Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło terminy naboru wniosków w ramach programu „Ochrona zabytków” na rok 2025, którego celem jest ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego Polski. Program skierowany jest do właścicieli i zarządców zabytków, którzy mogą ubiegać się o dofinansowanie na prace konserwatorskie, restauratorskie, budowlane oraz inne działania związane z zabezpieczeniem zabytków. W tym roku na ratowanie cennych obiektów przeznaczono ponad 201 milionów złotych.
W ramach programu „Ochrona zabytków” można uzyskać wsparcie finansowe na różnorodne działania mające na celu zachowanie i odnowę zabytków wpisanych do rejestru. Do najważniejszych kategorii dofinansowanych prac należą:
- konserwacja, restauracja i roboty budowlane przeprowadzane w bieżącym roku;
- refundacja kosztów prac wykonanych w okresie do trzech lat przed złożeniem wniosku;
- sporządzanie ekspertyz technicznych, badań konserwatorskich i dokumentacji niezbędnej do realizacji prac;
- wstępne zabezpieczenie i konserwacja zabytków wymagających pilnych działań.
Dzięki tym środkom, rokrocznie udaje się ratować nie tylko obiekty o dużej wartości historycznej, takie jak Pomniki Historii czy obiekty wpisane na listę UNESCO, ale także cenne zabytki w mniejszych miejscowościach, które często były zaniedbane lub pozostawione w złym stanie technicznym.
W przyszłym roku przewidziane są trzy główne nabory wniosków. Pierwszy, dotyczący zabytków nieruchomych i ruchomych, rozpocznie się 4 października i potrwa do 5 listopada 2024 roku. Dotyczy on planowanych prac, które mają zostać zrealizowane w 2025 roku.
Kolejny nabór zaplanowano na styczeń 2025 roku i będzie dotyczył zabytków, które ucierpiały w wyniku powodzi z września 2024 roku. Jest to specjalny priorytet mający na celu usunięcie skutków klęsk żywiołowych, które dotknęły obiekty wpisane do rejestru zabytków w wybranych powiatach.
W marcu 2025 roku rozpocznie się trzeci nabór, który umożliwi składanie wniosków na refundacje prac już zrealizowanych w latach 2022-2024. Umożliwi to właścicielom zabytków odzyskanie części poniesionych kosztów.
Program skierowany jest do szerokiego grona beneficjentów, w tym osób fizycznych, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów, które są właścicielami lub zarządcami zabytków wpisanych do rejestru. W przypadku priorytetu dotyczącego usuwania skutków powodzi, wnioski mogą składać tylko podmioty z terenów objętych stanem klęski żywiołowej.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeznaczyło na 2025 rok rekordowy budżet na ochronę zabytków, wynoszący 201 625 000 złotych. Pieniądze te zostaną rozdysponowane w ramach dwóch głównych priorytetów:
- 100 625 000 zł na ochronę zabytków nieruchomych i ruchomych, zarówno na planowane prace, jak i refundacje;
- 100 000 000 zł na usuwanie skutków powodzi w zabytkach.
Kwoty te obejmują zarówno tryb konkursowy, w którym rozdysponowane zostanie 85 milionów złotych, jak i rezerwę Ministra Kultury, która wynosi 15 milionów złotych.
Dzięki programowi „Ochrona zabytków”, Polska ma możliwość zachowania i odnowienia swojego materialnego dziedzictwa kulturowego. Dotacje na prace konserwatorskie i restauratorskie pomagają ratować zarówno lokalne zabytki, jak i te o znaczeniu międzynarodowym. Wnioski składane w ramach programu są oceniane pod kątem wartości historycznej obiektów, zakresu planowanych prac oraz ich wpływu na zachowanie dziedzictwa kulturowego.
Pierwsze wyniki naboru wniosków dotyczących ochrony zabytków nieruchomych i ruchomych zostaną ogłoszone do 12 listopada br., co pozwoli na szybkie rozpoczęcie realizacji planowanych prac w 2025 roku.
Więcej informacji na temat programów znajduje się TUTAJ.
Źródło: MKiDN
