NSA: Rada powiatu nie może w dowolny sposób stawać w obronie radnego, z którym pracodawca rozwiązuje stosunek pracy. Jedyne powody uzasadniające niewyrażenie zgody na zwolnienie pracownika będącego radnym, to te związane z wykonywaniem mandatu.
Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie skargi kasacyjnej rady powiatu od wyroku WSA, który stwierdził nieważność uchwały tego organu w sprawie odmowy wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym. Rada powiatu chciała w ten sposób chronić jednego z członków przed zwolnieniem z pracy spowodowanym naruszeniem obowiązków pracowniczych. Strona skarżąca zwróciła w tym kontekście uwagę na przepis art. 22 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym, z którego wynika swoista ochrona stosunku pracy radnych. Pozycja radnego względem pracodawcy jest bowiem pozycją szczególną. Pomimo pozostawania w zatrudnieniu, korzysta on z prawa do czasowego zwolnienia z pracy zawodowej w celu brania udziału w pracach rady powiatu. Pracodawca jest zobowiązany udzielić swojemu podwładnemu takiego zwolnienia, natomiast jego możliwości rozwiązania stosunku pracy są w okresie kadencji radnego mocno ograniczone. Jeśli wynika to z przyczyn związanych z wykonywaniem mandatu - rada powiatu odmawia zgody na zwolnienie pracownika.
Należy jednak zauważyć, że owa ochrona nie ma charakteru absolutnego. Wykonywanie mandatu radnego i uczestnictwo w pracach organu, nie zwalnia takiego pracownika z podstawowych obowiązków względem pracodawcy, jak chociażby przestrzegania regulaminu i rzetelnego wykonywania wydanych mu poleceń. Jak zauważył NSA, celem art. 22 ust. 2 u.s.p. nie było zapewnienie radnym nieograniczonej swobody ani pozbawienie pracodawców możliwości wykonywania swoich uprawnień. Zamysłem ustawodawcy było umożliwienie radnym wykonywania obowiązków związanych z uzyskanym mandatem obok pracy - ale nie zamiast. Uzasadnienie uchwały, w której rada powiatu odmawia wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, może dotyczyć tylko przyczyn związanych z wykonywaniem mandatu radnego, mających związek z zamiarem jego zwolnienia przez pracodawcę.
Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu prawnym swojego wyroku określił stan faktyczny i dążenia rady powiatu w tej sprawie, mianem "parasola ochronnego". Możliwości rady powiatu w tym zakresie są jednak ograniczone. Nie znajduje podstaw twierdzenie, że organ ten może dowolnie chronić radnego przed decyzjami jego pracodawcy i arbitralnie odmawiać zgody na rozwiązanie stosunku pracy, nawet gdy jest ono uzasadnione różnymi względami. Uprawnienia pracodawców byłyby wtedy znacząco ograniczone, nawet w razie znaczących zaniedbań po stronie jego pracownika. Z tego powodu rada powiatu może chronić osobę zatrudnioną tylko w sytuacjach, gdy rozwiązanie stosunku pracy miałoby wynikać z przyczyn związanych z wykonywaniem mandatu. Przykładowo - zwolnienie radnego z pracy, gdyż zwalniając się na posiedzenia rady utrudnia (w odczuciu pracodawcy) organizację pracy przedsiębiorstwa, "nie przejdzie". Jeśli jednak decyzja pracodawcy wynika z innych powodów, takich jak rażące naruszenie obowiązków pracowniczych, rada powiatu nie ma możliwości jej recenzowania. Pracownikowi będącemu radnym pozostaje obrona swoich racji przed sądem pracy.
Wyrok NSA z 24 września 2025 r. (sygn. III OSK 1841/22) - wyrok jest prawomocny
Źródło: CBOSA
