Szeroko rozumiane partnerstwo sąsiedzkie, wspólne rozwiązywanie problemów i planowanie rozwoju, to umiejętności liderów samorządowych, których posiadanie weryfikować będzie najbliższa przyszłość. W jaki sposób polskie gminy i powiaty współpracują dziś ze sobą. Co należy zmienić, aby współpracę między jednostkami samorządowymi ułatwić. Jakie wzorce współpracy możemy czerpać od innych samorządów europejskich. Te i inne zagadnienia ujęte zostały w raporcie przygotowanym przez Związek Miast Polskich. Zachęcamy naszych Czytelników do zapoznana się z tym opracowaniem.

 Jak dziś kooperujemy

Raport prezentuje i charakteryzuje obecną paletę możliwych form współpracy samorządowej. Od podstawowych, jak związki komunalne, stowarzyszenia, porozumienia administracyjne, spółki; po pozostałe: lokalne organizacje turystyczne, lokalne grupy działania, nieformalne sieci, konsorcja, porozumienia JST z innymi partnerami. W aneksie do raportu zawarto opis doświadczeń: Stowarzyszenia Metropolia Poznań, Związki Komunalnego Ziemi Cieszyńskiej, Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego, Kościerskiego Partnerstwa na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego, Międzyregionalnego obszaru funkcjonalnego Dębica-Mielec-Tarnów; Genezy i procesu budowania partnerskich relacji w obszarze funkcjonalnym Lublina; Partnerstwa Nysa 2020; Podwarszawskiego Trójmiasta Ogrodów; Bydgosko-Toruńskiego Porozumienia Partnerskiego, Związku Miast i Gmin Dorzecza Parsęty, Stowarzyszenia Szczeciński Obszar Metropolitalny. Oprócz możliwości stosowanych w Polsce opracowanie zawiera również omówienie form kooperacji stosowanych w Niemczech, Francji, Włoszech i Norwegii.

 Czego nam potrzeba, co nam przeszkadza

Autorzy zawarli w raporcie wstępny pakiet rekomendacji.

1. Samorządy nie dysponują dziś wystarczającymi możliwościami instytucjonalnymi. Związki komunalne wielozadaniowe (prorozwojowe) powinny być bardziej elastyczne, z możliwością tworzenia związków gminno-powiatowych. Należy wprowadzić możliwość tworzenia "zespołów współpracy terytorialnej" (propozycja zawarta w projekcie tzw. ustawy prezydenckiej), jako elastycznej formy pośredniej pomiędzy związkiem komunalnym, a stowarzyszeniem JST.
2. Stowarzyszenia JST powinny mieć ujednoliconą podstawę prawną, z potwierdzoną - wobec pojawiających się w orzecznictwie i literaturze wątpliwości - możliwością przyjmowania członków wspierających, zwłaszcza organizacji obywatelskich.
3. Niewystarczające są obecnie możliwości wspierania przez JST stowarzyszeń obywatelskich. Należy usankcjonować możliwość uzyskiwania przez JST statusu członka wspierającego w stowarzyszeniach osób fizycznych. Jednak w opinii autorów rekomendacji, nie wydaje się celowe - proponowane przez część środowiska organizacji pozarządowych - wprowadzenie ujednolicenia członkostwa JST i osób fizycznych w stowarzyszeniach. Może to bowiem spowodować zagrożenie wypaczenia idei organizacji obywatelskich przez uzależnienie aktywności społecznej od bezpośredniej ingerencji władz publicznych. Zamiar uniknięcia tego zagrożenia leżał u podstaw rozróżnienia członkostwa zwyczajnego od wspierającego. Nie ma potrzeby odchodzić od tego rozwiązania.
4. Należy ujednolicić przepisy dotyczące spółek z udziałem JST. Powiaty i województwa powinny mieć identyczne możliwości w tym zakresie, jak gminy. Bez zawężenia proponowanego w projekcie poselskim zmiany ustawy o gospodarce komunalnej.

Zachęcamy Państwa do zapoznania się z całym raportem, który załączamy pod artykułem.

 Jarosław Komża

Źródło: „Współpraca JST w Polsce. Stan i potrzeby”, zespół: Jan M. Czajkowski, Łukasz Dąbrówka, Grzegorz Kaczmarek, Krzysztof Jaszczołt, Ewa Kipta, Jarosław Komża, Anna Kudra, Anita Perska, Jacek Nowak, Tomasz Potkański, Andrzej Porawski, Janusz Szewczuk; red. Andrzej Porawski; Związek Miast Polskich, 2013. Opracowanie przygotowano w ramach projektu predefiniowanego „Budowanie kompetencji do współpracy międzysamorządowej i międzysektorowej jako narzędzi rozwoju lokalnego i regionalnego”, realizowanego przez Związek Miast Polski oraz Związek Powiatów Polskich i Związek Gmin Rzeczypospolitej, finansowanego z EOG w ramach Programu Regionalnego

Załączniki:

Raport

2767 kB