Odrobinę oddechu finansowego otrzymają samorządy terytorialne dokonujące przekształcenia formy prawnej samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Jeżeli z tym procesem wiązać się będzie przejęcie zobowiązań szpitala, to nie będą one przez pewien czas obciążały wskaźnika zadłużenie jednostki samorządu terytorialnego, a skutki ich spłaty wyłączone będą z reguły dotyczącej obowiązku zrównoważenia części bieżącej budżetu samorządu.
Taka propozycja znalazła się w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej na rok 2013 (tak zwana ustawa okołobudżetowa).
Byłoby to spełnienie postulatów Związku Powiatów Polskich, które od wielu miesięcy kierowaliśmy do resortu finansów i do resortu zdrowia. Co prawda, w projekcie rządowym znajdują się propozycje aby dotyczyło to wyłącznie przekształceń zrealizowanych na podstawie przepisów ustawy o działalności leczniczej (więc tych przeprowadzonych po 1 lipca 2011 roku), ale po pierwsze dobre i to, a po drugie, jeszcze w Sejmie walczyć będziemy aby rozwiązanie to objęło także skutki wcześniejszych przekształceń.
Przepis art. 35 projektu ustawy okołobudżetowej wprowadza dla samorządów, które przekształcają samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej i planują spłatę ich zobowiązań z tego tytułu, czasowe preferencje w zakresie zasady zrównoważenia części bieżącej budżetu jednostki samorządu terytorialnego, indywidualnego limitu spłaty zobowiązań i limitu 60 proc. długu samorządu. Odpowiednio wyłączane są kwoty wydatków bieżących, kwoty długu oraz jego spłat z tego tytułu.
Wydatki z budżetu samorządu na spłatę przejętych zobowiązań szpitala, sfinansowane otrzymaną dotacją z budżetu państwa, będą neutralne dla zrównoważenia części bieżącej budżetu, ale część wydatków niepodlegająca sfinansowaniu dotacją może doprowadzić do zachwiania równowagi z przyczyn, na które samorząd nie miał bezpośredniego wpływu.
W związku z tym, aby umożliwić samorządom przekształcenie szpitala proponuje się trzyletni okres wyłączeń (2013–2015) z reguły nakazującej zrównoważenie wydatków bieżących dla wydatków na spłatę przejętych zobowiązań spzoz, w wysokości w jakiej nie podlegają sfinansowaniu dotacją z budżetu państwa.
Takie samo wyłączenie dla wydatków na spłatę zobowiązań wprowadza się we wchodzącym od 2014 r. docelowym limicie spłaty zobowiązań obowiązującej ustawy o finansach publicznych, który w swojej konstrukcji zawiera kategorie wydatków bieżących, z tym że z uwagi na to, że konstrukcja wzoru ograniczającego spłatę zobowiązań odwołuje się do danych z okresu 3 ostatnich lat, wyłączenia dotyczą okresu lat 2014-2018.
Jednocześnie dokonuje się modyfikacji w limicie spłaty zobowiązań, zarówno wygasającym z końcem roku 2013 tzw. limicie 15 proc. jak i docelowym limicie spłaty zobowiązań obowiązującej ustawy o finansach publicznych. Modyfikacja ta zmierza w kierunku umożliwienia w okresie 2013-2018 samorządom spłaty zobowiązań dłużnych (np. kredytów) zaciągniętych na spłatę przejętych zobowiązań po przekształcanych spzoz–ach.
Zanim nastąpi spłata przejętych zobowiązań zwiększą one poziom zobowiązań samorządu ograniczony limitem 60 proc.
Jednak wprowadzenie przewidzianych wyłączeń z limitu długu pozwoli nie tylko na zachowanie relacji określonych w ustawie o finansach publicznych, ale także umożliwi prowadzenie racjonalnej gospodarki finansowej samorządów dokonujących przekształcenia zadłużonego szpitala.
Marek Wójcik
