Osoba prywatna nie może decydować o tym gdzie powstanie droga publiczna. Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 kwietnia 2019 r. sygn. II OSK 2936/18.
W rozpatrywanej sprawie prezydent miasta odmówił ustalenia lokalizacji dla inwestycji celu publicznego polegającej na budowie dróg publicznych klas technicznych: drogi dojazdowej oraz lokalnej wraz z kanalizacją deszczową, oświetleniem, ścieżkami rowerowymi i trawnikami. Wniosek o wydanie decyzji złożył prywatny inwestor. SKO utrzymało decyzję w mocy. Sprawa najpierw trafiła do Sądu Administracyjnego, który oddalił skargę inwestora, wskazując z uzasadnieniu wyroku, że nie może dojść do sytuacji, w której osoba prywatna, a nie podmiot publiczny decyduje o tym gdzie i kiedy ma powstać droga publiczna, co może prowadzić do wymuszania na gminie obowiązku podziału nieruchomości i jej wywłaszczenia za odszkodowaniem na rzecz inwestora. Takie postępowanie prowadziłoby do nadużycia prawa. Inwestor złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który skargę ostatecznie oddalił. Odpowiadając na zarzuty inwestora sąd wskazał, że ze stanu faktycznego ustalonego w tej sprawie, działki objęte wnioskiem nie stanowiły własności gminy ani też innej jednostki samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa, jak również rada miasta nie podjęła żadnej uchwały w przedmiocie zaliczenia ww. działek lub ich fragmentów do ciągu dróg gminnych (dróg publicznych).
W ocenie Sądu skoro ustawodawca uregulował w ustawie o drogach publicznych zagadnienia związane z własnością dróg publicznych i zakresem obowiązków (kompetencji) zarządców takich dróg, a dodatkowo w art. 98 ustawy o gospodarce nieruchomościami uregulował zasady przechodzenia z mocy prawa na własność jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa działek gruntu wydzielanych pod drogi publiczne, to nie są to rozwiązania przypadkowe. W szczególności systematyka przepisów ustawy o drogach publicznych wskazuje, że jest to pełna regulacja, nie pozostawiająca w innych ustawach możliwości wykonywania niektórych kompetencji zarządcy drogi publicznej obejmujących np. projektowanie sieci takich dróg podmiotom niepublicznym.
Skarżący podnosił, że w istocie organy gminy traktowały projektowane przez skarżącego drogi jako drogi publiczne, za czym miałoby przemawiać lokalizowanie w pasie istniejących ciągów komunikacyjnych elementów sieci infrastruktury technicznej, nadawanie nazw ulicom, nadawanie numerów porządkowych budynkom przy tych ulicach oraz udzielanie pozwoleń na budowę dla budynków zlokalizowanych przy ulicy. NSA odpowiadając na te argumenty wskazał, że nie jest warunkiem lokalizowania lub budowy sieci infrastruktury technicznej (np. wodociągowej, kanalizacyjnej lub gazowej) ich umiejscowienie w ciągu drogi publicznej. Taka sieć może również przebiegać przez tereny prywatne za zgodą ich właścicieli. Jest to odmienna sytuacja niż lokalizowanie drogi publicznej, która nie może przebiegać po terenie niepublicznym (prywatnym). Nadawanie nazw ulicom może dotyczyć dróg prywatnych określanych w ustawie o drogach publicznych drogami wewnętrznymi, pod warunkiem uzyskania zgody ich właściciela (art. 8 ust. 1a u.d.p.). Także nadawanie numerów porządkowych budynkom mieszkalnym jest kompetencją wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i stanowi przykład czynności materialno-technicznej wykonywanej z urzędu lub na wniosek zainteresowanej osoby wraz z zawiadomieniem o nadaniu takiego numeru właściciela lub władającego nieruchomością. Ustalenie numeru budynku nie oznacza, że droga przy której ten budynek się znajduje ma charakter drogi publicznej. Także wydawanie decyzji ustalających warunki zabudowy dla zamierzenia inwestycyjnego polegającego na budowie budynku mieszkalnego, jak również pozwolenia na budowę nie oznacza, że taki obiekt może powstać jedynie przy drodze publicznej. Takiego warunku nie zawiera Prawo budowlane, a zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jedną z przesłanek, które powinny być spełnione celem uzyskani decyzji ustalającej warunki zabudowy jest zapewnienie, że teren inwestycji ma dostęp do drogi publicznej. Zgodnie zaś z art. 2 pkt 14 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym pod pojęciem dostępu do drogi publicznej rozumie się zarówno bezpośredni dostęp do takiej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej. W związku z powyższym także okoliczność wydawania decyzji ustalających warunki zabudowy oraz pozwoleń na budowę nie może przesądzać, że istniejący układ komunikacyjny bezpośrednio przyległy do terenu zabudowy stanowi drogę publiczną.
Źródło: CBOSA
