Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 4 marca 2014 roku, sygn. akt K 13/11 uznał, że przepisy dotyczące „janosikowego” w zakresie, w jakim nie gwarantują województwom zachowania istotnej części dochodów własnych dla realizacji zadań własnych są niekonstytucyjne. Oznaczało to konieczność stworzenia nowych przepisów regulujących system równoważący przed listopadem 2015 roku. Nowe przepisy istotnie zostały opracowane przez Ministerstwo Finansów – tyle że wyłącznie na lata 2015-2016. Trudno oprzeć się wrażeniu, że chodziło o uniknięcie konieczności podjęcia przed wyborami parlamentarnymi 2015 roku niewygodnego rozstrzygnięcia.
Zaproponowane rozwiązania dotyczą wyłącznie systemu wojewódzkiego i ograniczają się do:
1) wprowadzenia progu ograniczającego wysokość wpłat województw do 35% dochodów podatkowych stanowiących podstawę do wyliczenia wpłat;
2) przewidzenia możliwości obniżenia wpłat województw w trakcie roku budżetowego, w przypadku znacznie niższych dochodów podatkowych;
3) podwyższenia progów dochodowych, których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku wpłat oraz zmniejszenie nadwyżki przeznaczonej na wpłaty;
4) zagwarantowania, że w wyniku dokonania wpłaty nie nastąpi spadek dochodów województw poniżej 125% średnich dochodów podatkowych;
5) ograniczenia listy województw korzystających z części regionalnej subwencji do tych województw, których dochody podatkowe, powiększone o subwencję wyrównawczą będą niższe od 125% średnich dochodów podatkowych w kraju;
6) utworzenia w latach 2015-2016 rezerwy celowej w budżecie państwa przeznaczonej na dotacje celowe dla województw na dofiansowanie budowy i przebudowy dróg wojewódzkich, dla których zarządcą jest zarząd województwa – w celu zagwarantowania, że na nowych rozwiązaniach żadne województwo nie straci, w stosunku do dochodów, jakie uzyskałoby na podstawie przepisów dotychczasowych.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego będzie opiniowany na najbliższym posiedzeniu Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych. Można spodziewać się gorącej dyskusji skoro w zaistniałej sytuacji projekt konkurencyjny do pomysłu Ministerstwa Finansów przedłożyło Województwo Mazowieckie.
