16 listopada został skierowany do I czytania wniesiony przez Prezydenta RP projekt ustawy o sądach pokoju (druk 1760) wraz z przepisami wprowadzającymi (druk 1761).
Celem projektu jak można wyczytać w uzasadnieniu jest wzmocnienie sądownictwa, tak aby obywatele utożsamiali się z instytucjami wymiaru sprawiedliwości i mieli do sędziów zaufanie. Ważnym powodem w ocenie projektodawcy przemawiającym za wprowadzeniem sądów pokoju jest możliwość odciążenia sądów rejonowych i okręgowych, które obecnie często są niewydolne i przeciążone sprawami mniejszej wagi.
Abstrahując od merytorycznego zakresu projektu, należy wskazać, że przewiduje on także zadania dla jednostek samorządu terytorialnego.
W art. 10 par. 3 lakonicznie wskazano, że dyrektor sądu pokoju będzie współdziałał z wójtami (burmistrzami, prezydentami miast) gmin znajdujących się w obszarze właściwości sądu pokoju w celu zapewniania należytych warunków lokalowych i wyposażenia technicznego funkcjonowania sądów pokoju oraz wykonywania przez nie zadań, a także zapewnienia odpowiednich warunków pracy sędziów pokoju.
Aspekt ten zostaje rozwinięty w art. 14 projektu, który wskazuje, że sądy pokoju będą rozpatrywały sprawy lub pełniły inne czynności w jednym albo większej liczbie budynków lub lokali, do których tytuł prawny posiada gmina w ramach posiadanych zasobów. Zadanie polegające na utrzymaniu i obsłudze organizacyjno-technicznej takich budynków lub lokali wraz z wyposażeniem technicznym, będzie zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej przez udzielenie dotacji celowej. Jak jednak wynika z uzasadnienia projektu w chwili obecnej nie jest możliwe wskazanie dokładnych kosztów realizacji ww. zadania. Dodatkowo w tym kontekście zaprojektowano także rozporządzenie, w którym zostaną określone wymogi dotyczące budynków i lokali oraz ich wyposażenia technicznego (znajduje się ono po uzasadnieniu projektu).
Kolejna kwestia to wybory sędziów pokoju. Mają one być wyborami powszechnymi, bezpośrednimi i mają odbywać się w głosowaniu tajnym. Wybory będą przeprowadzane przez: Państwową Komisję Wyborczą, rejonowe komisje wyborcze oraz obwodowe komisje wyborcze. W uzasadnieniu do projektu ustawy zaznaczono, że w zakresie wydatków jednostek samorządu terytorialnego na przeprowadzenie wyborów sędziów pokoju projektowana ustawa nie przewiduje ich zwiększenia i jak podkreślono wejście ustawy w życie powinno być neutralne dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego, gdyż wydatki związane z przeprowadzeniem wyborów sędziów pokoju będą kompensowane w drodze dotacji przekazywanej przez Krajowe Biuro Wyborcze, a pochodzącej z części budżetowej 83.
