W co ósmej europejskiej rodzinie dzieci nie korzystają z edukacji przedszkolnej. 19 mln z nich zagraża ubóstwo. Dlatego KE uruchomiła pierwszy plan działania, którego celem jest zapewnienie każdemu dziecku w Europie dobrego startu oraz zbudowanie podstaw dla skutecznego uczenia się przez całe życie, integracji społecznej, rozwoju osobistego i szans na zatrudnienie. - Wczesna edukacja to jedna z najlepszych inwestycji – podkreśla komisarz Androulla Vassiliou.

Propozycje Komisji, które zawierają wezwanie do zapewnienia powszechnego dostępu do wysokiej jakości nauczania przedszkolnego, przyczynią się także do osiągnięcia dwóch głównych celów strategii "Europa 2020", tj. do obniżenia odsetka uczniów przedwcześnie kończących naukę poniżej 10 proc. oraz do wyprowadzenia co najmniej 20 mln Europejczyków z sytuacji zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

- Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem to jedna z najlepszych inwestycji, jakie możemy podjąć dla naszych dzieci i dla przyszłości Europy. Inwestowanie w wysokiej jakości nauczanie przedszkolne jest znacznie skuteczniejsze niż późniejsze interwencje – powiedziała komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży Androulla Vassiliou. – Daje naszym dzieciom większe szanse na powodzenie w życiu i w długoterminowej perspektywie przynosi oszczędności. Przerwanie cyklu biedy i niekorzystnej sytuacji oznacza także niższe obciążenia dla podatników łożących na służbę zdrowia i służby szpitalne, kształcenie wyrównawcze, opiekę społeczną i służby porządkowe.

W większości państw członkowskich kształcenie obowiązkowe rozpoczyna się w wieku 5 lub 6 lat, a we wcześniejszym wieku na Cyprze, w Luksemburgu oraz w części Zjednoczonego Królestwa, tj. w Irlandii Północnej. Poziom usług edukacyjnych dla małych dzieci, których nie obejmuje jeszcze obowiązek szkolny, jest w Europie bardzo zróżnicowany pod względem środków finansowych, sposobu zarządzania i polityki kadrowej.

W 2009 r. ministerstwa edukacji przyjęły za cel objęcie 95 proc. dzieci w wieku powyżej 4 lat wczesną edukacją i opieką. Obecna średnia UE wynosi 92,3 proc., ale składa się na nią bardzo zróżnicowana liczba uczniów i nie zawsze odzwierciedla ona jakość zapewnianych usług.

Propozycje Komisji Europejskiej stanowią odpowiedź na wniosek państw członkowskich z maja 2009 r. o zmierzenie i dokonanie analizy postępów państw UE w poprawie dostępu do wczesnej edukacji i opieki oraz o określenie najlepszych praktyk. Wniosek jest wynikiem przyjęcia strategicznych ram współpracy w zakresie kształcenia i szkolenia.

Propozycje Komisji

Komisja apeluje o:

• zapewnienie powszechnego dostępu do wysokiej jakości nauczania przedszkolnego, dysponującego stabilnym finansowaniem i właściwie zarządzanym;
• zintegrowane podejście do kształcenia i opieki, w całościowy sposób odpowiadającego na potrzeby dziecka;
• program nauczania dostosowany do wieku uczniów, zapewniający nabywanie we właściwych proporcjach zarówno konkretnych umiejętności, jak i kompetencji miękkich;
• poświęcenie większej uwagi kompetencjom zawodowym personelu posiadającego odpowiednie kwalifikacje, właściwie wynagradzanego i pracującego w dobrych warunkach;
• systemy zapewnienia jakości i standardy w celu monitorowania postępu.

Zamierzone działania Komisji przyczynią się do osiągnięcia celów trzech najważniejszych inicjatyw strategii "Europa 2020": "Mobilna młodzież", "Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia" oraz "Europejski program walki z ubóstwem".

Kolejne kroki

W maju propozycje Komisji zostaną przedyskutowane przez ministrów edukacji UE. Ministrowie określą priorytety, a Komisja będzie zachęcać do wymiany pomysłów i wyciągania wniosków z najskuteczniejszych strategii. Komisja określi także priorytety w zakresie inwestycji we wczesną edukację i opiekę w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a także wsparcia w ramach programu "Uczenie się przez całe życie" i siódmego programu ramowego na rzecz badań i rozwoju.

Dodatkowe informacje:

Komisja Europejska: komunikat [COM(2011)66 ] "Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem: zagwarantujmy wszystkim dzieciom w UE dobry start w przyszłość".

Komisja Europejska: Wczesna edukacja i opieka

Źródło: Komisja Europejska UE w Polsce