Do Sejmu trafił poselski projekt ustawy wprowadzającej szeroki pakiet zmian w kilku ustawach regulujących funkcjonowanie transportu drogowego w Polsce. Projekt zakłada modyfikację przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, ustawy o transporcie drogowym, ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Jak zostało to wskazane w uzasadnieniu aktu - konieczność przedłożenia projektu wynikła z faktu skierowania poprzedniej propozycji nowelizacji (uchwalonej przez Sejm ustawy z 26 września 2025 r.) do ponownego rozpatrzenia przez Sejm w ramach tzw. weta prezydenckiego.
Najważniejsze propozycje zmian dotyczą przepisów związanych z rozwojem pojazdów zautomatyzowanych oraz organizacją publicznego transportu zbiorowego. Projekt zakłada przede wszystkim dostosowanie obowiązującego prawa do dynamicznie zachodzącej rewolucji technologicznej w sektorze transportowym.
Projekt między innymi wprowadza do ustawy Prawo o ruchu drogowym definicje „pojazdu badawczego”, „pojazdu zautomatyzowanego” oraz „pojazdu w pełni zautomatyzowanego”. Dodany ma zostać również załącznik określający poziomy automatyzacji pojazdów. Jednocześnie zmienia się terminologia – przepisy mają obejmować „prace badawcze”, a nie jak dotąd „jazdy testowe”. Istotną nowością jest także postulat zniesienia obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie prac badawczych dla pojazdów o poziomie automatyzacji niższym niż trzeci, co oznacza uproszczenie procedur dla firm prowadzących prace nad technologiami autonomicznymi. Dla przedsiębiorców trudniących się innowacyjnymi technologiami najciekawszą modyfikacją może okazać się wprowadzenie możliwości zmiany danych w zezwoleniu na prowadzenie prac badawczych w zakresie zgłoszenia aż do 7 pojazdów testowych bez konieczności zmiany decyzji i bez opłat.
Według założeń projektodawców podmiot organizujący jazdy testowe ma być zobowiązany do zawarcia standardowej umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, czego odzwierciedlenie ma stanowić uproszczenie procesu i ograniczenie barier wejścia dla firm z branży badawczo-rozwojowej. Projekt podkreśla także konieczność respektowania ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa. Zarówno na etapie składania wniosku o zezwolenie, jak i podczas monitorowania prac badawczych, organy publiczne mają obowiązek zapewnić ochronę informacji poufnych przekazywanych przez przedsiębiorców. W ramach proponowanych przepisów pojawił się także pomysł rezygnacji z obowiązku konsultowania z mieszkańcami gminy planowanego terminu i trasy testów, a zamiast tego wprowadzenie wymogu publikacji informacji o wydanych zezwoleniach, okresach prowadzenia prac badawczych oraz lokalizacji, na których będą realizowane.
Zmiany szykują się również w publicznym transporcie zbiorowym, gdyż ze względu na ryzyko przerwania ciągłości przewozów regularnych od 1 stycznia 2026 r., projekt przewiduje automatyczne wydłużenie ważności zezwoleń na przewozy regularne do 31 marca 2026 r. Takie rozwiązanie ma swoje uzasadnienie w tym, że obecnie wiele postępowań administracyjnych dotyczących nowych zezwoleń może nie zakończyć się przed początkiem roku, co mogłoby doprowadzić do utrudnień dla pasażerów.
Projekt zakłada także uchylenie art. 9 ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej i tym samym likwiduje dotychczasowy obowiązek odprowadzania nadwyżki środków z Funduszu na Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg. Dzięki temu cała niewykorzystana w danym roku kwota ma pozostać do dyspozycji JST i służyć uruchamianiu połączeń autobusowych.
Kolejnym z przewidzianych rozwiązań jest pomysł, aby od 1 stycznia 2026 r. zezwolenia EKMT oraz karnety miały wyłącznie formę elektroniczną. Główny Inspektor Transportu Drogowego ma w tym celu tworzyć indywidualne konta elektroniczne dla przewoźników i służb kontrolnych. Według projektodawców zmiana ta odpowiada oczekiwaniom branży transportowej, która od lat postuluje cyfryzację dokumentów, zaś projekt tworzy podstawę prawną dla funkcjonowania całego systemu elektronicznego, co ma przyczynić się do usprawnienia obsługi dokumentów oraz ich kontroli.
Z projektem można zapoznać się pod linkiem: orka.sejm.gov.pl
