Przedsiębiorca prowadzący stację kontroli pojazdów  – spółka z o.o. podjęła uchwałę o likwidacji. Zmiana statusu przedsiębiorcy nie jest jeszcze uwidoczniona w krajowym rejestrze sądowym. Organ nadzoru powziął wiadomość o tym, że spółką jest w stanie likwidacji ze źródeł nieoficjalnych. Na zapytanie o aktualny status spółki,  poinformowała, że jest w stanie likwidacji i złożyła wniosek o wykreślenie z rejestru. Pomiędzy dniem wskazanych w uchwale jako dzień rozpoczęcia likwidacji a dniem złożenia wniosku o wykreślenie z rejestru spółka przeprowadziła kilkadziesiąt badań technicznych pojazdów. Dokonano wykreślenia podmiotu z rejestru. Czy badania techniczne wykonane w tym okresie są ważne?

Odpowiedź: Zgodnie z art. 83 ust. 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym Stację kontroli pojazdów może prowadzić przedsiębiorca, który:

1. posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. nie jest przedsiębiorcą, w stosunku do którego otwarto likwidację lub ogłoszono upadłość;
3. nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom - dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej;
4. posiada wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz warunki lokalowe gwarantujące wykonywanie odpowiedniego zakresu badań technicznych pojazdów zgodnie ze szczegółowymi warunkami przeprowadzania tych badań;
5. posiada poświadczenie zgodności wyposażenia i warunków lokalowych z wymaganiami odpowiednio do zakresu przeprowadzanych badań wpisanego do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów;
6. zatrudnia uprawnionych diagnostów.

Zgodnie z art. 274 Kodeksu spółek handlowych  otwarcie likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością otwarcie likwidacji następuje z dniem powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki. Zatem otwarcie likwidacji oznacza, że dany przedsiębiorca przestaje spełniać jeden z warunków prowadzenia działalności gospodarczej regulowanej. Powyższe potwierdza również orzecznictwo. W uzasadnieniu do wyroku WSA w Kielcach z 6 września 2012 r. IISA/Ke 461/12 (NSA w wyroku z 4 lutego 2014 utrzymał w mocy) wskazano, że cyt. „ Szczególną uwagę należy zwrócić na zapis zawarty w art. 83 ust. 3 ww. ustawy tj. że "stację kontroli pojazdów może prowadzić przedsiębiorca, który (...)", co oznacza, że warunki wskazane w tym przepisie mają charakter ciągły i muszą być spełnione zarówno przy rozpoczęciu działalności jak i przez cały czas jej prowadzenia. Powyższe znajduje także potwierdzenie w art. 83b ust. 2 pkt 1a p.r.d., w myśl którego w ramach wykonywanego nadzoru nad stacjami kontroli pojazdów starosta co najmniej raz w roku przeprowadza kontrolę stacji kontroli pojazdów w zakresie zgodności stacji z wymaganiami, o których mowa w art. 83 ust. 3 tej ustawy. Skoro ustawodawca poddaje przedsiębiorcę corocznej kontroli również pod kątem otwarcia wobec niego likwidacji, to nie można zgodzić się z tezą zawartą w skardze, iż kwestia ta jest oceniana wyłącznie na etapie ubiegania się o wpis do rejestru działalności regulowanej w postaci prowadzenia stacji kontroli pojazdów.”.

Niemniej należy zwrócić uwagę, że powołany przepis dotyczy przedsiębiorcy prowadzącego stację kontroli pojazdów a nie klientów tej stacji. Zgodnie bowiem z art. 83 ust. 1 ustawy badanie techniczne pojazdu jest przeprowadzane na koszt właściciela w stacji kontroli pojazdów. Zatem jedynym obowiązkiem właściciela w takim przypadku, wymaganym by można było mówić o zachowaniu należytej staranności, jest sprawdzenie czy przedsiębiorca jest wpisany do rejestru działalności regulowanej w zakresie stacji kontroli pojazdów przez starostę. Obywatel nie ma obowiązku domyślać się ani sprawdzać czy przedsiębiorca spełnia stawiane mu warunki, w tym zakresie ma prawo zaufać treści publicznego rejestru prowadzonego przez organ administracji publicznej. Warto w tym miejscy przywołać fragment uzasadnienia wyroku WSA we Wrocławiu z 29 stycznia 2013 r. II SA/Wr 584/12. Wyrok dotyczył co prawda zaświadczenia wydanego przez ośrodek szkolenia kierowców, niemniej jednak przez analogię można go zastosować w niniejszej sprawie. Otóż sąd stwierdził, że „jeśli zainteresowany zgłasza się do ośrodka szkolenia, który spełnia kryteria ustawowe w zakresie uprawnienia do szkolenia kierowców, to ma prawo oczekiwać, że szkolenie zostanie przeprowadzone tak od strony podmiotowej, jak i przedmiotowej zgodnie z obowiązującymi zasadami wynikającymi z przepisów prawa, zaś wszelkie skutki ewentualnych naruszeń nie będą go obciążać. Wobec powyższego nie można skarżącej skutecznie postawić zarzutu, że nie dopełniła ustawowego obowiązku, który skutkowałby dla niej negatywnymi konsekwencjami.”

Wyprowadzenie odmiennej tezy prowadziłoby do nałożenia na obywateli obowiązku, którego nie byliby w stanie oni spełnić. 

Reasumując zatem badania techniczne przeprowadzone w stacji kontroli pojazdów, w opisanym wyżej stanie faktycznym są ważne.

Tylko uzupełniająco podam, że w odniesieniu do osób, które zawarły umowę ubezpieczenia, a będących konsumentami, w przypadku gdyby  np. ubezpieczyciel kwestionował prawo do wypłaty odszkodowania, z uwagi na brak badan technicznych – w rejestrze niedozwolonych postanowień umownych po numerem 2560 wpisano, następującą klauzulę umowną: towarzystwo ubezpieczeń i reasekuracji nie odpowiada za szkody: powstałe w czasie ruchu pojazdu, gdy pojazd nie był dopuszczony do ruchu, a w przypadku pojazdów podlegających rejestracji - gdy w chwili zaistnienia szkody pojazd nie był zarejestrowany lub nie posiadał ważnego badania technicznego."

W odniesieniu do postępowania organu. W podobnych sytuacjach, na przyszłość, zamiast wykreślenia podmiotu na wniosek, raczej zalecałabym zastosowanie art. 83b ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Zgodnie z powołanym przepisem w ramach wykonywania nadzoru starosta wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę stacji kontroli pojazdów, skreślając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeżeli przedsiębiorca rażąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów. 

Co prawda, w przypadku otwarcia likwidacji wydaje się, że wybór odpowiedniej formy działania ma charakter poboczny, to niemniej należy zwrócić uwagę, że nie zawsze otwarcie likwidacji nie musi się zakończyć rozwiązaniem spółki. Zgodnie z art. 273 Kodeksu spółek handlowych do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu, chyba że z żądaniem rozwiązania wystąpił niebędący wspólnikiem członek organu spółki lub organ, o którym mowa w art. 271 pkt 2, albo w przypadkach określonych w art. 21. Ponieważ w opisanym stanie fatycznym nie są znane okoliczności podjęcia uchwały spółki, trudno zatem stwierdzić, czy w tym konkretnym przepadku istnieje teoretyczna możliwość uchylenia likwidacji. 

Wyroki powołane w odpowiedzi można znaleźć w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych.