Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami Rada Ministrów, na podstawie informacji uzyskanych od organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, przedstawia co dwa lata Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej, sprawozdanie ze stosowania ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie. Realizując ten obowiązek Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało sprawozdanie za lata 2010-2011.
Sprawozdanie zawiera bardzo obszerne i szczegółowe dane dotyczące funkcjonowania trzeciego sektora. Możemy się dowiedzieć np. że wg stanu na koniec 2011 roku (w oparciu o dane REGON) trzeci sektor liczył 147.805 zarejestrowanych podmiotów, w tym: 89.888 stowarzyszeń, 12.763 fundacji, 14.271 jednostek organizacyjnych Kościoła Katolickiego, 1.508 jednostek innych kościołów i związków wyznaniowych, 3.784 organizacji społecznych oddzielnie niewymienionych, 19.175 związków zawodowych, 5.801 organizacji samorządu gospodarczego i zawodowego, 244 partii politycznych oraz 371 organizacji pracodawców. Oznacza to przyrost o 4% w roku 2010 i o kolejne 3,5% w 2011 roku.
Największa liczba organizacji pozarządowych zarejestrowanych jest w województwach: mazowieckim, śląskim, wielkopolskim i małopolskim; najmniej – w województwie lubuskim i opolskim. Średnia wysokość rocznych przychodów, obliczona dla wszystkich badanych organizacji wyniosła 247 tys. złotych, jednak w połowie organizacji roczny przychód nie przekroczył 17 tys. zł.
Interesujące dane dotyczą współpracy finansowej organów administracji rządowej w sektorem pozarządowym w ramach otwartego konkursu ofert. Otóż o ile w 2010 roku administracja rządowa przekazała środki w wysokości przekraczającej 441 mln zł, tak w 2011 roku kwota ta zmalała prawie o połowę – do nieco ponad 259 mln zł. Spadek dofinansowania w administracji samorządowej również wystąpił, ale w znacznie mniejszej procentowo skali – o ile dofinansowanie w 2010 roku wyniosło 2,70 mld zł, tak w 2011 – 1,73 mld zł.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r. w rejestrze organizacji pożytku publicznego KRS zarejestrowanych było 8 669 podmiotów posiadających status organizacji pożytku publicznego (opp). Wśród nich dominowały organizacje posiadające formę prawną stowarzyszeń (5 391 podmioty, co stanowiło 62% ogółu opp) oraz fundacji (1 952 podmioty, co stanowiło ponad 23% ogółu opp). Według danych Ministerstwa Finansów zmniejszenia podatku z tytułu wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego (1%) za 2010 r. (w czasie sporządzania sprawozdania niedostępne były jeszcze dane za 2011 roku) dokonało:
- 9 504 683 podatników opodatkowanych na ogólnych zasadach tj. według progresywnej skali podatkowej (33,5 % ogółu podatników opodatkowanych na ogólnych zasadach) oraz 251 384 podatników opłacających podatek wg stawki 19% z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej (63,6 % ogółu podatników opłacających ten podatek), na kwotę 385 398 000,00 zł;
- 190 797 podatników opodatkowanych w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz opłacający podatek wg. stawki 19% od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych (22,9 % ogółu podatników płacących ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Zmniejszenie podatku tej grupy podatników wyniosło 8 013 000, 00 zł;
- 187 761 podatników opłacających podatek wg stawki 19% z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych (38,6% ogółu podatników opłacających ten podatek), na kwotę 8 810 000,00 zł.
Wsparcie z tytułu 1% podatku otrzymało 6.533 organizacji pożytku publicznego. Warto zwrócić jednak uwagę na fakt, że pierwsze 10 organizacji zdobyło 35% całej puli przekazanej w ramach 1%, przy czym pierwsza z organizacji – Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” – 22% kwoty.
Osoby zainteresowane dalszymi szczegółami zachęcamy do zapoznania się z całością informacji przygotowanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
