13 grudnia br. sejmowe Komisje: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Zdrowia rozpatrzyły Informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli wdrażania zasad zdrowego żywienia w szkołach publicznych wraz ze stanowiskiem Ministra Edukacji Narodowej oraz stanowiskiem Ministra Zdrowia.
Informację przedstawili: prezes Najwyższej Izby Kontroli – Krzysztof Kwiatkowski oraz dyrektor delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Krakowie – Jolanta Stawska.
Celem kontroli NIK była ocena, czy szkoły publiczne prawidłowo wdrażają zasady zdrowego żywienia. W badaniach skupiono się na ocenie prawidłowości i efektywności zadań realizowanych przez gminy i szkoły podstawowe w zakresie wdrażania prawidłowych nawyków żywieniowych wśród uczniów.
W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono nieurozmaiconą bądź nieodpowiednią ofertę żywieniową dla uczniów, nieodpowiedni jadłospis serwowanych posiłków, źle zbilansowany pod względem składników odżywczych. Podkreślano, że w kontrolowanych szkołach wprowadzono zbyt krótkie przerwy obiadowe. Gromadzone w szkołach dane dotyczące BMI (wskaźnik masy ciała) nie były analizowane. W kontrolowanym okresie zaobserwowano wzrost liczby uczniów z zaburzeniami masy ciała. Pozytywnie oceniono natomiast podejmowane przez szkoły działania edukacyjne. Kontrolą objęta została również realizacja rządowych programów „Mleko w szkole”, „Owoce i warzywa w szkole”, „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”.
Otyłość i cukrzyca
Ponadto komisje rozpatrzyły informację Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Zdrowia na temat profilaktyki wśród dzieci i młodzieży z zakresu otyłości i cukrzycy.
Przedstawili ją: wiceminister Marzena Machałek oraz Główny Inspektor Sanitarny – Marek Posobkiewicz.
W 2016 r. w Polsce otyłość jako schorzenie rozpoznano u ponad 100 tysięcy dzieci i młodzieży. W 2016 r. na cukrzycę zachorowało w Polsce 14 tysięcy dzieci. Największą szansą na pokonanie tych chorób jest wczesna profilaktyka, której głównym elementem jest edukacja zdrowotna od pierwszych lat nauki w szkole, nakierowana na kształtowanie postaw prozdrowotnych. Konieczne są działania, które powinny wpłynąć na prawidłowe nawyki żywieniowe i wysoką aktywność fizyczną. Informacje na ten temat są dostępne na stronach internetowych Ośrodka Rozwoju Edukacji, gdzie można znaleźć publikacje tematyczne, takie jak „Jak wspierać rozwój i zdrowie młodzieży”, „Zaburzenia odżywiania się – problem współczesnej młodzieży”, „Co jedzą dzieci i młodzież”.
Zdrowe odżywianie
Komisje rozpatrzyły też informację Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Zdrowia na temat modelu prozdrowotnego odżywiania dzieci i młodzieży.
Nawyki żywieniowe dzieci i młodzieży w Polsce skutkują niewystarczającą podażą niektórych witamin i białka. Maleje spożycie owoców i warzyw. Rośnie spożycie słodkich napojów i słodyczy, co skutkuje nadmierną podażą cukrów i sodu.
W celu skutecznej profilaktyki chorób żywnieniowo - zależnych należy dążyć do ograniczenia w diecie środków zawierających nasycone kwasy tłuszczowe, sól i cukry proste. Uczniowie powinni spożywać 4-5 posiłków dziennie z zachowaniem równomiernych przerw. Co najmniej jeden posiłek powinien być spożyty w szkole. Tłuste mięsa powinny być zastąpione drobiem, rybami lub chudymi wędlinami. Konieczne jest wskazanie dzieciom i młodzieży listy produktów, których spożycie powinno zostać ograniczone.
W dyskusji zwrócono uwagę na konieczność interdyscyplinarnego podejścia do problemu zaburzeń odżywiania, obejmującego rozwiązania wypracowane wspólnie przez Ministerstwa: Edukacji Narodowej, Zdrowia oraz Sportu i Turystyki. Podkreślono konieczność lepszego monitorowania danych na temat zaburzeń odżywiania wśród uczniów, zwłaszcza lepszego przetwarzania danych dotyczących BMI. Dyskutowano na temat walki ze złymi wzorcami żywieniowymi – zarówno występującymi w popkulturze, w szkole, jak i w rodzinach uczniów, a także poszukiwano sposobów na zaszczepienie nowych, korzystnych wzorców odżywiania się. Wysunięto pomysły powołania zespołów do spraw leczenia otyłości z udziałem lekarzy, pielęgniarek i dietetyków.
Źródło: Sejm RP
