Każdy samorządowiec powinien poznać niuanse precedencji. Pozwoli mu to na radzenie sobie z problemami jakie mogą zaistnieć, zwłaszcza w czasie oficjalnych uroczystości.

Precedencja stanowisk odgrywa ważną rolę w życiu publicznym (np. podczas oficjalnych spotkań władz każdego strzebla). Polega m.in na określeniu porządku, w jakiej kolejności osoby są witane, zajmują miejsca, zabierają głos.

Samo słowo wywodzi się z języka łacińskiego: praecedentia – co dosłownie znaczy: to, co poprzedza. Oznacza „pierwsze miejsce, pierwszeństwo, prym”.

W Polsce precedencja uzależniona jest od zajmowanego stanowiska, choć żaden akt normatywny tego nie sankcjonuje. W ustalaniu precedencji powinno się więc uwzględniać Konstytucję oraz przepisy określające kompetencje stanowisk. Niektóre zasady wynikają także z tradycji i kurtuazji.

Precedencja kierowniczych stanowisk państwowych (wraz z duchownymi)

1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
2. Marszałek Sejmu
3. Marszałek Senatu
4. Prezes Rady Ministrów
5. Kardynał – Przewodniczący Konferencji Episkopatu
6. Wicemarszałek Sejmu
7. Wicemarszałek Senatu
8. Wiceprezesi Rady Ministrów
9. Minister Kancelarii Prezydenta
10. Minister – członek Prezydium Rządu
11. Minister Rady Ministrów
12. Prezes Trybunału Konstytucyjnego
13. Prezes Sądu Najwyższego
14. Arcybiskup
15. Ambasador
16. Prezes Narodowego Banku Polskiego
17. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego
18. Prezes Najwyższej Izby Kontroli
19. Rzecznik Praw Obywatelskich
20. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej
21. Przewodniczący Komisji Sejmowej
22. Przewodniczący Komisji Senackiej
23. Poseł
24. Senator
25. Biskup
26. Szef Kancelarii Prezydenta
27. Szefowie Kancelarii Sejmu i Senatu
28. Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
29. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
30. Sekretarz stanu
31. Podsekretarz stanu
32. Kierownik urzędu centralnego
33. Konsul

Precedencja stanowisk administracji rządowej i samorządowej w województwie:

1. Wojewoda i prezydent miasta stopnia wojewódzkiego
2. Marszałek Województwa
3. Przewodniczący Sejmiku Województwa
4. Wicewojewoda i wiceprezydent miasta stopnia wojewódzkiego
5. Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej
6. Przewodniczący Samorządowego Kolegium Odwoławczego
7. Wicemarszałek Województwa
8. Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa
9. Członek Zarządu Województwa
10. Radny Sejmiku Województwa
11. Dyrektor generalny Urzędu Wojewódzkiego
12. Skarbnik Województwa
13. Szef rządowej administracji zespolonej (wojewódzki komendant, kurator, inspektor)

Precedencja stanowisk samorządowych w powiecie:

1. Prezydent Miasta (miasto na prawach powiatu)
2. Starosta Powiatu
3. Przewodniczący Rady Miasta (miasto na prawach powiatu)
4. Przewodniczący Rady Powiatu
5. Konsul Honorowy
6. Zastępca Prezydenta Miasta (miasto na prawach powiatu)
7. Wicestarosta
8. Wiceprzewodniczący Rady Powiatu
9. Członek Zarządu Powiatu
10. Członek Rady Powiatu
11. Sekretarz Powiatu
12. Skarbnik Powiatu
13. Szef administracji zespolonej (powiatowy komendant, inspektor)

Precedencja stanowisk w gminie:

1. Burmistrz Gminy (gm. miejska lub miejsko-wiejska z siedzibą w mieście) / Wójt Gminy (gm. wiejska lub miejsko-wiejska z siedzibą poza miastem)
2. Przewodniczący Rady Miasta/Miejskiej/Gminy (w zależności od typu gminy: miejska, miejsko-wiejska, wiejska)
3. Zastępca Burmistrza/Wójta
4. Wiceprzewodniczący Rady Miasta/Miejskiej/Gminy
5. Członek Rady Gminy
6. Sekretarz Gminy
7. Skarbnik Gminy
8. Sołtys/Przewodniczący zarządu dzielnicy (osiedla)
9. Przewodniczący Rady Osiedla
10. Członek Rady Osiedla

Przestrzeganie zasad precedencji ułatwi nam samorzadową codzienność i z pewnością pomoże uniknąć ryzyka urażenia czyjejś godności.