Premier przedłożył w Sejmie Informację Rady Ministrów o realizacji w roku 2019 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Zawiera ona następujące konkluzje:

1. W 2019 r. zatrudnionych było ponad 3,9 tys. asystentów rodziny. Ich zatrudnienie nieznacznie zwiększyło się w stosunku do 2018 r. Z usług asystentów rodziny w 2019 r. skorzystały ogółem 44 324 rodziny, w tym 6 956 rodzin zobowiązanych zostało do współpracy z asystentem rodziny przez sąd. W stosunku do 2018 r. oznacza 37 to znaczny, bo o 7,6%, wzrost liczby rodzin, do których sąd skierował asystenta rodziny (w 2018 r. były to 6 464 rodziny).
2. Spośród 44 324 rodzin, z którymi asystenci rodziny prowadzili pracę w 2019 r., dla 13 735 rodzin (co stanowi 31% ogółu) współpraca ta zakończyła się w 2019 r., w tym w 6 202 przypadkach nastąpiło to w związku z osiągnięciem założonych celów (45% rodzin).
3. W 2019 r. funkcjonowało ponad 1,9 tys. gminnych placówek wsparcia dziennego, w tym ponad połowa (58,6%) to placówki niepubliczne. Liczba ta oznacza, że w stosunku do 2018 r. funkcjonowało o 101 placówek wsparcia dziennego więcej. W 2019 r. do gminnych placówek wsparcia dziennego uczęszczało 37 748 dzieci. Ponadto w 2019 r. działało 50 placówek wsparcia dziennego o charakterze ponadgminnym, w tym 23 z nich prowadzone były przez podmiot inny niż samorząd powiatowy.
4. W 2019 r. funkcjonowały 104 rodziny wspierające. Z pomocy rodzin wspierających korzystało 118 rodzin.
5. Liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w 2019 r. wyniosła ogółem 72 450 dzieci, wobec 72 339 dzieci w 2018 r., co oznacza wzrost o ok. 0,2%. Na koniec 2019 r. w pieczy zastępczej w ogólnej liczbie 72 450 wychowanków, 12 087 osób ukończyło 18. rok życia i kontynuowało naukę. Na dzień 31 grudnia 2019 r. w pieczy zastępczej przebywało 60 363 dzieci poniżej 18. roku życia. Oznacza to, że aż 16,7% ogółu osób objętych pieczą zastępczą stanowią osoby, które ukończyły 18. rok życia.
6. W 2019 r. na tym samym poziomie co w roku 2018 utrzymał się odsetek dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej w stosunku do populacji dzieci do 18. roku życia ogółem - 0,87 %.
7. W 2019 r. w rodzinnej pieczy zastępczej przebywało ogółem 55 458 dzieci.
8. Postępuje systematyczna profesjonalizacja rodzinnych form pieczy zastępczej (1,9- procentowy wzrost liczby rodzin zastępczych zawodowych). W 2019 r. nastąpił dalszy wzrost liczby rodzinnych domów dziecka jako formy sprawowania rodzinnej pieczy zastępczej nad dziećmi. W 2018 r. funkcjonowało 613 rodzinnych domów dziecka, natomiast na koniec 2019 r. funkcjonowało ich 668, co stanowi wzrost o 9%. Rodzinne domy dziecka stanowią obecnie 2% w strukturze podmiotów rodzinnej pieczy zastępczej.
9. Liczba zatrudnionych koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej na koniec 2019 r. wyniosła 1 757.
10. W 2019 r. w powiatach udzielono rodzinom zastępczym i osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka 137 157 porad w ramach poradnictwa specjalistycznego. Jest to wzrost o 10% w stosunku do 2018 r. (124 350 porad).
11. W roku sprawozdawczym 2019 przeszkolono 11 118 osoby, tj. kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, do prowadzenia rodzinnych domów dziecka lub do prowadzenia placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego, a także funkcjonujące rodziny zastępcze, prowadzących rodzinne domy dziecka oraz dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego.
12. W 2019 r. w stosunku do roku poprzedniego zmniejszyła się liczba dzieci przebywających w placówkach instytucjonalnej pieczy zastępczej, łącznie z instytucjami prowadzonymi przez marszałków (na dzień 31 grudnia 2019 r. w placówkach tych przebywało łącznie 38 16 992 dzieci, co w porównaniu z 2018 r. oznacza, że przebywało w nich o 59 dzieci mniej).
13. W ogólnej liczbie dzieci przebywających w instytucjonalnej pieczy zastępczej istotny udział mają dzieci przebywające w placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego.
14. Należy zauważyć wzrost wydatków na zawodowe formy pieczy zastępczej, w tym wydatków na wynagrodzenia rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w rodzinnej pieczy zastępczej wynosił w 2019 r. 1 141 zł i wzrósł w stosunku do roku poprzedniego o 4,6% (w 2018 r. 1 091 zł), w rodzinie zastępczej zawodowej i rodzinnym domu dziecka - 2 284 zł, co oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 5,5% (w 2017 r. 2 164 zł). Kwoty powyższe nie zawierają kosztów wsparcia rodzinnej pieczy zastępczej m.in. kosztów organizatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz zatrudnienia koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej.
15. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej (bez regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych) wynosił w 2019 r. 5 044 zł, co oznacza wzrost o 267 zł w stosunku do 2018 r.
16. W 2019 r. znacznie wzrosły wydatki gmin na współfinansowanie pobytu dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej. Wyniosły one 141 842 tys. zł. Wkład poniesiony przez gminy stanowił zatem 18,7% ogółu wydatków na świadczenia dla rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka oraz na wynagrodzenia osób pełniących funkcję rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka w 2018 r. W 2018 r. udział gmin w tych wydatkach stanowił 16,4% ogółu wydatków na te świadczenia.
17. W 2019 r. wydatki gmin związane ze współfinansowaniem pobytu dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej wzrosły. Wyniosły one 167,6 mln zł, co stanowi 16,2% ogółu wydatków na wydatki bieżące poniesione na rzecz instytucjonalnej pieczy zastępczej. W 2018 r. wydatki gmin związane ze współfinansowaniem pobytu dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej wyniosły 155,9 mln zł, co stanowiło 16% ogółu wydatków poniesionych na rzecz instytucjonalnej pieczy zastępczej.
18. Liczba dzieci powyżej 18. roku życia, które opuściły pieczę zastępczą w 2019 r., wyniosła 6 649. Biorąc pod uwagę uśrednioną dla 2019 r. liczbę wychowanków w wieku 18-24 lata opuszczających pieczę zastępczą, przeciętna wartość wsparcia dla wychowanka z tytułu kontynuowania nauki wyniosła 5 559 zł rocznie, na usamodzielnienie - 4 980 zł, natomiast na zagospodarowanie 2 126 zł.
19. W stosunku do 2018 r. w 2019 r. wzrosła liczba porad udzielonych przez ośrodki adopcyjne. Szczególnie duży wzrost można zaobserwować wśród porad w postępowaniu postadopcyjnym (z 9 583 porad w 2018 r. do 11 201 porad w 2019 r., tj. 17% wzrost). Jednocześnie nastąpił wzrost liczby porad udzielanych rodzinom przysposabiającym (41 829 w 2018 r., a 47 176 w 2019 r.).
20. Na koniec 2019 r. liczba dzieci oczekujących na adopcję wzrosła, w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2018 r. o 547 dzieci (tj. 30,3%). Natomiast liczba kandydatów na rodziców adopcyjnych oczekujących na przysposobienie zmalała o 110 osób (tj. o 4,4%), przy czym małżonkowie liczeni są jako jeden kandydat. Zestawiając ze sobą dane na temat dzieci i kandydatów do przysposobienia, zauważalne jest, iż nadal liczba kandydatów do przysposobienia dziecka jest większa niż liczba dzieci oczekujących na przysposobienie.
21. W 2018 r. organ centralny, którego rolę na mocy Konwencji haskiej pełni Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, wydał 17 zgód na przysposobienie międzynarodowe w stosunku do 21 dzieci, natomiast w roku 2019 wydanych zostało 11 zgód dotyczących 12 dzieci, z tego 9 dotyczyło łączenia rodzeństwa lub adopcji wewnątrzrodzinnych, a 2 odnosiły się do dzieci z instytucjonalnej pieczy zastępczej, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności.

Źródło: Sejm RP