Liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej spadła ale wydatki na utrzymanie systemu wsparcia rodzony i pieczy zastępczej wzrosły o 11 proc. Tak w skrócie może podsumować „Informację Rady Ministrów o realizacji w roku 2012 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej” przedłożona pod obrady Sejmu. Rozpatrzeniem dokumentu zajmie się teraz Komisja Polityki Społecznej i Rodziny.
Z informacji wynika, że na koniec 2012 r. liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej spadła o 16 tys. (tj. o 17 proc.). Autorzy informacji zaznaczyli jednakże, że rzeczywisty spadek może być mniejszy z uwagi na zmianę metodologii zbierania danych (obecnie dane są zbierane wg. stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego). O 8 tys. spadła liczba dzieci umieszczonych w formach instytucjonalnych pieczy zastępczej. Gminy zatrudniły łącznie 2,1 tys. asystentów. Ponad połowa powiatów zatrudniła koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej.
Z drugiej strony liczby są nieubłagalne. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego i budżetu państwa na zadania wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w 2012 r. wyniosły ponad 2 mld zł i były o 192 mln zł (tj. o 11 proc. wyższe) niż w 2011 r.
Dotacje na wsparcie jednostek samorządu terytorialnego
Autorzy informacji zauważają potrzebę wprowadzenia w niektórych miejscach zmian legislacyjnych.
Pełny tekst informacji dostępny jest na stronie internetowej MPiPS
Warto, choć krótko skomentować dane przedstawione przez resort pracy i polityki społecznej.
Pierwszy rok obowiązywania ustawy może napawać względnym optymizmem, jeżeli chodzi o osiągniecie jednego z celów ustawy – ograniczenia liczby dzieci umieszczanych w pieczy zastępczej.
Bez wątpienia wpływ na osiągnięcie takiego wskaźnika miał fakt wprowadzenia mechanizmu współfinansowania umieszczenia po 1 stycznia 2012 r. dziecka pieczy zastępczej że środków własnych gminy.
Mechanizm taki z pewnością zdopingował wiele gmin do przejęcia odpowiedzialności za prowadzenie pracy socjalnej z rodzinami biologicznymi.
Skutki finansowe wejścia w życie ustawy jednak są odczuwalne. Pomimo zmniejszenia się liczby dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej koszty funkcjonowania systemu wzrosły. We wnioskach Rady Ministrów jest mowa o potrzebie utrzymania wsparcia na programy Ministra Pracy i Polityki Społecznej.
Środki te mogą być jednak przeznaczane na współfinansowanie tylko niektórych zadań samorządów. Nie można również zapominać o tym, że w 2012 r. cześć zadań realizowanych przez samorządy nie miała jeszcze charakteru obligatoryjnego. Z informacji wynika, że ponad 50 proc. wszystkich wydatków na utrzymanie sytemu stanowiły wydatki na instytucjonalne formy pieczy zastępczej, co może spowodować, że w tym miejscu (tj. poprzez stopniowe przechodzenie na formy rodzinne) powiaty będą musiały szukać oszczędności na ewentualne sfinansowanie zadań wynikających z ustawy.
Bernadeta Skóbel
