5 i 6 lipca br. odbyły się posiedzenia sejmowej Komisji ds. Energii i Skarbu Państwa. Przedmiotem prac Komisji było rozpatrzenie projektu ustawy o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji. Szerzej o projekcie pisaliśmy TUTAJ.
Uwagi ZPP
Związek Powiatów Polskich doceniając intencje posłów w zakresie podjęcia inicjatywy ustawodawczej umożliwiającej udzielenie pomocy finansowej jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu realizacji przez nie roszczeń reprywatyzacyjnych spadkobierców byłych właścicieli znacjonalizowanych nieruchomości, sformułował uwagi do przedmiotowego projektu.
Po pierwsze, ZPP zwrócił uwagę, że projektodawcy założyli, że dotacja stanowi pomoc w razie zaspokajania przez JST roszczeń reprywatyzacyjnych jedynie poprzez wypłatę świadczeń – a zatem środki pochodzące z dotacji nie będą mogły stanowić wsparcia dla samorządów w przypadku rozstrzygnięć zobowiązujących samorządy do zwrotu nieruchomości w naturze. Zgodnie z interpretacją Ministerstwa Skarbu Państwa, w przypadku gdy możliwy jest zwrot w naturze własnej nieruchomości dawnym właścicielom lub ich następcom prawnym, nie ma prawnej możliwości wykorzystania środków z Funduszu Reprywatyzacji. Należy zauważyć, że to właśnie obowiązek zwrotu nieruchomości w naturze jest podstawowym problemem jednostek samorządu terytorialnego - na terenie nieruchomości objętych roszczeniami reprywatyzacyjnymi prowadzona jest działalność publiczna. Działalność tę samorządy chcą i muszą wykonywać, jednak do jej prowadzenia niezbędny jest określony zasób lokalowy (np. w odniesieniu do szkół, domów dziecka, domów pomocy społecznej). JST nie posiadają wystarczających środków finansowych na stworzenie nowej bazy lokalowej dal funkcjonujących już jednostek w miejsce nieruchomości zwracanych dawnym właścicielom lub ich spadkobiercom. Zaproponowane przez posłów zapisy nie rozwiązują wyżej tego problemu.
Po drugie, zapis regulujący warunki udzielenia dotacji jest nieprecyzyjny, zwłaszcza wobec braku rozporządzenia dot. gospodarowania Funduszem Reprywatyzacji. Nie wskazano bowiem jaki podmiot i według jakich kryteriów będzie oceniał istnienie ww. przesłanki. Należy domniemywać, że będzie to Minister Skarbu Państwa, a brak wytycznych uzależni udzielenie dotacji wyłącznie od jego woli. W naszej opinii warunki udzielenia dotacji wymagają możliwie dokładnego uszczegółowienia – od nich bowiem zależy to, czy ubiegająca się o dotację celową jednostka otrzyma wsparcie czy też nie. Istotą dotacji celowej jest konkretne wskazanie przede wszystkim celu oraz warunków, jakie powinien spełniać podmiot wnioskujący o jej udzielenie.
Po trzecie, z punktu widzenia interesu społecznego wskazanym jest, by m.st. Warszawa jako podmiot szczególnie obciążony roszczeniami reprywatyzacyjnymi, otrzymał dotację za rok 2016. Należy zauważyć, że procedowanie przedmiotowej nowelizacji odbywa się w połowie okresu rozliczeniowego, na który m.st. Warszawa ma zaplanowany budżet. W budżecie tym uwzględniono kwotę dotacji z Funduszu i nagła zmiana stanu prawnego w czerwcu 2016 roku sprawiłaby Warszawie wiele trudności natury finansowej. Wprawdzie m.st. Warszawa nadal może ubiegać się na równi z innymi jednostkami samorządu terytorialnego o udzielenie dotacji na podstawie projektowanych przepisów, jednak wobec powiększenia katalogu potencjalnych wnioskodawców, a przede wszystkim modyfikacji celów, na jakie mogą zostać przeznaczone środki zgormadzone na rachunku Funduszu, kwota ewentualnej dotacji będzie niewątpliwie niższa niż ta, której Warszawa miała prawo spodziewać się na podstawie aktualnie obowiązujących regulacji. W związku z powyższym, ZPP proponuje, by nowe rozwiązania zostały wprowadzone po udzieleniu dotacji m.st. Warszawie za 2016 rok.
Decyzja posłów
W toku posiedzenia posłowie uwzględnili jedynie pierwszą uwagę ZPP. Oznacza to, że kwestia udzielenia dotacji całkowicie pozostaje w gestii Ministra Skarbu Państwa (bez doprecyzowania warunków, jakie winny spełnić JST, by tę dotacje otrzymać).
Posłowie zgłosili dodatkową autopoprawkę. Zadecydowano, że z Funduszu Reprywatyzacyjnego na podwyższenie kapitału zakładowego Telewizji Polskiej S.A., Polskiego Radia S.A. oraz spółek radiofonii regionalnej zostanie przeznaczona maksymalna kwota 30 milionów złotych (a nie jak zakładano pierwotnie – 20 milionów złotych).
