NIK sprawdziła stan przygotowań polskich szkół do przyjęcia sześciolatków. Wszystkie skontrolowane placówki spełniały wymóg zatrudniania nauczycieli posiadających odpowiednie kwalifikacje do nauczania wczesnoszkolnego i prowadzenia zajęć opiekuńczo-wychowawczych. Skontrolowane szkoły podstawowe miały również wystarczającą liczbę pomieszczeń dydaktycznych do nauki zwiększonej liczby uczniów.

Inspektorzy wymieniają w raporcie także szereg nieprawidłowości, które powinny zostać usunięte przed obowiązkowym skierowaniem sześciolatków do szkół. Dotyczą one zarówno funkcjonowania poszczególnych placówek, jak i całego systemu.

NIK skierowała do Ministra  Edukacji Narodowej, jako odpowiedzialnego za politykę oświatową państwa, następujące uwagi:

• należy określić obowiązkowe podstawowe standardy przygotowania szkoły do objęcia nauką dzieci sześcioletnich;
• należy przyjąć alternatywne do programu „Radosna szkoła” formy wsparcia organów prowadzących szkoły w przygotowaniu ich do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich (według wypracowanych wcześniej standardów).

Do gmin, jako organów prowadzących szkoły podstawowe, NIK skierowała następujące uwagi:
We wszystkich szkołach należy wyposażyć sale lekcyjne do zajęć na I etapie edukacyjnym zgodnie z zaleceniami podstawy programowej z 2012 roku. Kontrola NIK wykazała, że:

• w 27 szkołach (84,4%) nie zapewniono uczniom klas pierwszych możliwości pracy przy osobnym komputerze w pracowni komputerowej (zalecenie nr 11 podstawy programowej);
• w 14 szkołach (43,8%) nie wyposażono sal lekcyjnych klas pierwszych w kilka zestawów komputerowych z dostępem do Internetu i oprogramowaniem odpowiednim do wieku (zalecenia nr 3 i 11 podstawy programowej);
• w sześciu szkołach (18,8%) nie wyposażono sal lekcyjnych klas pierwszych w sprzęt audiowizualny (zalecenie nr 3 podstawy programowej);
• w sześciu szkołach (18,8%) nie zapewniono uczniom klas pierwszych możliwości realizacji zajęć z wychowania fizycznego w sali gimnastycznej i na boisku (zalecenie nr 14 podstawy programowej);
• w czterech szkołach (12,5%) w salach lekcyjnych klas pierwszych nie została urządzona część rekreacyjna (zalecenie nr 3 podstawy programowej);

Konieczne jest również zapewnienie we wszystkich szkołach podstawowych pomieszczeń do organizacji świetlicy oraz wydawania ciepłych posiłków. Inspektorzy stwierdzili podczas kontroli, że:

• cztery szkoły prowadzące zajęcia opiekuńczo-wychowawcze poza czasem zajęć lekcyjnych nie dysponowały wydzielonym pomieszczeniem na świetlicę szkolną (zajęcia takie organizowano w dostępnych w danym czasie salach lekcyjnych);
• w dwóch szkołach nie zapewniono uczniom możliwości spożywania ciepłych posiłków, ze względu na brak warunków do urządzenia kuchni i jadalni.

NIK kieruje do dyrektorów szkół następujące uwagi:

• Dzieci muszą mieć zapewnioną na terenie szkoły odpowiednią opiekę przed lekcjami i po ich zakończeniu. Zajęcia świetlicowe w grupach wychowawczych muszą być organizowane z zachowaniem dop
• uszczalnej liczby uczniów. Kontrola wykazała, że w 12 szkołach zajęcia opiekuńczo-wychowawcze w świetlicy szkolnej organizowano w grupach przekraczających dopuszczalną liczbę 25 uczniów, określoną w § 7 ust. 2 ramowego statutu publicznej szkoły podstawowej.

Szkoły muszą zapewniać właściwe warunki bezpieczeństwa uczniów (wymogi zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach oraz w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie).

• w 18 szkołach (56,3%) nie zapewniono dla części uczniów klas pierwszych dostosowanych do wymagań ergonomii mebli szkolnych (stolików i krzeseł) w sali lekcyjnej, pracowni komputerowej lub świetlicy szkolnej (wymaganie określone w § 9 ust. 2 rozporządzenia);
• w sześciu szkołach (18,8%) nie zapewniono uczniom klas pierwszych dostosowanych do wymagań ergonomii warunków w szatni szkolnej (wymaganie określone w § 9 ust. 2 rozporządzenia);
• w trzech szkołach (9,4%) dla uczniów klas pierwszych nie zapewniono dostosowanych do wymagań ergonomii rozwiązań w sanitariatach szkolnych (wymaganie określone w § 9 ust. 2 rozporządzenia).

W wystąpieniach do gmin oraz do dyrektorów szkół NIK sformułowała łącznie 119 wniosków. Część ze stwierdzonych nieprawidłowości została usunięta jeszcze w trakcie trwania kontroli. Pozostałe - jak informują kontrolowani - są sukcesywnie eliminowane. Izba uważa, że usunięcie wszystkich wskazanych w raporcie nieprawidłowości jest możliwe jeszcze w roku szkolnym 2013/2014.
Kontrolę NIK przeprowadziła w MEN, 16 urzędach gmin i 32 szkołach. NIK włączyła też do swojego raportu wyniki kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej, która badaniem objęła 11 958 szkół.

Fragment odpowiedzi MEN:

Przygotowanie szkół podstawowych do objęcia nauką dzieci sześcioletnich jest procesem trwającym nieprzerwanie od 2009 r. i obejmuje obecnie prawie 13,5 tys. szkół podstawowych. Ogólna ocena NIK, zawarta w Informacji o wynikach kontroli przygotowania gmin i szkół do objęcia dzieci sześcioletnich obowiązkiem szkolnym, sformułowana została na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w zaledwie 32 szkołach podstawowych (0,24% ogółu szkół podstawowych) i w 16 gminach z terenu 8 województw.

Dzięki zaangażowaniu samorządów oraz rządowemu wsparciu stan przygotowania polskich szkół na przyjęcie sześciolatków konsekwentnie się poprawia. MEN prowadziło i prowadzi wiele działań w tym zakresie.

Zamiast komentarza: Zachęcamy do zapoznania się z raportem NIK, który w całości załączamy. Jednocześnie namawiamy do przeczytania wypowiedzi na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej klikając TUTAJ. Trudno oprzeć się wrażeniu, że nie jest to rzeczowa odpowiedź na uwagi, tylko obrona wszelkimi możliwymi środkami, głównie danymi mającymi udowodnić, że resort jest w porządku. Jak zawsze w takich przypadkach, zapomina się się o tym, że to dziecko jest podmiotem w szkole. Jeśli jeszcze jest to sześciolatek, to tym bardziej trzeba dołożyć wszelkich starań, aby miał komfortowe warunki nauki, ściśle określone dla jego wieku.

Zatem od resortu oczekujemy nie polemiki, ale spełnienia wszystkich standardów określonych dla sześciolatków idących po raz pierwszy do szkoły.

Załączniki:

nik-p-12-068-szesciolatki.pdf

517 kB