Przyjęty przez rząd projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych przewiduje przyznawanie dwóch rodzajów świadczeń: świadczenia pielęgnacyjnego (niezależnego od dochodu na osobę w rodzinie) i specjalnego zasiłku opiekuńczego (uzależnionego od dochodu na osobę w rodzinie).
Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2013 r. Zaproponowano jednak, aby od początku przyszłego roku do czerwca włącznie (sześciomiesięczny okres przejściowy) zachowane zostało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (520 zł) dla osób obecnie je otrzymujących. Ponadto dla osób spełniających warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów, w tym okresie byłby wypłacany dodatek w wysokości 100 zł miesięcznie.
Zgodnie z projektem, od 1 lipca 2013 r. kwota świadczenia pielęgnacyjnego wyniesie 620 zł miesięcznie. Przy jego przyznawaniu nie będzie obowiązywać kryterium dochodowe. Uprawnionymi do jego otrzymywania będą osoby, które zrezygnują z pracy na rzecz opieki nad osobą niepełnosprawną, jeżeli jej niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole (lub szkole wyższej), jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Osobami uprawnionymi do świadczenia pielęgnacyjnego będą zatem: rodzice (matka lub ojciec); opiekunowie faktyczni dziecka; osoby będące rodzinami zastępczymi spokrewnionymi; inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności).
Zaproponowano także wprowadzenie nowego świadczenia wypłacanego w ramach systemu świadczeń rodzinnych – specjalnego zasiłku opiekuńczego. Warunkiem jego otrzymywania będzie rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad członkiem rodziny mającym orzeczenie o niepełnosprawności. Ma on wynosić 520 zł miesięcznie. Otrzymywać go będą osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny i które spełnią kryterium dochodowe. Wprowadzenie kryterium dochodowego przy ustalaniu prawa do tego zasiłku (łączny dochód rodziny sprawującej opiekę oraz wymagającej opieki) wynika z konieczności racjonalnego przyznawania tej pomocy. Obecnie kryterium takie (dla rodziny wychowującej dziecko niepełnosprawne) wynosi 583 zł na osobę, od listopada 2012 r. kwota ta będzie wyższa (przewiduje się 623 zł). Przy ustalaniu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego obowiązkowe będzie przeprowadzanie wywiadu środowiskowego.
Rząd uważa, że zaproponowane rozwiązania zracjonalizują zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, dzięki czemu będzie ono trafiać do osób rzeczywiście sprawujących opiekę nad bliskimi. Uszczelnienie przepisów jest konieczne ze względu na nadużycia. Od początku 2010 r. (od kiedy przyznawane jest ono bez względu na dochody) liczba osób ubiegających się o to świadczenie gwałtownie wzrosła . Ze statystyk wynika, że wśród osób, które uzyskały prawo do świadczenia, aż 83 proc. stanowią osoby inne niż rodzice dzieci niepełnosprawnych.
Źródło: KPRM
