Czy przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców może prowadzić szkolenie przy wykorzystaniu własnych pojazdów, które nie spełniają obecnych warunków stawianych pojazdom służącym do nauki jazdy, lecz spełniały warunki obowiązujące do dnia wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami?
Odpowiedź: Tak, przez okres dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami.
Uzasadnienie: Wyrażona w pytaniu wątpliwość wynika z treści art. 24 pkt 1 lit. a ustawy o kierujących pojazdami. Przywołany przepis stwierdza, że nauka jazdy jest prowadzona pojazdem odpowiadającym wymaganiom określonym dla danej kategorii prawa jazdy lub dla pozwolenia na kierowanie tramwajem. Wobec faktu, że przepisy rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 21 grudnia 2012 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia określające owe nowe wymagania weszły w życie – co do zasady – z dniem 19 stycznia 2013 roku (wyjątkiem są dwa przepisy, które w życie weszły 30 września 2013 roku), formułowana jest teza, iż wszystkie pojazdy używane obecnie do nauki jazdy muszą spełniać nowe warunki.
Stanowisko takie jest w mojej ocenie błędne. Jak wynika z wyliczenia zawartego w art. 28 ust. 2 pkt 1 ustawy o kierujących pojazdami pojazdy są niewątpliwie kwalifikowane jako element infrastruktury ośrodka (wymienione są bowiem explicite pod pkt d). Skoro zgodnie z art. 128 ust. 3 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami przedsiębiorca wpisany przed dniem wejścia w życie ustawy na podstawie przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców jest obowiązany dostosować infrastrukturę ośrodka szkolenia kierowców do wymagań, o których mowa w art. 28 ust. 2 w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy, to przez ten okres może korzystać z dotychczasowej infrastruktury. W szczególności oznacza to, że przez ten okres pojazdy, które przed dniem wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami spełniały warunki stawiane pojazdom przeznaczonym do nauki jazdy, a nie spełniają wymogów obowiązujących po wejściu w życie ustawy o kierujących pojazdami (w praktyce wynikających z przywołanego rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej) wystarczają do uznania, że przedsiębiorca prowadzący ośrodek szkolenia kierowców spełnia wymogi stawiane przy tej działalności regulowanej. W tym jednak wypadku należy uznać, że pojazdy takie mogą być używane do szkolenia. W przeciwnym bowiem wypadku przepis przejściowy byłby w części dotyczącej pojazdów de facto martwy – przedsiębiorca mógłby bowiem co prawa posiadać takie pojazdy, lecz jednocześnie nie mógłby ich używać. Aby prowadzić działalność musiałby zatem i tak nabyć pojazdy spełniające nowe wymagania – co stałoby w sprzeczności z zasadą racjonalnego ustawodawcy.
Dodatkowych argumentów przemawiających za dopuszczalnością stosowania do szkolenia przez okres dwóch lat pojazdów spełniających stare, lecz nie spełniających nowych warunków dostarcza wykładnia systemowa. Przepis przejściowy zawarty w art. 128 ust. 3 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami ma rangę wyższą niż przepisy precyzujące warunki stawiane pojazdom przeznaczonym do nauki jazdy – zwarte w rozporządzeniu stanowiącym akt wykonawczy do ustawy. Należy zatem przyjąć, że przepis ten rozciąga się również na przepis przejściowy.
Z tego względu udzielono odpowiedzi jak na wstępie.
Należy w tym miejscu dodać, że ze względu na niską jakość przepisów przejściowych dotyczących omawianej kwestii, można znaleźć argumenty do obrony stanowiska przeciwnego. Oznacza to, że problem podniesiony w pytaniu będzie najprawdopodobniej przedmiotem rozstrzygnięć sądów administracyjnych.
