Jak czytamy w raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego(PIE) - w trendzie oszczędności Polaków rosną. Dane NBP o oszczędnościach gospodarstw domowych lokowanych w bankach wskazują na wzrost ze 148 mld PLN w 2000 r. do 1053 mld obecnie, tj. o 613 proc. Część zmian miała jednak wyłącznie charakter nominalny, tzn. wynikała z inflacji. Realna wartość oszczędności w okresie 2000-2023 wzrosła o 241 proc. – prawie dwukrotnie szybciej niż PKB Polski (ok. 125 proc.).
Dwa lata wysokiej inflacji „podniszczyły” oszczędności Polaków. Realna wartość depozytów w systemie bankowym jest obecnie o 5,4 proc. mniejsza niż w styczniu 2020 r. Wielkość ta jest także o ok. 20 proc. niższa niż wynikałoby z przedpandemicznego trendu. Sytuacja gospodarstw pogorszyła się, jednak mniej niż sugerowały informacje z sektora bankowego. Część oszczędności została przeniesiona z banków na obligacje skarbowe oraz do funduszy TFI w poszukiwaniu oprocentowania i częściowej ochrony przed inflacją. Dodatkowo część oszczędności została wykorzystana do nadpłacenia kredytów hipotecznych, efektywnie oddłużając gospodarstwa domowe.
Analitycy zaznaczają, że odbudowa oszczędności oznacza nieco słabsze odbicie konsumpcji w przyszłym roku. Obecnie obserwowany jest ponowny wzrost płac realnych (+6,2 proc. r/r w październiku). Pomimo tego wyniki sprzedaży detalicznej pozostają względnie słabe – w październiku wzrosły o 2,8 proc., a w listopadzie skurczyły się o 0,3 proc. Dzieje się tak, ponieważ część dodatkowych wynagrodzeń jest przeznaczana na odbudowę oszczędności. Prawdopodobnie analogiczna tendencja utrzyma się także w 2024 r. Dlatego też prognozuje się, że w przyszłym roku płace realne wzrosną o 5,2 proc., konsumpcja zaś o 2,8 proc.
Eksperci PIE szacują, że odbudowanie w Polsce zasobności takiej jak na Zachodzie zajmie dekady. Obecnie oszczędności polskich gospodarstw domowych wystarczają średnio na pokrycie około 6 miesięcy wydatków. Ta wielkość jest zauważalnie lepsza niż w 2000 r. (3-4 miesiące), ale słabsza niż w majętnych krajach strefy euro – ich konsumenci są w stanie pokryć z oszczędności od 12 do 16 miesięcy swoich wydatków. Nadrabianie dystansu do Zachodu w zakresie majątków i oszczędności będzie wyraźnie wolniejsze niż doganianie ich PKB.
Źródło: PIE
