Samorządy wstrzymują się od opiniowana ustawy dotyczącej wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Powodem są znaczące rozbieżności pomiędzy stanowiskami resortów.

W piątek, 16 maja, odbyło się posiedzenie Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Dyskusje dotyczyły m.in. wsparcia osób z niepełnosprawnościami, zmian w przepisach dotyczących świadczeń gwarantowanych, a także kierowników Wojewódzkich Ośrodków Medycyny Pracy.

Wsparcie osób z niepełnosprawnościami – MRPiPS vs. MF

Na posiedzeniu kontynuowano dyskusję nad projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, która w swym założeniu ma rozwiązywać problem braku systemowego dostępu do usługi asystencji osobistej, niezbędnej dla możliwości realizacji prawa do niezależnego życia osób wymagających intensywnego wsparcia. Konieczność wprowadzenia tego rodzaju regulacji wynika m.in. ze zobowiązań zawartych w ratyfikowanej przez Polskę w 2012 roku Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. Projekt reguluje kwestię usługi asystencji osobistej jako obligatoryjnego i powszechnie dostępnego, w wybranej przez osobę z niepełnosprawnością formie, instrumentu wsparcia. Planowane rozwiązanie zakłada m.in. określenie grupy docelowej jego odbiorców, sposobu ustalania wymiaru wsparcia, sposobu zapewnienia dostępności do usługi, niezbędnych kompetencji osób wykonujących usługę oraz mechanizmów organizacji, finansowania i kontroli wykonywania usługi. Określony zostanie również katalog podmiotów realizujących usługę, jak i zobowiązanych do realizacji zadań ustawowych.

Strona samorządowa zauważyła, że projekt nadal powoduje rozbieżne stanowiska Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Finansów.

– Nie przypominam sobie, a naprawdę od dawna już pracuję w Związku Powiatów Polskich, żeby w procesie legislacyjnym jakikolwiek projekt ustawy miał aż tak daleko idące rozbieżności po uzgodnieniach międzyresortowych już na etapie prac w Stałym Komitecie Rady Ministrów – mówiła mec. Bernadeta Skóbel. – Ja sobie takiego projektu nie przypominam, żeby (…) połowa ustawy była kwestionowana przez inny resort. I to na pewno budzi nasze obawy.

Choć sama idea projektu i działania zmierzające do wsparcia osób niepełnosprawnych jest popierana przez samorządy, co podkreślił w swojej wypowiedzi Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich, ostatecznie strona samorządowa wstrzymała się z wydaniem opinii do czasu uzgodnienia projektu przez MRPiPS oraz MF, przedstawiając jednocześnie kilka uwag merytorycznych: musi być jednoznaczne przesądzenie co do utrzymania w projekcie ustawy przepisów o wysokości wynagrodzenia i waloryzacji wynagrodzenia asystentów, utrzymanie w projekcie ustawy stawki kosztów obsługi zadania przez realizatora w wysokości 7 % oraz dodatkowych kosztów obsługi zadania przez powiaty, a także utrzymanie mechanizmu finansowania tego zadania gwarantującego stały przepływ środków finansowych do realizatora, tak aby miał on możliwość bieżącego finansowania zadania.

Temat będzie kontynuowany.

Kompleksowa opieka nad pacjentką z endometriozą

Na wniosek Unii Metropolii Polskich w porządku obrad znalazła się informacja Ministerstwa Zdrowia na temat projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego, mającego na celu wprowadzenie kompleksowej opieki nad pacjentką z endometriozą.

Zgodnie z informacją zawartą w Ocenie Skutków Regulacji „Zakres projektowanych zmian nie dotyczy zadań znajdujących się w zakresie działalności samorządów terytorialnych, w konsekwencji w ramach konsultacji publicznych i opiniowania projekt nie został przekazany do rozpatrzenia przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego”. Tymczasem jednostki samorządu terytorialnego, które są organami tworzącymi dla szpitali, mogą zapewnić opiekę nad pacjentką z endometriozą. Obawiamy się też, że planowane świadczenie w obecnym brzmieniu może prowadzić do wykluczenia podmiotów leczniczych posiadających udokumentowane doświadczenie w leczeniu endometriozy, a także ograniczyć dostęp pacjentek do specjalistycznej opieki – czytamy w piśmie skierowanym przez Organizację do Współprzewodniczących Zespołu.

Zastępca dyrektora Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia Dominika Janiszewska zapewniła, że wszystkie uwagi do projektu są dla resortu cenne, jednak konsultowanie i procedowanie go w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu mogłoby powodować opóźnienia w realizacji nowych świadczeń. Ministerstwo nie czuje się też zobligowane do pozyskiwania takiej opinii.

– Z tego względu, że rozporządzenie dotyczy warunków realizacji, de facto dotyczy pacjentek, którym zostaną udzielone te świadczenia – mówiła. – Natomiast jeśli chodzi o konkretne wymogi, warunki wyposażenia podmiotu leczniczego do realizacji, to te zadania nie znajdują się w zakresie działalności samorządów terytorialnych, więc uznaliśmy, że projekt, który będzie dotyczył głównie poprawy jakości, udzielanych świadczeń (…), będzie dotyczył ogólnie pacjentek, ale nie wpłynie ogólnie na funkcjonowanie właśnie tych jednostek.

Bernadeta Skóbel zwróciła uwagę na niekonsekwencję Ministerstwa Zdrowia w przekazywaniu projektów dotyczących świadczeń gwarantowanych do opiniowania KWRiST.

– Czasami przesyłacie nam państwo projekty dotyczące świadczeń gwarantowanych, czasami nie. Nie ma tutaj żadnej – można powiedzieć – zasady, kiedy państwo uważacie, że projekt jest istotny z punktu widzenia funkcjonowania samorządów, kiedy nie jest – mówiła. – Ponieważ projekt będzie dotyczył podmiotów leczniczych prowadzonych m.in. przez jednostki samorządu terytorialnego, bo też wynika to z analizy, którą przygotowała Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, która stanowi załącznik do materiału legislacyjnego, to jednak proszę się nie dziwić, że pozostaje w obszarze naszego zainteresowania. Natomiast to, co budzi pewne zastrzeżenia, to to, że z projektu ustawy wynika, że tylko 25 podmiotów w całej Polsce będzie mogło udzielać tego świadczenia gwarantowanego i tylko na terenie 12 województw. Więc już dosyć wysoko państwo postawili poprzeczkę, jeżeli chodzi o spełnienie wymagań; i to już budzi wątpliwości. Jak zobaczyłam tę mapę podmiotów leczniczych, które będą spełniały wymagania, to mamy białe plamy. Już nie mówiąc o tym, że w niektórych dużych miastach w ogóle nie będzie podmiotu leczniczego, który by spełniał te wymagania.

Marek Wójcik stanowczo zaapelował o przekazanie projektu pod opiniowanie KWRSiT , twierdząc, że wszystko, co dotyczy podmiotów leczniczych prowadzonych przez samorządy  dotyczy – pośrednio – także JST. Zapytał również o możliwość zmiany warunków, tak, by podmioty, które dążą do osiągnięcia wymaganych standardów, i są w stanie to udokumentować, mogły – choćby w ściśle określonym limicie czasowym na spełnienie wszystkich standardów – już realizować świadczenia. Pomysł nie znalazł aprobaty po stronie rządowej.

– Nam chodzi przede wszystkim o jedno: żeby ta opieka nad pacjentką z endometriozą była kompleksowa; żeby nie było tak, że każdy, kto chce, będzie starał się o taki kontrakt – mówił przedstawiciel resortu. – Chodzi o to, żeby te osoby w różnych stadiach choroby miały bardzo dobrą, kompleksową i pełną diagnostykę oraz leczenie. Dlatego musimy wyselekcjonować takie ośrodki, które spełniają wymogi, które będziemy im stawiali. (…) Jesteśmy po konsultacjach, będziemy niedługo gotowi na to by zamknąć ten temat. Jeżeli wyrobimy się na stacjonarne posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, wyślę projekt tego rozporządzenia do zaopiniowania.

Więcej osób uprawnionych do zarządzania Wojewódzkimi Ośrodkami Medycyny Pracy

Na posiedzeniu kontynuowany był temat podnoszony już wcześniej przez Związek Województw RP, a dotyczący poszerzenia katalogu osób mogących zarządzać Wojewódzkimi Ośrodkami Medycyny Pracy. Organizacja postulowała zrównanie wymogów dotyczących kwalifikacji wymaganych na stanowisku dyrektora tego rodzaju ośrodka z wymogami dotyczącymi osób na stanowiskach dyrektorów wszystkich pozostałych podmiotów leczniczych.

W odpowiedzi Maria Tyszko-Załuska z Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia, poinformowała, że prace poszerzające katalog osób mogących zarządzać WOMP-ami są aktualnie prowadzone w ramach projektu ustawy o wyrobach zawierających azbest, procedowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Zmiany powinny wejść w życie do końca roku.

Ogrzewalnie bez "fajrantu"

W porządku obrad znalazł się projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie minimalnych standardów noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, schronisk dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi i ogrzewalni, który zakłada m.in. wspólne korzystanie z pomieszczeń innych niż pomieszczenia noclegowe, mieszkalne i pobytowe w przypadku funkcjonowania na terenie jednej nieruchomości kilku takich placówek.

Uwagi do projektu zgłosiła Unia Metropolii Polskich. Resort przychylił się do postulatu doprecyzowania definicji „jednej nieruchomości” oraz propozycji, aby wolontariat w placówkach dla osób bezdomnych odbywał się tylko w obecności etatowego pracownika.

Pozostał z kolei przy swojej propozycji, według której w okresie zimy, a szczególnie podczas niskich temperatur zewnętrznych, tj. gdy najniższa temperatura zmierzona w przedziale godzin 8–19 jest niższa niż 0°C, lub sytuacji kryzysowych, ogrzewalnia powinna być czynna przez 24h na dobę, chyba że na terenie gminy funkcjonuje inna placówka dla osób bezdomnych zapewniająca w porze dziennej możliwość ogrzania się w pomieszczeniu, którego temperatura nie jest niższa niż 18°C.

– Już w obecnie istniejących standardach istnieje zapis, zgodnie z którym jeżeli na terenie pewnej gminy nie ma noclegowni, to tak jakby jej rolę przejmuje ogrzewalnia – mówił przedstawiciel strony rządowej. – I w tym momencie ta ogrzewalnia, zwłaszcza w okresie zimowym, ona po prostu funkcjonuje 24 godziny na dobę.

Ministerstwo aktualnie analizuje uwagi otrzymane przez różne podmioty i nanosi zmiany.

Pozytywne opinie Zespołu

Zespół wydał pozytywną opinię wiążącą do projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów.

Zespół pozytywnie zaopiniował projekty:

• rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie kursów w zakresie postępowania z osobami w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;
• rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne;
• rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej – z uwagą dotyczącą zaproponowanego poziomu finansowania tzw. nadwykonań w ryczałcie. Zgodnie ze stanowiskiem strony samorządowej powinien być to poziom co najmniej 50 %.

Inne tematy poruszone na posiedzeniu

W porządku obrad znalazł się projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień. Z uwagi na obszerność materii i potrzebę przeprowadzenia konsultacji z podmiotami leczniczymi, projekt zostanie zaopiniowany w trybie obiegowym do 26 maja.

Marek Smektała z Powiatu Gostyńskiego zadał pytanie o termin wydłużenia realizacji projektów związanych z opieką długoterminową geriatryczną (środki w ramach KPO).

– Chodzi o problem związany z tym, że umowy były zawierane bardzo późno, natomiast mamy zakreślony termin przez Komisję Europejską, jeżeli chodzi o zamknięcie projektu – doprecyzowała Bernadeta Skóbel. – Pytanie, czy w tym zakresie państwo czy Ministerstwo Funduszy prowadzi jakieś rozmowy z Komisją Europejską? – bo tak naprawdę mamy niecały rok na to, żeby zamknąć projekty. To jest w ogóle nierealne. (…) A przypominam, że na posiedzeniu lutowym, w ramach Zespołu, było zapewnienie, że umowy będą zawierane w marcu, a wiemy o tym, że zostały zawarte dopiero w maju. I teraz ten proces trwa.

Ponieważ na spotkaniu nie było przedstawicieli właściwego w sprawie departamentu, odpowiedź zostanie udzielona w formie pisemnej.

Marek Wójcik przekazał, że – jak wynika z posiedzenia komisji sejmowej, na którym była mowa o środkach z KPO – wspomniany konkurs nie był na liście tych, co do których Polska stara się o przedłużenie terminu realizacji. Zwrócił się również z prośbą, by na kolejnym posiedzeniu Zespołu strona rządowa udzieliła odpowiedzi, czy samorządy mogą liczyć na uruchomienie konkursu w ramach Funduszu Medycznego, dot. profilaktyki.