„Jeśli jesteś asertywny, błędy postrzegasz pozytywnie jako okazję do nauki i lepszego działania następnym razem. Nauczysz się mierzyć swoje sukcesy własnymi możliwościami i potencjałem, nie zaś ciągłym porównywaniem siebie z innymi ludźmi. Akceptowanie własnych możliwości pomoże Ci stawiać sobie realistyczne cele tak, że nie będziesz wchodził w sytuacje, w której doznajesz niepowodzenia.”

Gael Lindenfield

Przeprowadzone badania i obserwacje wskazują, że ludzie ujawniają zachowania agresywne, ponieważ:

• boją się, że nie dostaną tego, czego chcą;
• nie wierzą w samych siebie;
• mają wcześniejsze doświadczenia wskazujące, że ten sposób zachowania był skuteczny;
• chcą zwrócić na siebie uwagę;
• chcą zademonstrować swoją władzę;
• chcą wyładować złość (będącą często wynikiem nierealnych oczekiwań);
• chcą manipulować innymi.

Preferując taki sposób zachowania w kontaktach z innymi ludźmi ryzykują konflikty, utratę szacunku dla samych siebie i innych, poważny stres, utratę sympatii, osiąganie rezultatów przeciwnych do zamierzonych.

Natomiast zachowania uległe są spowodowane:

• obawą przed utratą aprobaty ze strony innych;
• obawą przed reakcją innych ludzi;
• przekonaniem, że jest to właściwe, grzeczne zachowanie;
• pragnieniem uniknięcia konfliktów;
• chęcią manipulowania innymi.

Zachowując się ulegle ludzie ryzykują utratę poczucia własnej wartości, poczucie krzywdy, złość, frustrację, zachęcanie innych do dominacji, wybuch agresji spowodowany kumulacją uczuć.

Zachowania asertywne powodują, że:

• jesteśmy zadowoleni z siebie;
• mamy szacunek dla siebie i innych;
• możemy realizować nasze potrzeby i osiągać cele;
• nie ranimy innych;
• rośnie w nas wiara w samych siebie;
• mamy poczucie kontroli nad własnym życiem;
• jesteśmy uczciwi w stosunku do siebie i innych.

W przypadku uległości i agresji można mówić o braku szacunku. W uległości dla siebie, w agresji dla innych i dla siebie. Asertywność wzmacnia szacunek dla innych, zwiększa też szacunek dla samego siebie.

Często w kontaktach z innymi ludźmi pragniemy, by zmienili swój stosunek do nas, swoje zachowanie wobec nas. Asertywność to dobre narzędzie do spowodowania takiej zmiany.

Człowiek asertywny swobodnie ujawnia innym siebie, otwarcie wyraża swoje myśli, uczucia i pragnienia. Czyni to w sposób uczuciowy, bezpośredni, śmiało i bez paraliżującego lęku. Jest aktywny, nie czeka na cud, akceptuje swoje ograniczenia, niezależnie od tego czy w danej sytuacji udało mu się odnieść sukces, czy też nie. Potrafi powiedzieć "nie", zażądać czegoś, co mu się należy, nie lęka się nadmiernie oceny, krytyki, odrzucenia. Pozwala sobie na błędy i potknięcia, dostrzegając swoje sukcesy i mocne strony. Gdy jest w centrum uwagi potrafi działać bez lęku. Akceptuje zmiany w sobie i u innych. Potrafi osiągać porozumienia, jak również potrafi dochodzić i egzekwować swoje prawa.

Źródło: Zbigniew Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Kraków 2000 / Włodzimierz Głodowski, Komunikowanie interpersonalne, Warszawa 2001 / Geal Lindeenfield, Asertywność, czyli jak być otwartym, skutecznym i naturalnym, Łódź 1994