Jedynym punktem, który wzbudził poważniejszą dyskusję na odbytym w dniu 25 listopada b.r. posiedzeniu Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych, okazał się podział kwot z rezerwy subwencji. Liczne też były zagadnienia poruszone w ramach spraw różnych.

Kryteria podziału w 2011 r. kwoty z rezerwy subwencji, o której mowa w art. 36 ust. 4 pkt 1 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wzbudziły dyskusję z dwóch podstawowych powodów. Przede wszystkim termin ich przedłożenia zasadniczo uniemożliwiał wprowadzenie jakichkolwiek poważniejszych zmian – tymczasem kilka korporacji miało chęć wprowadzić zapisy preferujące określone kategorie jednostek samorządu terytorialnego. I tak z różnych stron padały propozycje by: wprowadzić dodatkowe kryteria związane z wysokością nadwyżki operacyjnej oraz tempem wyludniania gmin; środki rezerwy użyć do wspomożenia jednostek samorządu terytorialnego, które borykają się z problemem płacenia za oświetlenie dróg stanowiących obwodnice miast przebiegające poza granicami tego miasta, czy wreszcie przyznania środkom miast na prawach powiatu celem pokrycia kosztów utrzymywania dróg krajowych położonych w ich granicach. Drugi element sporny dotyczył przewidzenia środków dla województw na utworzenie ośrodków adopcyjnych – w sytuacji, gdy inne jednostki nie mają zabezpieczonych żadnych środków na wdrażanie tej samej ustawy – o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ostatecznie propozycję podziału zaopiniowano pozytywnie, przyjmując jednocześnie zobowiązanie Ministerstwa Finansów by dyskusję nad podziałem rezerwy w przyszłym roku rozpocząć zdecydowanie wcześniej.

Nieco wątpliwości wzbudził projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt ten jest bowiem zgodny z postulatami strony samorządowej, jednakże termin jego przedłożenia uniemożliwiał pełną analizę konsekwencji wszystkich zaproponowanych przepisów. Co więcej – projekt jest jeszcze na etapie uzgodnień międzyresortowych. W konsekwencji Zespół wyraził wstępną opinię pozytywną, pozostawiając ostateczną decyzję stronie samorządowej.

Spośród innych aktów prawnych przewidzianych do rozpatrzenia na posiedzeniu dwa miały identyczny tytuł – rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych. Pierwsze z rozporządzeń dotyczyło obligacji emitowanych na rynki zagraniczne przez Polskie Koleje Państwowe S.A. Okazało się, że obligacje które miałyby zostać objęte zwolnieniem już zostały wyemitowane i znalazły nabywców – odpadł zatem koronny argument, iż bez zwolnienia podatkowego emisja nie zakończy się sukcesem. Jednocześnie przedstawiciele Ministerstwa Finansów nie byli w stanie wyjaśnić dlaczego podtrzymują zamiar wydania rozporządzenia, skoro w obecnym stanie faktycznym będzie to nieuzasadniony z punktu widzenia interesu publicznego prezent dla nabywców, którzy nabyli papiery wartościowe ze świadomością, że będą musieli odprowadzić od nich podatek. Wobec wątpliwości wyrażanych przez stronę samorządową projekt rozporządzenia ostatecznie został zdjęty z porządku obrad.

Drugie rozporządzenie było związane z umowami offsetowymi. O ile sam powód zwolnienia nie budził większych zastrzeżeń, to jego uzasadnienie – już tak. Przedstawiciel Ministerstwa Finansów stwierdził bowiem, że nieuzasadnione byłoby opodatkowanie wirtualnych przepływów, gdyż wraz z przekazaniem know-how nie idą żadne środki finansowe. W odpowiedzi przedstawiciel Związku Powiatów Polskich wskazał, że ma nadzieję na konsekwentne postępowanie strony rządowej. Wirtualność przepływów nie przeszkodziła bowiem MF żądania podatku od radnych uczestniczących w bezpłatnych szkoleniach związanych ze sprawowaniem mandatu, jako że szkolenie takie stanowi przychód. Ostatecznie projekt został zaopiniowany pozytywnie.

Cztery przedłożone projekty miały charakter typowo techniczny jako stanowiące bezpośrednią konsekwencję zmian prawnych, w tym wprowadzenia numeru PESEL jako identyfikatora podatkowego. W konsekwencji wszystkie te projekty zostały pozytywnie zaopiniowane bez uwag. Były to:

1. projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru imiennego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej;
2. projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej;
3. projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru oświadczenia o nieruchomościach oraz prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej i rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego;
4. projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniający rozporządzenie w sprawie zaświadczeń wydawanych przez organy podatkowe.

W ramach spraw różnych:

• Ministerstwo Finansów poinformowało, że zgodnie z postulatami strony samorządowej w ramach projektu ustawy okołobudżetowej przewiduje się przywrócenie 100% skali dofinansowania zadania własnego w postaci wypłacania zasiłków stałych;
• pismo w sprawie ujednolicenia terminów płatności składek ZUS i przekazywania dochodów z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych zostało przekazane do odpowiedniej komórki merytorycznej;
• strona samorządowa podniosła tradycyjnie kwestię zwrotu VAT od inwestycji publicznych po to by usłyszeć równie tradycyjną odpowiedź, że jest to niemożliwe w świetle obowiązującego stanu prawnego;
• strona samorządowa przypomniała, iż w ramach poszukiwania sposobów uszczelniania finansów publicznych dalej nie uregulowano kwestii nadużyć w szkołach dla dorosłych;
• Skarbnik Katowic zaproponowała podjęcie zmian w zakresie Ordynacji podatkowej, w tym wydawanie decyzji administracyjnych… bez podpisu osoby wydającej. Dyskusja na szczęście została przełożona na któreś z następnych posiedzeń;
• w imieniu Ryszarda Grobelnego, Prezydenta Poznania, przedstawiono szacunki dotyczące konsekwencji finansowych zmian zaproponowanych przez Premiera w expose. Podniesienie składki rentowej zwiększy wydatki sektora samorządowego o około 304 mln zł rocznie; podniesienie akcyzy na paliwo w samym Poznaniu pociągnie za sobą konsekwencje w wymiarze 6 mln zł.