Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem sądów administracyjnych i poglądami doktryny, zastosowanie sankcji w postaci nakazania rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części jest ostatecznością. Dlatego też, niezbędnym jest takie ustalenie stanu faktycznego i prawnego, które w sposób jednoznaczny i niebudzący obiektywnie wątpliwości usprawiedliwia nakazanie wykonania czynności najdotkliwszej dla strony.

Organ I instancji nie dokonał ustaleń, pozwalających na określenie daty powstania przedmiotowego ogrodzenia; w szczególności nie zajął stanowiska odnośnie jednego z dowodów. Ustalenie choćby przybliżonej daty postawienia ww. ogrodzenia ma znaczenie dla ustalenia stanu prawnego, według którego organ dokonuje oceny zgodności z prawem danej inwestycji. W zależności więc od ustalenia przez organ tej daty, zastosowanie mogłyby mieć różne przepisy. Stosując sankcję w postaci nakazania rozbiórki, przewidzianą, obowiązkiem organu jest wyjaśnienie, która z przesłanek rozstrzygnięcia i dlaczego upoważnia organ do określonego rozstrzygnięcia, ale również dlaczego organ nie podejmuje działań naprawczych lub legalizacyjnych.

Organ, ponownie rozpatrując sprawę, dokona więc należytej reasumpcji stanu faktycznego poprzez prawidłowe dokonanie kwalifikacji przedmiotowego obiektu, a także poprzez ustalenie daty wybudowania tego obiektu w sposób umożliwiający ocenę, jakie przepisy prawa powinny mieć zastosowanie i następnie tak ustalone przepisy zastosuje. Ponadto, organ dokona należytej oceny wyjaśnień skarżącego co do daty wybudowania. Obowiązkiem organu będzie ponadto należyte wyjaśnienie, czy w sprawie występują przesłanki legalizacyjne.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2017 r. VII SA/Wa 1166/16

Źródło: CBOSA