4 lutego 2020 r. odbyło się posiedzenie senackiej Komisji Środowiska pod hasłem „Problemy gospodarki odpadami z punktu widzenia samorządów. Szanse związane z wdrożeniem gospodarki o obiegu zamkniętym”. Skrótowo rzecz ujmując – bez zaskoczenia: problemów dużo, rozwiązań mało.

Nowy wiceminister

W posiedzeniu wziął udział Jacek Ozdoba, powołany niedawno na stanowisko Sekretarza Stanu w Ministerstwie Klimatu, odpowiedzialnego za gospodarkę odpadami. Minister podkreślił, że jest otwarty na wszystkie możliwe spotkania i chce poznać wszystkie grupy interesariuszy. Wskazał, iż podjął już pewne działania, zlecając analizy dotyczące konkretnych obszarów problemowych. Przypomniał o tym, że jest byłym samorządowcem i wie doskonale, z jakimi problemami borykają się jednostki samorządu.

Perspektywa samorządowa

W dyskusji zabrało głos wielu (kilkunastu) samorządowców. Nie sposób przytoczyć wszystkie ich wypowiedzi, nawet skrótowo. Niemniej na ich kanwie można pokazać przykładowy katalog obszarów problemowych:

• brak rynku zbytu dla surowców,
• brak spalarni,
• niejasny podział kompetencji w ustawie o odpadach,
• ciągłe problemy z funkcjonowaniem BDO,
• potężna skala kłopotów z segregacją w miastach (zabudowa wielorodzinna),
• wysokość opłaty marszałkowskiej,
• zakaz składowania frakcji energetycznej,
• zbyt mała samodzielność jednostek samorządu w podejmowaniu decyzji dot. kształtu gospodarki odpadami – i zbyt duży wpływ decyzji centralnych w tym zakresie,
• 5 marca 2020 r. jako zbyt krótki termin na dostosowanie decyzji do wymogów tzw. regulacji pożarowych,
• przewlekłe rozstrzyganie konkursów przez NFOŚiGW,
• punktowe działania, brak budowy systemu.

Nie zabrakło przedsiębiorców

Na sali byli obecni – jak zawsze na tego typu spotkaniach – reprezentanci przedsiębiorców. Wskazywali na to, że od tematu budowy spalarni nie uciekniemy. Nie zabrakło również rozgoryczenia – mówiono o tym, że głos przedsiębiorców był często słabiej słyszany niż głos samorządowców. Jak podkreślali, jednym ze źródeł problemów jest brak profesjonalnej infrastruktury – trzeba zerwać z mitem, że odpady posegregowane eliminują konieczność posiadania instalacji. Sygnalizowali także problemy związane z mitycznym już 5 marca 2020 roku.

Głos senatorów

Na końcu obrad głos w dyskusji zabrali senatorowie. Senator Stanisław Gawłowski zwrócił uwagę m.in. na konieczność wzmocnienia inspekcji ochrony środowiska, a senator Janusz Pęcherz przypomniał o problemach z opłatą marszałkowską. Senator Alicja Chybicka mówiła o tym, że należy spojrzeć na zagadnienie szerzej – i być może podjąć radykalne działania w celu wyeliminowania korzystania z plastiku. Pani Senator kończąc podkreśliła, iż zawsze, w każdej sytuacji należy mieć na uwadze człowieka i jego zdrowie.

Twardych konkluzji brak

Ministerstwo ma analizować wszystkie zgłaszane problemy, natomiast nie przedstawiało żadnych konkretnych deklaracji – prócz tej Ministra Ozdoby, że termin 5 marca 2020 r. nie będzie zmieniany. I tej złożonej przez Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami w MK Magdę Gosk, że kompost niespełniający wymagań dalej będzie można wykorzystywać do tworzenia okrywy rekultywacyjnej na składowiskach – nie będzie zmiany we właściwym rozporządzeniu w tym zakresie.