Trwają prace nad ustawą o transparentności organizacji pozarządowych. Aktualnie projekt jest na etapie opiniowania. Swoje uwagi do projektu ustawy przedstawił także Związek Powiatów Polskich.
Projekt ustawy o transparentności organizacji pozarządowych określa zasady i sposób prowadzenia rejestru wpłat i rejestru umów, ujawniania informacji o wsparciu, źródłach finansowania projektów, źródłach przychodów, kosztach i rodzajach prowadzonej działalności przez organizacje pozarządowe, w tym przez organizacje pożytku publicznego. Ustawa nakładałaby na te organizacje obowiązek informacyjny polegający na zbiorczym przekazaniu w terminie 3 miesięcy od zakończenia roku podatkowego do Krajowego Rejestru Sądowego informacji o źródłach finansowania projektów, a także obowiązek prowadzenia i bieżącego aktualizowania rejestru umów. W zakresie spełnienia tych obowiązków organizacje pozarządowe i organizacje pożytku publicznego podlegałyby kontroli Dyrektora Narodowego Instytutu. Zdaniem autorów projektu ustawy celem jej jest zapewnienie przejrzystości finansowania organizacji pozarządowych.
Związek Powiatów Polskich w przedłożonych przez siebie uwagach, ogólnie krytycznie ocenił rozwiązania prawne zaproponowane w projekcie ustawy. Przede wszystkim stwierdzono, że projekt jest wewnętrznie sprzeczny, a poszczególne przepisy stanowią niepowiązany ze sobą redakcyjnie i funkcjonalnie zbitek różnych pomysłów, które nie składają się na jedną spójną regulację prawną.
ZPP zwraca uwagę, że projektowana regulacja nakładałaby na organizacje pozarządowe nowe obowiązki informacyjno-sprawozdawcze, które nie byłyby spójne z zakresem aktualnie obowiązujących, a gromadzonych przez szeroko pojętą administrację publiczną. Dodatkowo niejednoznaczność przepisów karnych oraz ryzyko ponoszenia odpowiedzialności karnej może skutecznie zniechęcić do podejmowania działalności w sektorze pozarządowym.
Zgodnie z projektem ustawy, organizacje pozarządowe w sytuacji otrzymania wsparcia lub wsparcia z zagranicy byłyby zobowiązane do publikacji na swojej stronie internetowej informacji o podmiotach udzielających wsparcia. Tak samo miałyby obowiązek prowadzenia i publikowania wpłat. Jak zauważył to Związek Powiatów Polskich, organizacje pozarządowe nie mają obowiązku posiadania własnej strony internetowej, a literalne brzmienie tego przepisu wymuszałoby jej posiadanie. Ponadto projekt budzi wątpliwości co do jego zgodności z przepisami dotyczącymi prawa do prywatności (w tym z przepisami Konstytucji RP i RODO).
Zdaniem Związku Powiatów Polskich projekt w obecnym kształcie wymaga gruntownych poprawek o charakterze merytorycznym, redakcyjnym i legislacyjnym. Ponadto ZPP zwraca uwagę, że obowiązkami wynikającymi z projektowanej regulacji zostaną objęte również stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, dlatego zasadne byłoby, ażeby w sytuacji skierowania projektu regulacji do prac w komisjach, przedstawiciele samorządów mogliby skorzystać z prawa do zaprezentowania swoich opinii.
Z pełną treścią opinii Związku Powiatów Polskich można zapoznać się tutaj, zaś z projektem ustawy tutaj.
