Sekretarz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, Andrzej Porawski, w imieniu strony samorządowej zwrócił się do Prezydenta Andrzeja Dudy o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją. Chodzi o ustawę z dnia 28 listopada 2020 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw. Strona samorządowa uznała projekt ustawy za sprzeczny z art. 167 Konstytucji RP. Prezydent podpisał jednak ustawę w dniu jej uchwalenia.
Zmiany w zryczałtowanym podatku dochodowym, zawarte w art. 3 ustawy skutkują znacznym zmniejszeniem wpływów z podatku PIT pobieranego na ogólnych zasadach. Taki stan rzeczy spowoduje ubytki w dochodach samorządów o ponad 1,4 mld zł rocznie.
„Obecna zmiana polega na odpływie podatników podatku PIT, ustalanego na zasadach ogólnych, do systemu podatku zryczałtowanego, w którym samorządy nie mają udziału; w efekcie – wg OSR – budżet państwa zyska średnio ponad 1,6 mld zł rocznie” – czytamy w liście przesłanym do Andrzeja Dudy. Powyższa w sytuacja w praktyce jest transferem środków z budżetów JST do budżetu centralnego. Sekretarz strony samorządowej Komisji Wspólnej podkreśla, że nie towarzyszy temu żadna rekompensata dla samorządów.
Rządowy projekt ustawy został zaopiniowany negatywnie przez stronę samorządową Komisji Wspólnej właśnie ze względu na brak rekompensaty. W trakcie prac legislacyjnych w Parlamencie zwrócono się do Senatu o uzupełnienie ustawy o adekwatną zmianę w ustawie o dochodach JST wielkości udziałów gmin, powiatów i województw w sposób, który łącznie spowodowałby w roku 2021 efekt w wysokości 1,434 mld zł, stanowiący dokładną rekompensatę ubytków, jakie są skutkiem zmian w systemie podatku PIT. Senat wprowadził tę zmianę, ale Sejm odrzucił poprawkę Senatu głosami jednej partii. Środowisko samorządowe zamierzało zwrócić się do Prezydenta z wnioskiem o odmowę podpisania ustawy jako sprzecznej z Konstytucją ale niestety przez błyskawiczny podpis ustawy nie zdążono przedłożyć argumentów.
„Proszę Pana Prezydenta o wystąpienie w trybie art. 191, w związku z art. 188 Konstytucji RP, do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją” – zakończył list Andrzej Porawski.
