Konwent Powiatów Województwa Małopolskiego przyjął stanowisko w sprawie zasad wydatkowania środków w ramach ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. Samorządowcy zwracają uwagę na konieczność zapewnienia realnych i sprawnych mechanizmów finansowania zadań wynikających z tej ustawy, wskazując jednocześnie na bariery proceduralne utrudniające ich skuteczną realizację.
Konwent podkreśla, że waga i znaczenie zadań związanych z ochroną ludności wymagają stworzenia samorządom odpowiednich warunków do szybkiego i efektywnego działania. Zdaniem przedstawicieli powiatów, obowiązujące procedury wynikające z ustawy Prawo zamówień publicznych w istotny sposób utrudniają oraz wydłużają proces realizacji inwestycji i zakupów niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańców.
Zgodnie z ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej, samorządy odpowiedzialne są m.in. za przygotowanie i utrzymanie obiektów zbiorowej ochrony, miejsc doraźnego schronienia oraz zabezpieczenie rezerw materiałowych i sprzętowych. Jak podkreśla Konwent, skuteczna realizacja tych zadań wymaga zarówno odpowiedniego zaplecza organizacyjnego, jak i sprawnych mechanizmów wydatkowania środków publicznych.
Działania te są obecnie realizowane w ramach Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025–2026, którego celem jest zwiększenie gotowości na sytuacje kryzysowe oraz wzmocnienie systemu obrony cywilnej w kraju. Program zakłada finansowanie szeregu przedsięwzięć inwestycyjnych i zakupowych o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa obywateli.
Jak wskazuje Konwent, stosowanie pełnych procedur zamówień publicznych znacząco spowalnia proces realizacji tych zadań, co w kontekście sytuacji kryzysowych stanowi poważne utrudnienie. Dodatkowo publikacja Specyfikacji Warunków Zamówienia (SWZ) w Biuletynie Informacji Publicznej może prowadzić do ujawnienia wrażliwych danych dotyczących lokalizacji i parametrów obiektów ochronnych – co z punktu widzenia bezpieczeństwa publicznego jest wysoce niepożądane.
Mając na uwadze powyższe, Konwent Powiatów Województwa Małopolskiego postuluje o wprowadzenie szczególnych rozwiązań legislacyjnych, które umożliwią wyłączenie lub uproszczenie stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych w odniesieniu do wydatków realizowanych w ramach ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej oraz Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej na lata 2025–2026.
Kolejnym istotnym postulatem Konwentu jest zwiększenie koordynacji zakupów i inwestycji między samorządami gminnymi i powiatowymi. Zdaniem powiatów, uzgadnianie zakupów dokonywanych przez gminy z właściwymi terytorialnie starostami pozwoli uniknąć nieefektywnego wydatkowania środków – np. nadmiernych zakupów jednego rodzaju sprzętu przy jednoczesnym braku innego, równie potrzebnego wyposażenia. Takie rozwiązanie miałoby sprzyjać racjonalności i komplementarności działań, a w efekcie – budowie spójnego systemu ochrony ludności na poziomie powiatu.
W przyjętym stanowisku Konwent Powiatów Województwa Małopolskiego apeluje o uwzględnienie przedstawionych postulatów w dalszych pracach legislacyjnych nad aktami wykonawczymi oraz ewentualnymi nowelizacjami ustaw dotyczącymi ochrony ludności i obrony cywilnej. Samorządowcy podkreślają, że nadrzędnym priorytetem pozostaje bezpieczeństwo obywateli i skuteczność działań samorządów odpowiedzialnych za jego zapewnienie.
