Przyjęta przez Radę Ministrów w roku 2011 „Polityka konkurencji na lata 2011-2013" wskazała na konieczność dokonania istotnych zmian legislacyjnych. Realizując to zobowiązanie Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował bardzo obszerną (liczącą aż 67 zmian, w tym zmian podlegających na wprowadzeniu do ustawy nowych rozdziałów) nowelizację ustawy z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów. Zaproponowane rozwiązania uwzględniają również refleksje po pięciu latach obowiązywania ustawy.

Przedłożona regulacja obejmuje takie zagadnienia jak:

• modernizację przepisów dotyczących kontroli koncentracji, w szczególności skrócenie czasu trwania postępowań w przypadku tzw. prostych koncentracji, przy jednoczesnym wprowadzeniu dwuetapowej procedury rozpatrywania wniosków w przypadku koncentracji skomplikowanych. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami zarówno sprawy o potencjalnie dużym wpływie na konkurencję, jak i sprawy stosunkowo mało istotne są rozpatrywane w jednakowym trybie;
• modyfikację przepisów dotyczących kontroli i przeszukań, służącą poprawie efektywności kontroli i przeszukań prowadzonych przez Prezesa UOKiK oraz usunięciu istotnych wątpliwości interpretacyjnych. W tym zakresie należy w szczególności wskazać na wprowadzenie wyraźnego odesłania do przepisów Kodeksu postępowania karnego, które przewidują dla przeszukiwanych określone gwarancje ochrony uch uprawnień, m.in. w zakresie tajemnic prawnie chronionych;;
• wprowadzanie tzw. środków zaradczych, służących m.in. skutecznemu zakończeniu stosowania przez przedsiębiorcę praktyki ograniczającej konkurencję oraz usunięciu jej negatywnych skutków. Proponowane przepisy umożliwią Prezesowi UOKiK szczegółowe wskazania sposobu wykonania decyzji. W katalogu środków zaradczych znalazły się m.in.: udzielenie licencji praw wyłącznych konkurentom, umożliwienie dostępu do określonej infrastruktury na niedyskryminacyjnych warunkach, zmiana lub usunięcie określonych warunków umownych, nałożenie obowiązku dostawy innym podmiotom określonych produktów lub świadczenia określonych usług na niedyskryminacyjnych warunkach;
• wprowadzenie procedury dobrowolnego poddania się karze, co umożliwi przyśpieszenie postępowań i zmniejszenie liczby odwołań od decyzji wydawanych przez Prezesa UOKiK w sprawach dotyczących praktyk ograniczających konkurencję;
• zmiany w zakresie systemu łagodzenia kar (leniency), w szczególności doprecyzowanie niektórych warunków, które musi spełniać przedsiębiorca ubiegający się o złagodzenie kary i przeniesienie do ustawy części regulacji zawartych obecnie w aktach wykonawczych;
• wprowadzenie – w ślad za Stanami Zjednoczonymi i kilkoma krajami europejskimi – nowej instytucji tzw. leniency plus. Polega ona na przyznaniu dodatkowej obniżki kary dla przedsiębiorcy, który złożył wniosek o złagodzenie kary, jednakże nie udało mu się uzyskać odstąpienia od wymierzenia kary, a który zdecydował się ujawnić organowi antymonopolowemu informacje na temat innego, dotychczas nieznanego temu organowi, niedozwolonego porozumienia;
• znowelizowanie przepisów dotyczących nakładania kar, m.in. doprecyzowanie ustawowych przesłanek dotyczących ustalania wysokości kar, co ma przyczynić się do większej transparentności uregulowań prawnych dotyczących tego zagadnienia;
• przyznania Prezesowi UOKiK kompetencji do nakładania kar pieniężnych na osoby fizyczne za dopuszczenie do naruszenia przez przedsiębiorcę zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję. Do odpowiedzialności w tym trybie będą mogły być pociągnięte zarówno osoby aktualnie pracujące dla przedsiębiorcy, jak i osoby, które nie pracują już dla przedsiębiorcy, a które pracowały dla niego w trakcie trwania naruszeni – pełniąc funkcje kierownicze i dopuszczając do naruszenia przez przedsiębiorcę zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję. Projekt przewiduje ustalenie maksymalnej wysokości kary na poziomie 500 tys. euro;
• wprowadzenia przepisów dodatkowo wzmacniających pozycję konsumentów i zabezpieczających ich interesy w przypadku stosowania przez przedsiębiorców najpoważniejszych i najbardziej szkodliwych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Projekt przewiduje w szczególności wprowadzenie możliwości publicznego ostrzegania przez Prezesa UOKiK o podejrzeniu naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w przypadku stosowania przez przedsiębiorcę praktyki skierowanej do szerokiego kręgu konsumentów, a mogącej narazić konsumentów na poważne straty finansowe.

Projekt ustawy będzie opiniowany przez Zespół ds. Infrastruktury, Rozwoju Lokalnego, Polityki Regionalnej oraz Środowiska.