24 projekty aktów prawnych z pozytywną opinią, jeden z negatywną, jednego nie opiniowano, ponieważ trafił już do Sejmu oraz 16 projektów skierowanych na zespoły – to bilans ostatniego posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 25 maja br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Obradom współprzewodniczyli – Sebastian Chwałek, podsekretarz stanu w resorcie administracji i spraw wewnętrznych oraz Krzysztof Żuk, prezydent Lublina.

Związek Powiatów Polskich reprezentowali: Edmund Kaczmarek, członek zarządu ZPP starosta jędrzejowski; Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP oraz jego zastępca Grzegorz Kubalski.

Posiedzenie rozpoczęło uroczyste wręczenie nagród zwycięzcom konkursu im. Michała Kuleszy, które już przyznawane są na najlepsze rozprawy doktorskie, prace magisterskie i licencjackie poświęcone tematyce samorządowej. Więcej na ten temat piszemy w: Poznaliśmy laureatów XIII edycji konkursu im. prof. Michała Kuleszy.

Nie dla kupowania usług

Wiele uwagi zgromadzeni poświecili projektowi ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw, którego autorem jest resort zdrowia. Projekt ten zawiera kontrowersyjne rozwiązania, które zdaniem strony samorządowej są niekonstytucyjne i mogą mocno uderzyć w samorządowe budżety - przez co projekt otrzymał opinię negatywną samorządowców.

- Uważamy, że propozycja dotycząca możliwości kupowania usług medycznych przez jednostki samorządu terytorialnego jest niezgodna z Konstytucją i będzie różnicować odbiorców usług. Nie wiem jak wytłumaczymy mieszkańcom, że na terenie jednej wspólnoty będzie np. można do neurologa dostać się od razu, bo samorząd kupił takie usługi a na terenie innej, na takie usługi trzeba będzie czekać do roku 2028. Bo są w Polsce takie miejsca, gdzie do neurologa czeka się 20 lat – wyjaśniał reprezentujący stronę samorządową Marek Wójcik. Jest to nowe zadanie, które nie miałoby dostatecznego pokrycia finansowego. – Nie zgadzamy się, aby członkowie naszych wspólnot dwa razy płacili za to samo. Płacąc składkę zdrowotną, gwarantują sobie dostęp do takich świadczeń. Natomiast wykupując usługi, będziemy płacili za to samo drugi raz – dodawał. W ocenie eksperta kupowanie usług spowoduje też, że ograniczone zostaną środki na promocję i profilaktykę, co odbędzie się tak naprawdę wbrew założeniom ministra zdrowia.

Problem moralny

Pomysł kupowania usług krytykował także reprezentujący Związek Województw RP Adam Struzik. – To problem moralny. Kto ma decydować o tym, jakie usługi mamy kupować, a jakich nie. Na jakiej zasadzie będziemy wartościowali, że np. ludzie chorzy na nowotwory mają mieć większe wsparcie niż np. chorzy na choroby układu nerwowego czy choroby metaboliczne – podawał. – Dlatego apelujemy do resortu, aby wycofał się ze swoich propozycji – podnosił.

Marszałek Adam Struzik negatywnie odniósł się ponadto do propozycji konieczności pokrywania straty finansowej lub likwidacji placówki. – Nie daje ona szansy procesom naprawczym – komentował. Także i ona jest niekonstytucyjna. Nie wskazuje się źródeł pokrywania strat. Przez co byt niektórych samorządów jest zagrożony.

Niewielka zmiana

W odpowiedzi Piotr Warczyński podawał, że już dziś samorządy finansują różnego rodzaju programy, np. z zakresu profilaktyki zdrowotnej, kupują różnego rodzaju sprzęt i aparaturę, dofinansowują szkolenia i kursy dla pracowników medycznych. – Programy z zakresu profilaktyki to nic innego jak kupowanie usług – tłumaczył. – Wydaje się, że możliwość a nie obowiązek kupowania usług jest naturalnym uzupełnieniem wszystkich innych możliwości, które przedstawiłem – mówił.

Minister odniósł się też do kwestii pokrywania strat. - Odkąd funkcjonuje instytucja organu tworzącego, istnieje obowiązek pokrywania ujemnego wyniku finansowego zapisany w prawie – zaznaczał. Do roku 2011 r. obowiązek ten istniał bez konieczności przekształcania w spółkę. – Ta nowelizacja przywraca stan sprzed 2011 r. – przypominał. – Z obowiązku przekształcenia z powodu niepokrycia starty skorzystał do tej pory tylko jeden samorząd – kontynuował. – Jeżeli przez tyle lat nie było to potrzebne, wydaje się, że nie będzie potrzebne i teraz. Zwłaszcza, że nie zamyka to drogi do przekształcania w innym trybie – wyjaśniał dalej wiceminister.

Zły kierunek

Argumenty te nie były dostatecznie przekonywujące dla strony samorządowej. Zygmunt Frankiewicz, prezydent Gliwic prognozował, że zamiast potrzebnej reformy mamy do czynienia z przekierowaniem problemu na samorząd. – Jeżeli wynik z automatu ma być pokrywany przez organ tworzący, to w efekcie będziemy mieli też zwolnienia z odpowiedzialności tych, którzy za stan finansów tych jednostek odpowiadają. Uważam, że jest to bardzo niebezpieczny kierunek, który zastępuje to, co powinniśmy zrobić – zauważał. Prezydent Zygmunt Frankiewicz mówił też o tym, że wbrew zapowiedziom złożonym przez panią premier Beatę Szydło złożonym na styczniowym posiedzeniu Komisji Wspólnej, mamy do czynienia z sytuacją, kiedy przekazywane jest samorządom zadanie bez pokrycia finansowego.

Liczy się kontekst

Także sekretarz strony samorządowej, Andrzej Porawski odniósł się do przepisów dotyczących organów tworzących. Przypomniał, że mimo zapisów ustawowych samorządy dostały jednostki tzw. samodzielne bez de facto wpływu na ich funkcjonowanie i bez pieniędzy. Zatem samorządy nie tworzyły zozów, był to jedynie zapis w ustawie. Samorządy nie miały żadnych narzędzi wspływu na funkcjonowanie tych jednostek. – Powinniśmy to pamiętać, wracając do zapisów ustawowych, które zostały tak wprowadzone – podnosił. – Nasza negatywna opinia wynika także i z tego kontekstu – zaznaczał.

Za niska składka

Marszałek Adam Struzik dobrowolność w wykupowaniu usług nazwał zaś przymusem i hazardem moralnym. Przypomniał też o protestach płacowych w placówkach medycznych. – Jeśli powiążemy to z wynikiem finansowym, to ta presja płacowa będzie jeszcze większa. Pretensje będą kierowane do wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz starostów – mówił. Marszałek przypomniał też, że w jego ocenie składka zdrowotna jest za niska. Powinna być podniesiona o 2 % - 1 % powinien wziąć na siebie Skarb Państwa, a 1% społeczeństwo.

- Będziemy się jeszcze nad tym wszystkim zastanawiali, choć wydaje się, ze nasze racje są na podobnym poziomie- ripostował Piotr Warczyński.

Finał w sądzie

Na koniec dyskusji Krzysztof Żuk wspomniał o przepisach pozwalających JST na dochodzenie roszczeń od Skarbu Państwa w momencie, gdy przekazywana jest im dotacja niewystarczająca na wykonanie zadania. Choć samorządy z tego do tej pory właściwie nie korzystały, jest to potencjalna możliwość, której prawidłowość stosowania potwierdzają regionalne izby obrachunkowe. Nie jest zatem wykluczone, że samorządy zaczną z niej korzystać lawinowo.

Wynagrodzenia w Sejmie

Komisja Wspólna nie mogła wydać opinii na temat projektu ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Dokument ten znajduje się już bowiem w Sejmie. Procedowany jest w Komisji Energii i Skarbu Państwa. Jak jednak tłumaczyła Małgorzata Dec-Kruczkowska, dyrektor departamentu analiz resortu skarbu państwa, projekt był procedowany w trybie odrębnym. Mimo to ministerstwo zdecydowało się skierować go do prac Komisji, aby m.in. zobaczyć, jakie uwagi ma strona samorządowa Komisji Wspólnej.

Sprawy różne

W sprawach różnych Komisja pozytywnie rozpatrzyła pismo ministra środowiska dotyczące opiniowania pięciu projektów rozporządzeń, którymi zajmą się właściwe zespoły robocze.

Strona samorządowa zapowiedziała ponadto przedstawienie przez Związek Miast Polskich stanu finansów jednostek samorządu terytorialnego. Prezentację przygotować ma dr Jan Maciej Czajkowski. Gotowość do podjęcia rozmów w tym temacie wyraziła obecna na posiedzeniu wiceminister finansów Hanna Majszczyk.

Samorządowcy pytali też o stan prac nad nową ustawą o chowaniu zmarłych. Wiceminister Piotr Warczyński powtórzył przekazywaną wcześniej informację, że na projektem nowej stawy pracuje międzyresortowy zespół działający przy Głównym Inspektoracie Sanitarnym. Oprócz tego planowane jest incydentalne rozwiązanie, czyli nowelizacja obecnie obowiązującej ustawy.

Dyrektor Grzegorz Kubalski poruszył z kolei kwestię centrów powołanych do obsługi pieczy zastępczej. Te zostały zlikwidowane od 1 stycznia 2016 r., a w konsekwencji pojawiła się konieczność powoływania dyrektorów dla każdej placówki pieczy zastępczej z osobna. Dla samorządów ten model zarządzania placówkami wiąże się oczywiście z dodatkowymi kosztami.

W swoim wystąpieniu dyrektor zwrócił uwagę, że na kierowane przez Związek Powiatów Polskich pisma w tej sprawie – ZPP do tej pory - nie otrzymało żadnej odpowiedzi. Natomiast z odpowiedzi udzielonej przez resort rodziny, pracy i polityki społecznej w analogicznej sprawie na pismo prezydenta  Krzysztofa Żuka wynika, że ministerstwo sprawę ewentualnych zmian oraz ich zakresu analizuje.

- Chcielibyśmy otrzymać jasną odpowiedź czy Ministerstwo widzi potrzebę wprowadzenia postulowanych przez nas zmian, czy też nie – mówił dyrektor Grzegorz Kubalski. – Również dlatego, że najpóźniej na jesieni w samorządach będą musiały zapaść ostateczne decyzje co do sposobu zarządzania placówkami pieczy zastępczej.

Odwlekanie odpowiedzi przez resort będzie zatem oznaczało akceptację istniejącego obecnie stanu prawnego.

Obecny na posiedzeniu Stanisław Szwed, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej zapewnił o woli resortu do dokonania zmiany. Odpowiedź na temat stanu prac zostanie przesłana na piśmie.

Pełna lista projektów, które otrzymały pozytywną opinię Komisji:

1. Projekt rozporządzenia ministra cyfryzacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłaty ewidencyjnej stanowiącej przychód Funduszu – Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców,
2. Projekt rozporządzenia ministra cyfryzacji w sprawie rodzaju i zakresu danych udostępnianych z centralnej ewidencji pojazdów,
3. Projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie identyfikacji banku w systemie teleinformatycznym obsługującym zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego,
4. Projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie sposobu sporządzania i dokonywania doręczeń dokumentów przesyłanych w ramach stosowanego środka egzekucyjnego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego albo z użyciem środków komunikacji elektronicznej,
5. Projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie sposobu sporządzania i dokonywania doręczeń z użyciem środków komunikacji elektronicznej odpisów dokumentów w przypadku wystąpienia zbiegu egzekucji,
6. Projekt ustawy ministra finansów o biegłych rewidentach ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym,
7. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości,
8. Projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej,
9. Projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie upoważnienia organu podatkowego do wykonywania zadań w zakresie prowadzenia Centralnego Rejestru Pełnomocnictw Ogólnych,
10. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach,
11. Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów przekazywania niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej,
12. Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół,
13. Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej zmieniającego rozporządzenie  zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (w obszarze „Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym”),
14. Projekt rozporządzenia ministra edukacji narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli,
15. Projekt ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy,
16. Projekt rozporządzenia ministra rodziny pracy i polityki społecznej w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań,
17. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie rocznych i okresowych sprawozdań z działalności Narodowego Funduszu Zdrowia oraz informacji przekazywanych ministrowi właściwemu do spraw zdrowia oraz wojewodom i marszałkom województw,
18. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw,
19. Projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych,
20. Projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego,
21. Projekt ustawy o zmianie ustawy o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia,
22. Wojewódzki program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w Województwie Kujawsko-Pomorskim,
23. Projekt rozporządzenia ministra energii zmieniający rozprowadzenie ministra gospodarki  w sprawie udzielenia pomocy publicznej na projekty inwestycyjne w zakresie budowy lub przebudowy infrastruktury energetycznej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020,
24. Projekt Programu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatu polkowickiego na lata 2016-2020.

Negatywna opinia Komisji:

Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw.

Bez opinii:

Projekt ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Na zespoły skierowane zostały:

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw,
2. Projekt rozporządzenia ministra rodziny pracy i polityki społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę,
3. Projekt rozporządzenia ministra rodziny pracy i polityki społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców,
4. Projekt rozporządzenia ministra rodziny pracy i polityki społecznej w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące zezwolenia na pracę krótkoterminową,
5. Projekt rozporządzenia ministra rodziny pracy i polityki społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości wpłaty dokonywanej w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca,
6. Projekt rozporządzenia ministra rodziny pracy i polityki społecznej w sprawie podklas działalności według klasyfikacji PKD, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca,
7. Projekt rozporządzenia ministra środowiska w sprawie rejestru szkód w środowisku,
8. Projekt rozporządzenia ministra środowiska w sprawie kryteriów oceny wystąpienia szkód w środowisku,
9. Projekt rozporządzenia ministra środowiska w sprawie opłat za usunięcie drzew i krzewów,
10. Projekt rozporządzenia ministra środowiska w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt,
11. Projekt rozporządzenia ministra środowiska w sprawie ustanowienia ochrony dla obszaru specjalnej ochrony ptaków Stawy Przemkowskie,
12. Projekt rozporządzenia w sprawie maksymalnych stawek opłat za ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego nakładanych przez muzea państwowe i muzea samorządowe,
13. Projekt ustawy o narodowych dobrach kultury,
14. Projekt rozporządzenia ministra finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przesyłania w formie dokumentu elektronicznego pełnomocnictwa ogólnego, pełnomocnictwa szczególnego oraz pełnomocnictwa do doręczeń,
15. Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych,
16. Projekt ustawy o związku metropolitalnym w województwie śląskim.

Kolejne posiedzenie Komisji zaplanowano na koniec czerwca br.