Ministerstwo Rozwoju od pewnego czasu intensywnie pracuje nad zmianami dotyczącymi Partnerstwa Publiczo-Prywatnego, aby ten rodzaj realizacji zadań był w Polsce bardziej popularny. Kolejną odsłoną jest nowelizacja ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz niektórych innych ustaw. Projektowana ustawa jest wynikiem, zapowiedzianego w „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju” przeglądu prawa w dziedzinie partnerstwa publiczno-prywatnego i jest jednym z elementów „Polityki rządu w zakresie rozwoju partnerstwa publiczno-prywatnego” (obydwa dokumenty są w końcowej fazie zatwierdzania). Głównymi kierunkami zmian jakie zaproponowano w projekcie są:
- wzmocnienie kompetencji ministra ds. rozwoju regionalnego, we wsparciu projektów PPP, co powinno rozwiać obawy przed angażowaniem się w projekty PPP przez podmioty publiczne, zwłaszcza samorządy (utworzenie jednostki PPP na bazie departamentu MR, tzw. PPP unit),
- wprowadzenie dwóch procedur: (1) dobrowolnej oceny mniejszych projektów przez MR oraz (2) obowiązkowej zgody na realizację projektów w innej formule niż PPP (projektów o wartości powyżej 300 mln zł z budżetu państwa),
- wprowadzenie obowiązku przeprowadzania analizy efektywności realizacji przedsięwzięcia w PPP,
- wprowadzenie regulacji ułatwiających monitoring rynku PPP,
- umożliwienie realizacji projektów PPP na bazie istniejących spółek podmiotu publicznego, czego nie dopuszczają obecne przepisy (przy utrzymaniu ograniczenia czasowego umowy o PPP),
- wprowadzenie wyraźnej podstawy do zawierania tzw. umów bezpośrednich,
- dopuszczenie udzielania przez j.s.t. dotacji celowych dla partnerów prywatnych na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji związanych z realizacją zadań tej jednostki. Obecnie takie dotacje są dopuszczalne tylko dla podmiotów niedziałających dla zysku. Zmiana nie wpłynie na wielkość udzielanych dotacji, a ułatwi wykonywanie szeregu zadań publicznych w PPP. Należy zauważyć, że organizacje niedziałające dla zysku rzadko mają środki na inwestycje, a partnerzy prywatni mają możliwości dokonywania inwestycji. Per saldo zmiana może ułatwić wykonywanie zadań przez j.s.t.
- proponuje się wyłączenie z opodatkowania podatkiem od nieruchomości działalności gospodarczej polegającej na utrzymaniu dróg publicznych (obecnie takie wyłączenie przewidziane jest dla autostrad). Skutek tego rozwiązania będzie neutralny, skoro obecnie działalność gospodarcza w zakresie utrzymania dróg publicznych nie jest podejmowana (nie ma takich PPP), to gminy z tego tytułu nie uzyskują żadnych dochodów z tytułu podatku od nieruchomości. Dopuszczenie PPP może mieć natomiast pozytywny skutek w postaci odciążenia budżetów zarządców dróg publicznych w postaci rozłożenia nakładów inwestycyjnych w czasie,
- inną proponowaną zmianą jest umożliwienie rozliczenia kosztów budowy obiektu proporcjonalnie w całym okresie obowiązywania umowy PPP. Ponieważ obecnie możliwość jednorazowego rozliczenia (tzw. koszty bezpośrednie) albo rozłożenia kosztów w czasie (tzw. koszty pośrednie) jest badana ad casu, celowe jest zwiększenie pewności prawnej w tej kluczowej kwestii dla kalkulacji każdego projektu PPP. Skutki dla sektora finansów publicznych w dłuższym okresie powinny być neutralne, bowiem partnerzy prywatni uwzględniają strukturę opodatkowania projektów w swoich ofertach.
Oczekiwanym efektem planowanych regulacji jest zwiększenie udziału kapitału prywatnego w finansowaniu inwestycji publicznych, z jednoczesnym rozłożeniem w czasie obciążeń sektora finansów publicznych. Dzięki zastosowaniu ścisłych mierników efektywności realizacji zadań publicznych w ramach PPP (co jest regułą w sektorze prywatnym), podniesiona może być efektywność wydatkowania środków publicznych.
Ściślejsza współpraca sektora publicznego z partnerami prywatnymi będzie także skutkowała podniesieniem kompetencji kadr sektora publicznego (zwłaszcza w podmiotach wykonujących usługi publiczne), które będą mogły nabyć wiedzę i umiejętności od sektora prywatnego. W rezultacie, podniesiona będzie efektywność i jakość wykonywania zadań publicznych realizowanych także poza PPP.
Do przedłożonego projektu ustawy Związek Powiatów Polskich zbiera uwagi do 28 marca.