Kiedy piszę ten artykuł, zaczęło się właśnie majowe świętowanie. W Polsce jest to szczególna tradycja i ważne wydarzenie.

Jestem z pokolenia, któremu próbowano w szkole wbić do głowy, że najważniejszy jest 1 Maja, jak wtedy mówiono Święto Pracy. Szczególnie w latach osiemdziesiątych próby świętowania przez robotników rzekomego „ich święta” kończyły się pałami i armatkami wodnymi. Był to zarazem dzień wolny od pracy i tak pozostaje do dziś. W kościele katolickim papież Pius XII wprowadził w 1955 r. do kalendarza liturgicznego wspomnienie świętego Józefa Rzemieślnika (robotnika) jako alternatywę dla laickiego Święta Pracy.

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony ustawą z 20 lutego 2004 r. i obchodzony jest 2 maja.

3 maja 1791 uchwalono pierwszą konstytucję w nowożytnej Europie, a drugą po amerykańskiej na świecie. Wyprzedziła trzecią na świecie konstytucję francuską. Konstytucja ta została uchwalona przez Sejm Wielki, który został zwołany w październiku 1788. Już 5 maja 1791 r. uznano uchwalenie konstytucji za Święto Narodowe. Po I wojnie światowej i odzyskaniu niepodległości Trzeciego Maja zostało ustanowione w 1919 roku Świętem Narodowym oraz ponownie w 1990 ustawą z dnia 6 kwietnia, w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W Polsce komunistycznej święto nie było oficjalnie obchodzone, próby obchodów niezależnych kończyły się często rozpędzaniem uczestników, biciem i polewaniem wodą, nie dla ochłody od upału.

Jak dobrze i pięknie jest, że teraz obchodzimy te wszystkie święta z dumą i radością, a często ich znakiem, oprócz flag i uroczystości, jest po prostu zapach grillowanego mięsiwa i radosne śpiewanie. I to jest znak, że jesteśmy u siebie, w wolnej Polsce, w której możemy żyć i rozwijać się.

Na zakończenie przytaczam tekst piosenki, z której znalazł się tytuł artykułu. Tekst ten opatrzony jest komentarzami, wyjaśniającymi pewne jej niuanse.

Trzeci maj Litwina (1)

Witaj, majowa jutrzenko,
Świeć naszej polskiej krainie,
Uczcimy ciebie piosenką,
Przy hulance i przy winie (2).
Witaj Maj! piękny Maj (3)!
U Polaków błogi raj!

Nierząd braci naszych cisnął,
Gnuśność w ręku króla spała (4),
А wtem Trzeci Maj zabłysnął
I nasza Polska powstała.
Wiwat Maj! piękny Maj,
Wiwat wielki Kołłątaj!

Ale chytrości gadzina
Мłot swój na nas zgotowała,
Z piekła rodem Katarzyna
Moskalami kraj zalała.
Chociaż kwitł piękny Maj,
Rozszarpano biedny kraj.

Przypisy
(1) Trzeci maj Litwina — Jest to najsłynniejsza z pieśni opiewających Konstytucję Trzeciego Maja 1791 roku. Powstała w kwietniu 1831 roku z okazji czterdziestej rocznicy uchwalenia konstytucji, podczas powstania listopadowego, którego uczestnikiem był autor tekstu, pochodzący z Litwy (stąd tytuł) Rajnold Suchodolski; melodia, do której wykonywano utwór, najprawdopodobniej autorstwa Chopina, była już wówczas powszechnie znana. Inne tytuły, pod jakimi znana jest pieśń, to: Śpiew, Mazurek Trzeciego Maja, Witaj, mаjowa jutrzenko. Po odzyskaniu niepodległości 3 maja stał się świętem narodowym, podczas obchodów którego pieśń ta towarzyszyła podnoszeniu flagi państwowej na Placu Zamkowym w Warszawie. W 1919 roku wprowadzono do obiegu tekst zmieniony ręką Adama Kompfa, poety poznańskiego, prawdopodobnie na zamówienie władz. Zmiany sygnalizujemy w przypisach.
(2) Przy hulance i przy winie — w wersji po 1919 r.: „która w całej Polsce słynie”.
(3) piękny Maj — w innej wersji: „Trzeci Maj!”
(4) Nierząd braci naszych cisnął, / Gnuśność w ręku króla spała — tekst tej strofy uznano za niesprawiedliwie traktujący króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; po 1919 r. pierwszą strofę pieśni zmieniono, a dwie dalsze zastąpiono innym tekstem.

Tekst pieśni i przypisy zaczerpnąłem z portalu wolnelektury.pl.

Tadeusz Narkun