Okazuje się, że w repertuarze proponowanych przez Ministerstwo Finansów środków przeciwdziałających przekroczeniu progów ostrożnościowych (dług publiczny przekraczający odpowiednio 50% i 55% produktu krajowego brutto) nie brak środków czysto rachunkowych. Zaproponowano bowiem, by w przypadku przekroczenia tych progów następowało ponowne przeliczenie wysokości długu przy użyciu innego kursu złotówki w stosunku do walut obcych. Procedury ostrożnościowe będą uruchamiane jedynie wówczas, gdy i przy tym drugim przeliczeniu próg ostrożnościowy zostanie przekroczony.
Na dług publiczny składa się również zadłużenie zagraniczne denominowane w walucie obcej. Oznacza to jednak, że kwoty takie muszą zostać przeliczone na potrzeby wyliczenia wysokości zadłużenia na walutę polską. Zgodnie z obowiązującymi obecnie zasadami następuje to w oparciu o obowiązujący w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski. Niepokój resortu finansów budzi możliwość, że zmiana (wzrost) kursów walut w ostatnim dniu roboczym roku – wynikająca z uwarunkowań zewnętrznych, nie związanych z polską gospodarką – może doprowadzić do bezzasadnego przekroczenia progów ostrożnościowych. Minister Finansów podkreśla, że przeliczanie zadłużenia zagranicznego dla celów procedur ostrożnościowych kursem z ostatniego dnia roku może zachęcać do ataków spekulacyjnych na walutę polską, a także budzić niepokój uczestników rynku o ewentualne próby wpływu organów państwa na poziom kursu rynkowego na koniec roku.
Z tego względu proponuje się, by w przypadku przekroczenia progów ostrożnościowych w oparciu o przeliczenie dokonane kursem z ostatniego dnia roboczego następowało ponowne przeliczenie – w którym bazą będzie średnia arytmetyczna ze średnich kursów walut obcych ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski i obowiązujących w dni robocze roku budżetowego, za który ogłaszana jest relacja. Dopiero przekroczenie progów ostrożnościowych przy tym drugim wyliczeniu pociągałoby za sobą konieczność uruchomienia procedur ostrożnościowych.
Zmiany takie są zaproponowane w projekcie założeń ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o podatku od towarów i usług, który będzie przedmiotem opiniowania na najbliższym posiedzeniu Zespołu ds. Systemu Finansów Publicznych Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
