30 czerwca 2013 r., po zakończeniu półrocznego okresu przejściowego, wygasły z mocy prawa decyzje przyznające świadczenie pielęgnacyjne wydane na podstawie „starych”, tj. obowiązujących do 31 grudnia 2012 r. przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Osoby ubiegające się w dalszym ciągu o świadczenie pielęgnacyjne lub o specjalny zasiłek opiekuńczy muszą spełnia nowe warunki. Powinny też złożyć wnioski o przyznanie świadczenia.

Do końca 2012 r. było jedno świadczenie dla opiekuna niepełnosprawnego członka rodziny - świadczenie pielęgnacyjne. Od 1 stycznia 2013 r. są dwa rodzaje świadczeń opiekuńczych: świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy. Opiekunowie osób niepełnosprawnych mogą się ubiegać o jedno z tych świadczeń, w zależności od tego, jakie spełniają warunki.

Zarówno przed zmianą, jak i według nowych zasad, o świadczenia opiekuńcze w postaci świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego mogą ubiegać się wyłącznie opiekunowie obciążeni obowiązkiem alimentacyjnym wobec danej osoby niepełnosprawnej. Są to w szczególności krewni w linii prostej oraz rodzeństwo osoby niepełnosprawnej. Obowiązek ten, jak i kolejność alimentacji, określa Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

• Świadczenie pielęgnacyjne

Świadczenie pielęgnacyjne, w kwocie 620 zł miesięcznie, przysługuje bez względu na wysokość dochodów.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:

1) matce albo ojcu,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka,

3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,

4) innym osobom, obciążonym obowiązkiem alimentacyjnym, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności:

pod warunkiem że,

- nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

1. nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub

2. w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

Niezbędne dokumenty

- wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego,

- uwierzytelniona kopia dokumentu tożsamości osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne,

- orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,

-orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności rodziców, w przypadku gdy o świadczenie pielęgnacyjne ubiega się osoba inna niż spokrewniona w pierwszym stopniu,

-dokument potwierdzający naukę w szkole lub szkole wyższej jeżeli niepełnosprawność powstała między 18 a 25 rokiem życia,

- postanowienie sądu o ustanowieniu rodziny zastępczej w przypadku gdy o świadczenie ubiega się spokrewniona rodzina zastępcza,

- zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań,

- inne dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia w zależności od sytuacji rodziny.

Za osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne z budżetu państwa opłacane są składki emerytalne, rentowe i zdrowotne.

Osoby otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne spełniające nowe, obowiązujące od 1 stycznia 2013 r. warunki ustawowe, w okresie od kwietnia do grudnia 2013 r. mają również prawo do przyznawanego z urzędu dodatku w wysokości 200 zł miesięcznie na podstawie rządowego programu wspierania osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne.

Łączna wysokość wsparcia dla osób otrzymujących obecnie świadczenie pielęgnacyjne wynosi więc 820 zł miesięcznie.

• Nowe świadczenie - specjalny zasiłek opiekuńczy

Specjalny zasiłek opiekuńczy, w kwocie 520 zł miesięcznie, przysługuje osobom, w których dochód netto rodziny sprawującej opiekę oraz wymagającej opieki nie przekracza 623 zł na osobę (na podstawie dochodów z roku poprzedzającego okres zasiłkowy z uwzględnieniem utraty i uzyskania dochodu). Od 1 listopada 2014 r. kryterium to wynosić będzie 664 zł.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, obciążonym obowiązkiem alimentacyjnym, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Niezbędne dokumenty

- wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego,

- kserokopia dokumentu stwierdzającego tożsamości osoby ubiegającej się o zasiłek (dowód osobisty lub paszport wraz z oryginałem do wglądu),

- orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności osoby wymagającej opieki,

- dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa pomiędzy osobą sprawującą opiekę a osobą wymagającą opieki (akt urodzenia, dowód osobisty, akt małżeństwa),

- zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka, o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki, albo oświadczenie o niekorzystaniu przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań,

- zaświadczenie z urzędu skarbowego o wysokości dochodów uzyskanych w roku poprzedzającym okres zasiłkowy lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny,

- zaświadczenie o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne, lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny,

- zaświadczenie właściwego organu gminy lub nakaz płatniczy o wielkości gospodarstwa rolnego, lub oświadczenie każdego pełnoletniego członka rodziny,

- inne oświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Za osoby otrzymujące specjalny zasiłek opiekuńczy opłacane są także z budżetu państwa składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne.

Osoby, które spełniają nowe warunki otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego specjalnego zasiłku opiekuńczego, powinny składać wnioski o przyznanie świadczenia. Organy realizujące świadczenia rodzinne (najczęściej są to ośrodki pomocy społecznej) mają obowiązek takie wnioski przyjmować i bezzwłocznie je rozpatrywać.

Szczegółowych informacji na temat aktualnych warunków otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego w indywidualnej sprawie, osoby zainteresowane powinny uzyskać w swojej gminie.

Od decyzji administracyjnej wydanej przez urząd w sprawie przyznania, bądź jego odmowy przysługuje prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Urzędu, który wydał decyzję, w terminie 14 dni od doręczenia decyzji. Odwołanie nie podlega opłatom.

Źródło: www.mpips.gov.pl