Na posiedzeniu w dniu 25 kwietnia br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawy Prawo łowieckie przedłożony przez ministra środowiska.

Do polskiego prawa wprowadzono rozwiązania, które stanowią wdrożenie dyrektyw: ptasiej z 2009 r. (w sprawie ochrony dzikiego ptactwa) i siedliskowej z 1992 r. (w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory).

Proponowane regulacje wykonują dwa orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE. Orzekł on, że Polska naruszyła przepisy dyrektywy ptasiej, ponieważ nie objęła wystarczającą ochroną wszystkich gatunków dzikich ptaków występujących naturalnie w stanie dzikim na europejskim terytorium państw unijnych, a także nieprawidłowo określiła warunki ustanowienia odstępstw od ustanowionych zakazów ochronnych. TS uznał też, że Polska nieprawidłowo wdrożyła warunki wprowadzania odstępstw od zasad ochrony gatunkowej, które obecnie są sprzeczne z dyrektywą siedliskową.

Zasadniczo proponowane zmiany dotyczą ustawy o ochronie przyrody. Chodzi o to, aby zapewnić właściwą interpretację przepisów wdrażających dyrektywy: ptasią i siedliskową.

Przewidziano usprawnienie procedury wydawania decyzji dotyczących odstępstw od zakazów w stosunku do gatunków chronionych. Postanowiono, że Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska będzie wydawał decyzje zezwalające na odstępstwa od zakazów wobec wszystkich gatunków objętych ochroną - jeżeli zezwolenie dotyczyć będzie więcej niż dwóch województw. Jednocześnie większość kompetencji dotyczących wydawania zezwoleń na odstępstwa od zakazów w stosunku do gatunków ściśle chronionych przekazano regionalnym dyrektorom ochrony środowiska. Oznacza to, że zezwolenia na czynności najbardziej szkodliwe dla gatunków (np. zabijanie zwierząt) będą nadal wydawane przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (organ centralny).

Zaproponowano, aby ze względu na poważne szkody wyrządzane przez niektóre gatunki zwierząt (kormorana czarnego, czaplę siwą, bobra europejskiego) - znieść uzyskiwanie indywidualnych zezwoleń na odstępstwo od zakazów ochrony gatunkowej. Odstępstwo byłoby wydawane na 5 lat, w formie zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska, i ma być stosowane na warunkach w nim określonych.

Ustanowiono system monitorowania przypadkowego chwytania lub zabijania gatunków zwierząt objętych ścisłą ochroną oraz wydry (w polskim prawie objęta jest ochroną częściową).

Zgodnie z projektem nowelizacji, minister środowiska będzie sporządzał projekt programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej (wraz z projektem działań). Obecnie zajmuje się tym Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

Wprowadzono zmiany w przepisach karnych służące stworzeniu spójnego systemu ochrony gatunkowej. Podjęcie czynności zakazanych w stosunku do roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową, bez odpowiedniego zezwolenia, będzie karane aresztem lub grzywną – bez względu na to czy było to działanie nieumyślne, czy umyślne (obecnie są karane tylko czynności umyślne). Wykroczeniem będzie umyślne naruszenie zakazów w stosunku do produktów z fok. Zgodnie z rozporządzeniem unijnym z 2009 r., wszystkie kraje członkowskie UE muszą nałożyć sankcje na nielegalne wprowadzanie do obrotu produktów z fok (dozwolone jest wprowadzanie do obrotu produktów z fok, w przypadku polowań prowadzonych przez Eskimosów i inne społeczności autochtoniczne).

Przewidziano także zmiany w prawie łowieckim. Wprowadzono kontrolę przedsiębiorców zajmujących się obrotem zwierzyną żywą oraz jej tuszami i częściami. Zaproponowano rozszerzenie treści zezwoleń wydawanych przez ministra środowiska na odstrzał lub odłów zwierząt gatunków rodzimych o określenie warunków minimalizujących negatywne oddziaływanie tych działań na populację. Założono wprowadzenie mechanizmu umożliwiającego kontrolę wykonywania tych zezwoleń. Ponadto, zawarto przepisy usprawniające system eliminacji gatunków zwierząt łownych (lis, jenot, norka amerykańska, szop pracz), zagrażających ptakom wodno-błotnym (gęsi, rybitwy, czajki, krwawodzioby, rycki).

Nowe regulacje mają wejść w życie po 30 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Źródło: KPRM