Podczas sesji plenarnej 10 grudnia br. Europejski Komitet Regionów (KR) przyjął opinię dotyczącą potrzeby zasadniczej zmiany sposobu zarządzania turystyką w Unii Europejskiej. Dokument, którego sprawozdawczynią jest Margarita Prohens Rigo, przewodnicząca rządu Balearów, wskazuje na konieczność opracowania strategii UE mającej na celu ochronę jakości życia mieszkańców, zachowanie walorów przyrodniczych i kulturowych oraz utrzymanie turystyki jako kluczowego elementu wspólnego dobrobytu.
Według danych przedstawionych w opinii, w 2024 roku Europę odwiedziło ponad 551 mln osób, co potwierdza jej pozycję jako najpopularniejszego kierunku turystycznego na świecie. Jednocześnie wiele regionów doświadcza presji związanej z przeludnieniem, niedoborami mieszkaniowymi, obciążeniem środowiska oraz przeciążeniem usług publicznych. KR ostrzega, że korzyści gospodarcze wynikające z turystyki nie będą trwałe, jeśli nie zostaną wprowadzone inteligentne mechanizmy zarządzania popytem, przestrzeganie granic terytorialnych oraz włączenie społeczności lokalnych w procesy decyzyjne.
Komitet wyraża gotowość do dalszego wkładu w prace nad strategią UE na rzecz zrównoważonej turystyki i apeluje o wzmocnienie roli władz samorządowych w tworzeniu, zarządzaniu i regulowaniu kierunków turystycznych. Władze samorządowe wzywają również do rozbudowy ich zdolności instytucjonalnych, finansowych i technicznych oraz do wsparcia programów szkoleniowych dla osób zarządzających turystyką.
W opinii zwrócono uwagę na konieczność indywidualnego podejścia do regionów o szczególnych uwarunkowaniach geograficznych, takich jak obszary górskie, tereny wiejskie, wyspy czy regiony najbardziej oddalone. Podkreślono, że obszary te wymagają ukierunkowanych działań oraz dedykowanego finansowania w celu rozwoju zrównoważonej i odpornej turystyki wspierającej postęp społeczny.
Dokument odnotowuje również wpływ nieuregulowanego najmu krótkoterminowego na sytuację mieszkaniową, spójność społeczną i funkcjonowanie usług publicznych. W związku z tym KR apeluje o skuteczne regulacje, monitorowanie i egzekwowanie unijnych przepisów dotyczących udostępniania danych oraz o wprowadzanie ograniczeń dla nowych zezwoleń na tego typu działalność.
KR wzywa także Komisję Europejską i Radę do przekształcenia unijnej strategii na rzecz zrównoważonej turystyki w plan działania obejmujący konkretne zasoby, harmonogram oraz mechanizmy oceny. Proponuje również powołanie komisji ds. zrównoważonej turystyki terytorialnej, z udziałem przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych, ekspertów oraz sieci tematycznych, w celu wymiany najlepszych praktyk i zapewnienia skutecznej realizacji strategii w różnych obszarach.
W komentarzu do przyjętej opinii sprawozdawczyni Margarita Prohens Rigo podkreśliła: „Celem niniejszej opinii jest podjęcie zdecydowanego kroku: przejście od zarządzania turystyką do jej przekształcania i przekształcenie jej w prawdziwego sojusznika w zakresie korygowania zakłóceń równowagi, zwiększania zrównoważonej konkurencyjności oraz generowania korzyści społecznych i terytorialnych. Ponieważ turystyka przyszłości nie będzie tą, która przyciąga najwięcej turystów, ale tą, która zapewnia największy dobrobyt swoim obywatelom. Chcemy, aby opinia ta stała się dźwignią zmian, dźwignią, na którą czekają nasze terytoria, na którą zasługują nasi obywatele i której Europa potrzebuje.”
