem jest prawem a nie obowiązkiem osób uprawnionych;
• wymiar czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem określony został w dniach kalendarzowych a zatem obejmuje również dni ustawowo wolne od pracy;
• skorzystanie z możliwości niesprawowania opieki nad dzieckiem nie wymaga zgody organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, dotyczy to również wyboru terminu;
• niewykorzystanie w danym okresie z omawianej instytucji nie rodzi po stronie powiatu zapłaty jakiegokolwiek ekwiwalentu, nie ma również podstaw do przejścia niewykorzystanych dni na kolejny okres;
• omawiany przepis nie zakazuje dzielenia 30 dni na krótsze okresy, w mojej ocenie jednak ograniczenia w tym zakresie można wprowadzić w umowie zawieranej z rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka;
• obowiązek zachowania terminu na poinformowanie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej o zamiarze skorzystania z możliwości czasowego niesprawowania pieczy zastępczej ma na celu przygotowanie się do zapewnienia dzieciom właściwej opieki, stąd naruszenie przez rodzinę zastępczą/prowadzący rodzinny dom dziecka tego terminu należałoby oceniać w kategoriach naruszenia zasad sprawowania pieczy oraz naruszenia warunków umowy. Ustawa nie definiuje w jaki sposób należy poinformować organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Przy braku odpowiednich zapisów w umowie należy przyjąć chwilę gdy oświadczenie doszło do organizatora w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią;
• z literalnego brzmienia przepisu wynika, że z omawianej instytucji nie mogą skorzystać rodziny/prowadzący rodzinny dom dziecka, w których przebywają wyłączenie osoby pełnoletnie na zasadach określonych w art. 37 ustawy. Należy zaznaczyć, że nad osobami pełnoletnimi nie jest już sprawowana piecza zastępcza;
• termin 12-miesieczy należy liczyć od dnia umieszczenia pierwszego dziecka w pieczy zastępczej. Nie ma podstaw do przyjęcia, że chodzi o miesiące kalendarzowe lub liczenie początku biegu terminu od 1 stycznia każdego roku.