9 maja br. odbyło się posiedzenie podkomisji stałej do spraw jakości kształcenia i wychowania poświęcone przedstawieniu i omówieniu informacji na temat wyników badania ankietowego w sprawie warunków pracy nauczycieli specjalistów. 

Przedstawicielka ZNP Edyta Książek przedstawiła wyniki badania ankietowego przeprowadzonego przez ZNP wśród nauczycieli specjalistów w zakresie warunków ich pracy (udział wzięło 3 302 nauczycieli).

Jak wskazali nauczyciele źródłem problemów związanych z brakami w zatrudnieniu specjalistów, nie zatrudnieniem specjalistów na pełny wymiar czasu pracy czy brakiem możliwości doskonalenia zawodowego było:

• zbyt duża liczba dokumentów (procedur biurokratycznych)
• niedostateczne wyposażenie szkół w specjalistyczny sprzęt
• zbyt mało specjalistów w szkołach
• słaby dostęp do bezpłatnych form doskonalenia zawodowego
• brak wsparcia ze strony nadzoru pedagogicznego (tylko kontrola)
• niskie płace
• kierowanie nauczycieli specjalistów na zastępstwa
• duże obciążenie pracą, duża liczba potrzebujących (standaryzacja nie rozwiązała tego problemu)
• brak gabinetu do prowadzenia zajęć

Na tej podstawie wysnuto następujące wnioski:

• konieczność zwiększenia nakładów na narzędzia diagnostyczne (w tym sprzęt komputerowy)
• zatrudnienie specjalistów w liczbie adekwatnej do potrzeb, w tym nauczycieli metodyków
• większe wsparcie ze strony nadzoru pedagogicznego
• podjęcie przez MEiN działań w zakresie realnego odbiurokratyzowania szkoły

Po przedstawieniu wyników ankiety rozpoczęła się dyskusja.

Katarzyna Lubnauer zauważyła, że kluczowe jest pytanie czy w systemie jest na tylu specjalistów, aby docelowo spełnić założone standardy.

Elżbieta Gapińska wskazała, że opieka specjalistów w szkołach jest bardzo istotna. W ocenie Pani poseł na zatrudnienie psychologa i pedagoga powinny być odrębne środki. Zauważyła, że w JST są oszczędności, obcina się koszty, redukuje etaty i przesuwa osoby do innej pracy.

Elżbieta Neroj z MEiN odniosła się do zgłaszanych kwestii. Przekazała, że aktualnie w systemie jest 42 tys. etatów nauczycieli specjalistów (w poprzednim roku szkolnym były 22 tys.), w tym: 12 tys. pedagogów, 10 tys. pedagogów specjalnych, 9 tys. psychologów. MEiN przygotowało projekt z UNICEF – szkoła dostępna dla wszystkich, gdzie przewidziano 15 mln zł na szkolenia, metodykę dla nauczycieli specjalistów. Prowadzony jest także pilotaż SCWEW. W 2017 r. zostali w kuratoriach powołani wizytatorzy specjalizujący się w edukacji włączającej.

Krystyna Szumilas dopytywała czy MEiN spotkało się z ZNP w sprawie tej ankiety. Czy do MEiN wpływały jakieś inne uwagi lub wyniki badań ankietowych w tym temacie? Czy MEiN dokonywało już ewaluacji wprowadzonych standardów?

Elżbieta Neroj z MEiN w odpowiedzi wskazała, że resort odpowiedział szczegółowo na piśmie na ankietę ZNP. Innych raportów w tym temacie MEiN nie otrzymał. Monitorowanie rozwiązań odbywa się przez SIO, gdzie widać jak przybywa etatów. Pani Dyrektor zauważyła, że na doskonalenie zawodowe środki mają samorządy. W ramach nadzoru pedagogicznego trwają aktualnie kontrole, jak szkoły wywiązują się z obowiązku standaryzacji w zatrudnieniu specjalistów. Na zakończenie wskazała, że na dodatkowe etaty specjalistów w roku 2023 w subwencji przewidziano 1.9 mln zł.