Przed wycieczką do któregokolwiek z państw Unii Europejskiej, a także Islandii, Liechtensteinu, Norwegii lub Szwajcarii, warto sprawić sobie dokument, który potwierdza prawo do korzystania z opieki zdrowotnej na terytorium każdego z tych państw. Europejska karta ubezpieczenia zdrowotnego ułatwia osobom ubezpieczonym dostęp do usług zdrowotnych w trakcie czasowego pobytu w jednym z tych krajów.
Leczenie odbywa się według tych samych przepisów, które obowiązują osoby ubezpieczone w tym państwie. Zatem nieodpłatnie można skorzystać tylko z tych świadczeń zdrowotnych, które należą się nieodpłatnie ubezpieczonym w państwie pobytu.
Jednak należy pamiętać, że EKUZ nie zapewnia pokrycia przez NFZ wszystkich kosztów związanych z opieką lekarską np. nie obejmuje transportu medycznego do Polski, dlatego, aby uniknąć niepotrzebnych wydatków, należy wykupić dodatkowe ubezpieczenie.
W Polsce, produkcją i dystrybucją kart, zajmuje się NFZ. W celu uzyskania EKUZ należy wypełnić wniosek i złożyć (osobiście, drogą pocztową lub faksem) w oddziale wojewódzkim NFZ, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne w NFZ. Karta jest ważna dwa miesiące.
Według najnowszych danych opublikowanych przez Komisję Europejską, obecnie ponad 188 milionów osób w Europie ma EKUZ. To ponad 37% całej ludności UE. W Polsce w 2010 roku wydano 1 306 171 kart, a w obrocie znajduje się 853 248 .
Sondaż Eurobarometru z 2010 r. wykazał, że europejczycy nie zawsze wiedzą, co to jest EKUZ, nawet jeżeli są posiadaczami karty. 26% ankietowanych powiedziało, że ma EKUZ, chociaż w rzeczywistości ma ją 37% ludności. Może to wynikać także z tego, że w Austrii, Republice Czeskiej, we Włoszech i w Szwajcarii EKUZ jest wydawana automatycznie wszystkim ubezpieczonym. Na pytanie, dlaczego nie mają EKUZ, 68% ankietowanych nieposiadających karty odpowiedziało, że nigdy o niej nie słyszało i nic nie wie na jej temat. Drugi najczęściej podawany powód, to osobne ubezpieczenie podróżne, w związku z którym EKUZ nie jest potrzebna (11%). Pięć procent ankietowanych powiedziało, że nie chce sobie zadawać trudu związanego z uzyskaniem karty, a taki sam odsetek osób uważa, że nie potrzebuje EKUZ, bo i bez niej może uzyskać zwrot kosztów opieki zdrowotnej.
