W niniejszym numerze dodatku rozpoczynamy trzyczęściowy cykl poświęcony istotnemu problemowi osób, które obecnie ubiegają się o nadanie uprawnień do prowadzenia badań technicznych na podstawie spełnionych niegdyś warunków.
Pytanie: Czy osobom, które między 12 stycznia 2003 roku a 25 listopada 2004 roku odbyły szkolenie zakończone zdaniem z wynikiem pozytywnym egzaminu i nie wystąpiły wówczas o nadanie uprawnień do prowadzenia badań technicznych, mogą obecnie otrzymać takie uprawnienia bez legitymowania się wynikiem pozytywnym egzaminu kwalifikacyjnego przed komisją powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego?
Odpowiedź: Tak, osoby takie mogą obecnie otrzymać uprawnienie do prowadzenia badań technicznych.
Uzasadnienie: Postawione pytanie należy do szerokiej a trudnej sfery zagadnień prawa międzyczasowego (intemporalnego), regulującego skutki zmian prawnych dla wcześniej powstałych sytuacji prawnych. Na przestrzeni czasu zmianie ulegały bowiem zarówno warunki stawiane diagnostom, jak też sposoby ich nabywania i dokumentowania.
Zakreślone w postawionym pytaniu daty mieszczą się w dwóch reżimach prawnych dotyczących interesującego nas zagadnienia, a uregulowanych w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym. I tak:
- począwszy od 21 sierpnia 2004 roku uprawnienie do wykonywania badań technicznych może otrzymać osoba, która posiada wymagane wykształcenie techniczne i praktykę, odbyła wymagane szkolenie oraz zdała z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny przed komisją powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Obecnie zatem szkolenie i egzamin są od siebie niezależne;
- od 1 stycznia 2002 roku do 20 sierpnia 2004 roku uprawnienie do wykonywania badań technicznych mogła uzyskać osoba, która posiada wymagane wykształcenie techniczne i praktykę oraz odbyła szkolenie zakończone egzaminem z wynikiem pozytywnym w jednostce wyznaczonej przez ministra właściwego do spraw transportu. W tym zatem okresie szkolenie było bezpośrednio powiązane z egzaminem.
Zakreśloną w pytaniu datą końcową jest data wejścia w życie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 roku w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dz.U. Nr 246, poz. 2469 z późn. zm.). Zauważyć warto, że przez okres ponad trzech miesięcy – gdy obowiązywało jeszcze poprzednie rozporządzenie – akt wykonawczy pozostawał w sprzeczności z ustawą. Jest to jednak sytuacja, do której polski prawodawca nas przyzwyczaił…
Przywołane rozporządzenie w sposób jasny rozstrzygnęło kwestie międzyczasowe – w swoim §14 wskazało, iż zaświadczenia o ukończeniu szkolenia wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność. Nie ma wątpliwości, że w określeniu tym mieści się co najmniej rozporządzenie bezpośrednio poprzedzające – a zatem rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 listopada 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dz.U. Nr 208, poz. 1769). Skoro zaświadczenia te zachowują ważność, to mogą one stanowić podstawę do uzyskania uprawnień w chwili obecnej.
W poprzednim reżimie prawnym szkolenie zawierało w sobie egzamin – a zatem wydawane zaświadczenia potwierdzały zarówno odbycie szkolenia, jak i zdanie egzaminu; nie ma zatem przesłanek do tego, by dziś domagać się ponownego zdania egzaminu. Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, który w wyroku z dnia 16 lipca 2009 roku, sygn. II SA/Bk 184/09 stwierdził: „Ustawodawca zapewniając w § 14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów (Dz. U. Nr 246, poz. 2469) ważność zaświadczeń wydanych na podstawie przepisów dotychczasowych miał na uwadze całość zaświadczenia, zawierającego również informację o zdanym egzaminie. Zaświadczenie, o jakim mowa w § 14 rozporządzenia z 2004 r. zachowuje ważność w całości, przez co dotyczy zarówno odbytego szkolenia jak i potwierdza wynik złożonego wcześniej egzaminu. W oparciu o takie rozumienie przepisu, dodatkowe legitymowanie się przez kandydata na diagnostę pozytywnym wynikiem egzaminu, zdawanego na nowych zasadach - nie jest konieczne.”
Z tego względu udzielono odpowiedzi jak na wstępie.
