Senatorowie z połączonych komisji ds. Klimatu, Ustawodawczej oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji, przyjęli we wtorek 19 lipca 2022 r. projekt ustawy nowelizującej przepisy tzw. ustawy wiatrakowej.
Procedowana w izbie wyższej nowelizacja ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych jest inicjatywą senatorów z Komisji Nadzwyczajnej ds. Klimatu. Projekt został przez nich skierowany do prac legislacyjnych na posiedzeniu 5 lipca. W celu jego omówienia zwołano specjalne posiedzenie połączonych trzech komisji – poza senatorami z Komisji ds. Klimatu obradowali nad nią deputowani z Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji.
Przedstawiciel wnioskodawców, senator Stanisław Gawłowski, przedstawił założenia potencjalnej nowelizacji. Jej głównym celem ma być zniesienie tzw. zasady 10H, przy zachowaniu minimalnej odległości 500 m od zabudowań i wskazanych form ochrony przyrody. Ponadto, gminy miałyby otrzymywać specjalną opłatę wynikającą z działalności farm wiatrowych na swoim terenie. Proces inwestycyjny miałby zostać maksymalnie uproszczony, a zgodę na lokalizację elektrowni wiatrowej miałaby wydawać rada gminy.
Na posiedzeniu obecny był wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii Ireneusz Zyska. Wiceminister poinformował, że projekt rządowy dotyczący nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych został przyjęty przez Radę Ministrów 5 lipca 2022 r. i został on już przesłany do Sejmu. Według niego OZE w Polsce to już moc 20 MW i ma ona systematycznie rosnąć. Stanowisko rządu i Ministerstwa Klimatu i Środowiska wobec projektu senackiego jest więc negatywne.
W toku prac senatorowie poprosili wcześniej o opinię m.in. Związek Powiatów Polskich. Opinię Związku można przeczytać tutaj. Uwagi zawarte w opinii przedstawił również w trakcie posiedzenia komisji ekspert ZPP. Dotyczyły one możliwości lokalizowania elektrowni wbrew postanowieniom planów miejscowych (na problematyczność tak proponowanej regulacji zwróciły uwagę także samorządy w przesłanych do Senatu opiniach pisemnych), kwestii decyzji środowiskowej jako wymogu formalnego wniosku o lokalizację inwestycji oraz kategorii zaproponowanej opłaty.
Głos zabrali także przedstawiciele organizacji branżowych i środowiskowych. Co do zasady, popierają oni projekt, jednakże zaproponowali szereg poprawek. Przedstawiciele Stowarzyszenia Przyjaciół Energetyki Wiatrowej wnosili o usunięcie z projektu przepisów o opłacie, argumentując, że proponowana konstrukcja spowoduje znaczne obciążenie finansowe inwestorów. Członkowie WWF Polska chcą natomiast utrzymania zasady 10H w przypadku form ochrony przyrody oraz skreślenia z projektu możliwości odstąpienia od decyzji środowiskowej dla inwestycji poniżej 20 MW mocy – według nich każda taka inwestycja powinna być poprzedzona oceną oddziaływania na środowisko. Podobne stanowisko zajęła Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot.
Po wysłuchaniu głosów organizacji społecznych senatorowie przyjęli pięć poprawek do projektu – utrzymania w dotychczasowej ustawie kwestii nadzorczych nad inwestycjami; związanie uchwałą rady gminy organów wydających decyzje pozwolenie na budowę elektrowni wiatrowych oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz pozwoleń na budowę dotyczących innych inwestycji; niestosowaniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; włączenie inwestycji w zakresie elektrowni wiatrowych do katalogu inwestycji gdy nie wydaje się decyzji środowiskowych w przypadku istnienia planów miejscowych (poprawka nawiązująca do uwagi ZPP na temat decyzji środowiskowej).
Ostatecznie, połączone komisje przyjęły projekt ustawy w głosowaniu 24 głosami za, 7 głosami przeciw i jednym wstrzymującym się. Projekt skierowano do II czytania.
